مسیر اقتصاد/ بر اساس اصل سی و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف است شرایط تامین مسکن برای مردم به ویژه اقشار کم‌درآمد جامعه را فراهم کند. ساخت مسکن اجتماعی که در قالب طرح مسکن مهر در دولت‌های نهم و دهم آغاز شده بود، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم مغفول ماند و در کنار عوامل دیگر به شروع روند افزایشی قیمت مسکن در تهران و کل کشور منجر شد. بر این اساس، در سال ۱۴۰۰ و پس از تصویب قانون جهش تولید مسکن، دولت سیزدهم نیز با وعده تولید و تامین ۴ میلیون واحد مسکونی در طی ۴ سال در قالب طرح نهضت ملی مسکن آغاز به کار کرد که قرار است حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در این طرح مستقیما توسط دولت در مدت مشخص ساخته شود. اکنون و با گذشت بیش از دو سال از روی کار آمدن دولت سیزدهم، تعداد واحدهای مسکونی ساخته شده با اهداف طرح فاصله بسیار زیادی دارد.
مخاطبان نهضت ملی مسکن اقشار کم‌درآمد نیستند
اگرچه همواره طرح‌های مسکن اجتماعی در سال‌های پس از انقلاب اسلامی با هدف خانه‌دار شدن اقشار ضعیف و کم‌درآمد جامعه طراحی شده‌اند، اما مقایسه حداقل درآمد‌ها و آورده‌های مورد انتظار دولت برای شرکت در این طرح‌ها، به ویژه طرح نهضت ملی مسکن، نشان از عدم تناسب آن‌هاست؛ به طوری که اقشار کم‌درآمد عملا در زمره متقاضیان این طرح‌ها قرار ندارند و در صورت هرگونه تقاضا برای شرکت در این طرح‌ها، قادر به پرداخت اقساط تسهیلات آن با میزان درآمد فعلی نخواهند بود. لذا در شرایط فعلی، مخاطبان این طرح به هیچ وجه دهک‌های اول تا سوم نیستند.
ابهام در موعد تحویل و قیمت تمام شده مسکن در طرح نهضت ملی
پس از تصویب قانون جهش تولید مسکن و آغاز طرح نهضت ملی مسکن، دولت سیزدهم با دو گروه از متقاضیان مسکن مواجه بوده است؛ متقاضیان به جا مانده از طرح اقدام ملی مسکن در دولت دوازدهم و متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم. بر اساس آمار، تعداد بسیار کم واحدهای مسکونی ساخته شده از سال ۱۴۰۰ تاکنون نشان می‌دهند که حتی همچنان بخش قابل توجهی از متقاضیان به جا مانده از طرح اقدام ملی مسکن نیز تاکنون واحدهای مسکونی خود را تحویل نگرفته‌اند.
ابهامات نهضت ملی مسکن، متقاضیان را از شرکت در این طرح پشیمان کرده است
مشاهدات میدانی و اظهارات تعدادی از متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد که بخشی از آنان که در سال پایانی دولت دوازدهم اقدام به ثبت نام و واریز آورده اولیه خود کرده‌اند، پس از گذشت یک سال و در دولت سیزدهم، برای واحدهای مسکونی این دسته از متقاضیان، مکان‌یابی و تامین زمین صورت گرفته است و پس از آن، این متقاضیان تا سال جاری چند مرحله برای واریز مبلغ بیشتر فراخوان شده‌اند؛ اما همچنان واحد مسکونی خود را تحویل نگرفته‌اند.
بسیاری از این متقاضیان که تا حدود زیادی از پیش پرداخت خود را تامین کرده‌اند، به علت طولانی شدن زمان انجام پروژه و ابهاماتی که همچنان در رابطه با زمان تحویل و قیمت تمام شده واحد مسکونی وجود دارد، از سرمایه گذاری در این طرح اظهار پشیمانی می‌کنند؛ چرا که یکی از انتقادات جدی متقاضیان به این طرح، کاهش اساسی ارزش سرمایه خود در طول این طرح است. برخی از آنان بر این باورند که با مبالغ واریزی برای خانه‌دار شدن در نهضت ملی مسکن، تاکنون حتی قادر به خرید واحد مسکونی در مناطق مکان‌یابی شده توسط مجریان طرح بوده‌اند و با شرکت در این طرح دچار ضرر مالی شده‌اند.
همچنین کیفیت این واحدهای مسکونی و دسترسی‌های نامطلوب مناطق در دست ساخت به زیرساخت‌ها و امکانات شهری از دیگر مسائل مورد انتقاد برخی از متقاضیان است و بسیاری از آنان اظهار می‌کنند که تنها با نگاه سرمایه‌ای در این طرح مشارکت می‌کنند و در صورت تحویل واحد مسکونی خود، در آن ساکن نخواهند شد و سکونت در محدوده شهری را ترجیح می‌دهند.
انتهای پیام/ مسکن
