مسیر اقتصاد/ يکی از اولين و پيشرفته‌ترين خطوط ریلی حومه‌ای در زمينه احداث و بهره‌برداری شهرهای دنيا؛ خطوط ريلی حومه‌ای ایل دو فرانس پاریس است. در پاريس پيشينه احداث اولين خط ريلی حومه‌ای به سال ۱۸۳۷ بازمی‌گردد. از سال ۱۹۶۱ نيز اين خطوط، به درون محدوده شهری پاريس امتداد يافت؛ درواقع ايده‌ای که از سال ۱۹۶۱ مطرح شد، اتصال خطوط ريلی حومه‌ای به يکديگر درون محدوده شهری پاريس و ايجاد خطوط کامل شمالی-جنوبی و غربی-شرقی بود[۱]. زيرا پيش از آن خطوط ريلی حومه‌ای احداث شده و ازآنجا که در آن زمان اين خطوط به چندين ايستگاه راه‌آهن در پاريس وارد می‌شدند، ايده اتصال اين خطوط به يکديگر با هدف کاهش تبادل سفر و اتصال ايستگاه‌های راه آهن به يکديگر مطرح و اجرا شد.
در نمونه زیر اتصال شهر مادر به شهرهای اقماری به وسيله ايستگاه‌های راه آهن درونشهری نشان داده شده است.
اتخاذ سیاست‌های تمرکززدایی عامل افزایش سهم سفرها از پاریس به حومه
شهر پاريس دارای جمعيتی حدود ۲ ميليون و ۲۷۰ هزار نفر است، درحالی که جمعيت آن با مناطق حومه‌ای (۷ شهرستان ديگر) به ۱۲ ميليون نفر می رسد؛ همچنين سياست‌های توسعه نامتمرکز و خروج کاربری‌های مهم از شهر پاريس باعث شده است تا سهم سفرهای حومه‌ای از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ بيش از ۷۰ درصد افزايش يابد. [۲]
خطوط ريلی حومه‌ای ایل دو فرانس عامل افزايش جمعيت شهرک‌های اقماری
در شکل زیر، دايره کوچک مرکزی شهر پاريس و نواحی اطراف آن حومه پاريس است که درمجموع ايل دو فرانس[۳] ناميده می‌شود؛ همچنين رنگ قرمز به معنای فاصله بيشتر محل زندگی تا محل کار و رنگ روشن به معنای فاصله کمتر است. روند نشان داده‌شده، به روشنی بيانگر افزايش طول سفرهای حومه‌ای در چندين دهه گذشته در ايل دو فرانس است. دليل اصلی آن را در دو موضوع می‌توان يافت:
- گسترش سريع خطوط ريلی حومه‌ای و راحتی سفر با قطارهای حومه‌ای (افزايش مطلوبيت).
- به کارگيری سياست‌های تمرکززدايی.
نکته ای که در اينجا بايستی در نظر گرفت، نقش بسيار مهم توسعه خطوط ريلی حومه‌ای پاریس در افزايش جمعيت شهرک‌های اقماری و نواحی حومه‌ای است. روند تغيير فاصله محل زندگی تا محل کار در پاريس و حومه آن از سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۹۹ در نمودار زیر نشان داده شده است.
کاهش استفاده از خودرو شخصی در ایل دو فرانس
با توجه به شکل زیر، روشن است که در مناطق مرکزی ایل دو فرانس به دليل دسترسی بهتر و سريع‌تر به ايستگاه‌های حمل و نقل عمومی، ميزان استفاده از خودروی شخصی به مراتب کمتر است اما سياست‌هايی چون قيمت گذاری پارکينگ، عوارض تردد و مالکيت خودرو در اين نواحی نيز تأثير بسزايی در کاهش استفاده از خودروی شخصی داشته است. در نمودار زیر ميزان استفاده از خودروی شخصی برای سفرهای روزانه از محل زندگی به محل کار نشان داده شده است.
مشخصات خطوط ریلی حومه‌ای پاریس چیست؟
خطوط ريلی حومه‌ای ايل دو فرانس بيش از ۱۷۵۱ کيلومتر طول داشته و بيش از ۴۰۰ ايستگاه را شامل می‌شود. اين شبکه خطوط ريلی بيش از ۶۲۵ ميليون مسافر را در چهار ماه اول سال ۲۰۱۵ جابه جا کرده است. هم اکنون بهره برداری از خطوط A و B تندروی منطقه‌ای (RER) توسط سازمان حمل و نقل پاريس و ترانسيليان (وابسته به راه آهن ملی فرانسه) به‌صورت مشترک می‌باشد و خطوط C، D و E و ساير خطوط حومه‌ای که تنها وارد ايستگاه راه‌آهن پاريس می‌شوند (شامل ۸ خط ديگر H ،J ،K ،L ،N ،P ،R ،U – اين خطوط از آنجا که از درون شهر پاريس عبور نمی کنند، به صورت RER نام گذاری نشده اند[۴]) و يک خط سبک ريلی، توسط ترانسيليان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. دليل اصلی آن نيز استفاده مشترک از زيرساخت‌های بهره برداری شده توسط راه آهن ملی فرانسه است.
