به گزارش مسیر اقتصاد نشست «آسیب شناسی شاخص‌های ارزیابی عملکرد نظام مالیاتی» روز دوشنبه ۲۱ آذر ماه، با حضور جمعی از اساتید و صاحبنظران و فعالان این حوزه در مرکز آموزش و پژوهش سازمان امور مالیاتی برگزار شد. این نشست، سومین پیش نشست تخصصی از نهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی بود که در تاریخ ۱ اسفند سال جاری با موضوع «نظام مالیاتی؛ عادلانه و هوشمند» برگزار خواهد شد. در این نشست ابعاد، الزامات و مهم‌ترین مسائل مربوط تعیین شاخص‌های ارزیابی عملکرد سازمان امور مالیاتی، مورد بررسی قرار گرفت.
شاخص گذاری صحیح پیش نیاز مهم تحول در نظام مالیاتی کشور
مهدی موحدی بک نظر دبیر علمی همایش و رئیس مرکز آموزش سازمان امور مالیاتی، در این نشست گفت: یکی از مقولاتی که تحت حکمرانی نرم مورد توجه است و مطالعات زیادی پیرامون آن شکل گرفته، بحث حکمرانی مبتنی بر شاخص‌هاست. این شاخص‌ها جهت‌گیری آن چیزی که باید رخ دهد در سازمان مالیاتی را نشان می‌دهد. شاخص‌ها نه تنها رویه‌ها و قوانین رو از جهت عملکردی مورد سنجش قرار می‌دهند، بلکه نگاه بدیلی را نیز پیش روی سیاستگذار قرار دهد و مبدأ حرکت به سمت یک نگاه جدید و یک تحول در عملکرد باشد. بنابراین تعریف شاخص‌ها میتواند در بهبود عملکرد فعلی سازمان امور مالیاتی مهم باشد و در این زمینه تعریف شاخص‌های مناسب نقش اساسی دارد. اما علاوه بر این میتوان شاخص‌هایی را نیز تعریف کرد که یک جهت گیری جدید پیش روی سیاستگذار و تصمیم سازان و تصمیم گیران امور مالیاتی قرار دهد که به سمت تغییر رویه‌ها و قوانین مالیاتی حرکت کنند.
وی افزود: اما یک سئوال مطرح است و آن اینکه عملکرد سازمان امور مالیاتی وابسته به کدامیک از شاخص‌هاست و در مورد کدام شاخص‌ها عملکرد سازمان امور مالیاتی تعیین کننده نیست و موارد دیگری در این زمینه موثر هستند. بنابراین بخشی از شاخص‌ها اساسا از دایره اختیار سازمان امور مالیاتی خارج است و باید در این زمینه بین شاخص‌ها تفکیک قائل شد. به طور مثال در مورد شاخص مهم و معروف «نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی» عملکرد سازمان امور مالیاتی سهم کامل را ندارد و مواردی مثل قوانین و عملکرد دیگر دستگاه‌ها نیز بسیار مهم است. نکته دیگر اینکه در مورد چنین شاخص‌هایی مقایسه ایران با دیگر کشورها منطقی نیست چراکه نظام مالیاتی و بیمه‌ای در کشورها متفاوت است و به طور خاص در ایران بخشی از پرداخت‌های مردم در قالب مالیات به سازمان امور مالیاتی نیست و به بیمه‌ها انجام می‌شود.
وضعیت نامطلوب هدفگذاری شاخص‌های مالیاتی در برنامه‌های توسعه
موحدی ضمن انتقاد از وضعیت تحقق اهداف مالیاتی در برنامه‌های توسعه کشور گفت: در برنامه اول توسعه شاخص نسبت مالیات به تولید حدود ۸ درصد در نظر گرفته شده بود که امروز تحقق این هدف امکان پذیر نیست. شاخص نسبت مالیات به بودجه دولت نیز در حدود ۴ درصد در نظر گرفته شده بود که این نسبت در برنامه دوم حدود ۲۰ درصد کاهش پیدا کرد. بنابراین رویه هدفگذاری برای شاخص‌های مالیاتی در برنامه‌های توسعه منطقی نبوده است و در زمینه تعریف شاخص‌ها نیازمند تحول هستیم. به طور خاص به عقیده من نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی شاخص مطلوبی نیست و نباید در برنامه‌های توسعه به عنوان شاخص اصلی مطرح شود.
انتهای پیام/ مالیات
