مسیر اقتصاد/ بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سال ۲۰۰۵، میزان گوگرد موجود در سوخت کشتی‌ها حدود ۴.۵ درصد بوده و این رقم در سال ۲۰۱۲ به ۳.۵ درصد کاهش یافته است. طبق مقررات وضع شده از سوی سازمان بين‌المللی دریانوردی، از ابتدای سال ۲۰۲۰ ميلادی تمامی ناوگان دریایی جهان موظف هستند سطح گوگرد سوخت مصرفی خود را از ۳.۵ درصد به ۰.۵ درصد کاهش دهند. در شکل زیر[۱] روند تحولات مقررات سازمان جهانی دریانوردی آمده است.
اجرای استاندارد IMO 2020، دارای پيامدهای مختلفی از جمله تأثیر بر بازارهای جهانی نفت خام و فرآورده‌های نفتی، صنعت پالایش، صنعت بانكرینگ، رشد مصرف گازوئيل و گاز طبیعی مایع[۲] در بخش حمل‌ونقل دریایی و غیره است. همچنين این مقررات تأثير قابل توجهی بر بازار نفت کوره کم گوگرد[۳] و با گوگرد بالا[۴]، حاشيه سود پالایشگاه‌ها و تغییر الگوی پالایش نفت خام در جهان داشته است.
کاهش تقاضا برای نفت کوره با گوگرد بالا سبب کاهش درآمدهای ارزی کشور خواهد شد
کاهش تقاضای جهانی نفت کوره با گوگرد بالا و در نتیجه افت قيمت آن، حاشیه سود پالایشگاه‌های داخلی را با مشكلاتی روبه‌رو کرده که در نتیجه سبب کاهش درآمدهای کشور شده است. حجم بالای توليد نفت کوره در ۹ پالایشگاه کشور (سهم ۲۳ درصدی از پنج فرآورده اصلی)، ایران را به بزرگ‌ترین توليدکننده این فرآورده در جهان تبدیل کرده است.
براساس آمار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی طی پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۸ به‌طور ميانگين روزانه ۶۷ ميليون ليتر نفت کوره توليد شده است که ۱۰ میلیون لیتر در روز از آن به حمل‌ونقل دریایی داخلی، صنایع، نيروگاه‌ها و کشاورزی اختصاص یافته و مابقی آن یعنی ۵۲ میلیون لیتر در روز صادر شده است. البته با کاهش تقاضای جهانی برای نفت کوره با گوگرد بالا، حجم صادرات این فرآورده که سهم بالایی در صادرات فرآورده‌های نفتی کشور دارد، کاهش می‌یابد و در نتیجه درآمد ارزی ناشی از آن محدود خواهد شد.
رونق گرفتن صنعت بانکرینگ با اجرای طرح‌های ارتقای پالایشگاهی
در حال حاضر میزان حجم صنعت بانکرینگ کشور در حدود ۵ میلیون لیتر در روز است که در صورت عدم انجام اقدامات عملی در زمینه شیرین‌سازی نفت کوره (کاهش گوگرد موجود در نفت کوره)، این میزان از فعاليت صنعت بانكرینگ نيز متوقف خواهد شد و این در حالی است که صنعت بانکرینگ یکی از محور‌های اقتصاد مقاومتی است.
یکی از راهکار‌های اساسی برای افزایش سهم صنعت بانکرینگ ایران در دنیا اجرای طرح‌های ارتقاء کمیت و کیفیت پالایشگاه‌های نفت خام است؛ چرا که ارتقاء کیفیت فرآورده‌های پالایشگاهی منجر به حذف گوگرد و برخي ترکیبات مضر دیگر از سوخت‌هاي مایع از جمله نفت کوره، گازوئیل و بنزین می‌شود. در صورتی که پالایشگاه‌های قدیمی خود را ارتقاء ندهند و استانداردهای جدید سوخت را رعایت نکنند، سودآوری آن‌ها کاهش خواهد یافت.
افزایش درآمدهای ارزی کشور با توسعه صنعت بانکرینگ و طرح‌های ارتقاء پالایشگاهی
ارزش صنعت بانکرینگ در خلیج فارس بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار است که ۲۷ میلیارد دلار از آن سهم کشور امارات و بنادر این کشور است. به منظور افزایش سهم کشور از صنعت بانکرینگ و تأمین سوخت کشتی‌ها یکی از راهکار‌ها، اجرای طرح‌های ارتقاء کمیت و کیفیت پالایشگاهی به منظور کاهش گوگرد موجود در نفت کوره (شیرین‌سازی نفت کوره) است که در نتیجه سبب افزایش تقاضا برای نفت کوره و توسعه صنعت بانکرینگ کشور خواهد شد.
از طرف دیگر توسعه صنعت بانکرینگ «افزایش تولید ناخالص ملی»، «اشتغال‌زایی»، «جلوگیری از خروج ارز از کشور و ارزآوری»، «توسعه مناطق ساحلی و دریایی» را نیز به دنبال دارد.
پی‌نوشت:
[۱] U.S. Energy Information Administration, 2019
[۲] Liquefied Natural Gas (LNG)
[۳] LSFO
[۴] HSFO
انتهای پیام/ انرژی