از ویژگی‌های خطوط RER در پاریس و منطقه ایل دو فرانس، می‌توان به سرعت بالا و فواصل کوتاه بین ایستگاه‌ها، ارتباط مستقیم با نقاط مهم شهری و ترانسفر آسان با خطوط مترو و سایر خطوط ریلی اشاره کرد. همچنین، بهره‌مندی از امکاناتی مانند تهویه مطبوع، ارتفاع مناسب پله‌ها، وجود برق‌رسانی بر روی وسایل حمل و نقل، وجود نمایشگرهای اطلاعاتی در ایستگاه‌ها و قطارها، صندلی‌های راحت و حمل و نقل دسترسی‌پذیر برای افراد نابینا و کودکان و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین از جمله سیستم‌های خودکار فروش بلیت و کارت قابل شارژ باعث شده است که سفر برای مسافران راحت‌تر شود.[۵] نقشه خطوط ريلی حومه‌ای ايل دو فرانس در نمودار زیر نشان داده شده است.
-
- ایل دو فرانس
پرداخت یارانه برای بلیط قطارهای حومه‌ای ایل دو فرانس
بيش از ۴۰ درصد از هزينه های بهره برداری به واسطه ماليات پرداختی از سوی شرکت های دارای ۹ کارمند يا بيشتر که در محدوده پاريس و حومه آن قرار دارند، تأمين می‌شود. اين ماليات از سال ۱۹۷۱ با هدف کمک به سرمايه گذاری در حمل و نقل عمومی وضع شده است. اين ماليات در بخش های مختلف پاريس از ۰۹/۰ تا ۶/۲ درصد متغير است.
مديريت و تأمين مالی بهره‌برداری از شبکه خطوط ريلی حومه‌ای ایل دو فرانس (شامل تعميرات، تجهيزات و نيروی انسانی) بر عهده راه آهن ملی فرانسه است؛ با وجود این، قيمت‌گذاری بليت بر اساس تصميمات سياسی بوده و درآمد ناشی از آن همه هزينه‌ها را پوشش نمی‌دهد. سنديکای حمل و نقل ریلی حومه‌ای پاريس کمبودهای مالی را تأمين می‌کند؛ همچنين اين سنديکا در خصوص شرايط کلی بهره‌برداری شامل ساعات کاری يا سرفاصله خدمات، قدرت تصميم‌گيری دارد. مديريت اين سنديکا از سال ۲۰۰۵ توسط شورای محلی ايل دو فرانس ایجاد شده است و هيچ وابستگی به دولت فرانسه ندارد. درباره خطوط حومه‌ای که در محدوده شهری پاريس نيز خدمت رسانی می‌کنند، سازمان حمل و نقل پاريس و راه آهن ملی فرانسه به‌صورت مشترک کليه هزينه‌های تعميرات، ناوگان و حقوق کارمندان را پرداخت کرده و سنديکای حمل ونقل پاريس مبالغ دريافتی از شارژ بليت و ماليات پرداختی را ميان آن‌ها تقسيم می‌کند.
منبع: مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
پینوشت:
[۱] SDAURP,1965
[۲] SDAURP,1965
[۳] Ile-de-France
[۴] تفاوت میان خطوط موسوم به RER و سایر خطوط ترانسیلیان در پاریس در این است که خطوط RER از نوع rail commuter بوده اما سایر خطوط ترانسیلیان از نوع regional rail هستند. همانگونه که پیشتر بیان شد، خطوط commuter rail برای خدمت‌رسانی به افرادی طراحی می‌شوند که از محل زندگی به محل کار خود به‌صورت روزانه و منظم رفت‌وآمد دارند اما خطوط regional rail خارج از محدوده‌های شهری مادر فعالیت کرده و فواصل بسیار دورتر را پوشش می‌دهند. این خطوط مراکز جمعیتی کوچکتر را نیز به یکدیگر متصل می‌سازد اما سرفاصله آن بسیار بیشتر از سرفاصله خطوط commuter rail است.
[۵] http://www.sncf.com
انتهای پیام/ مسکن
