به گزاش مسیر اقتصاد به دنبال وقوع بحران اوکراین و محدودیت در صادرات مواد غذایی و انرژی، قیمت جهانی این محصولات افزایش یافت و موجب ایجاد تورم در جهان شد. اما مسئله بدین جا ختم نشد و کاهش ارزش پول‌های ملی، زمینه را برای تشدید تورم ناشی از بحران اوکراین و گسترش فقر در کشورهای مختلف فراهم کرد. پدیده‌ای که ریشه آن را باید در تصمیم فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره در آمریکا و در نتیجه افزایش ارزش دلار جستجو کرد.
تصمیم فدرال رزرو، تشدید تورم به نام مهار تورم
پس از بحران اوکراین و افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی در کشورهای مختلف از جمله آمریکا، فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) با این استدلال که تورم ریشه پولی دارد و باید با ابزار سیاست پولی با آن مقابله کرد، ۵ بار اقدام به افزایش نرخ بهره به منظور کاهش تورم نمود. این مسئله از یک‌سو موجب تقویت دلار و کاهش ارزش سایر ارزهای ملی در برابر دلار شد و از سوی دیگر به نرخ‌های بالاتر و جذابیت در اوراق قرضه دولتی و شرکتی آمریکا و در نتیجه خروج سرمایه از کشورهای دیگر منجر شد. بر اساس شاخص ICE US Dollar Index که ارزش دلار را در برابر سبدی از ارزهای مهم اندازه‌گیری می‌کند، ارزش دلار در سال جاری میلادی ۱۸ درصد افزایش یافت و در ماه گذشته به بالاترین حد در ۲۰ سال گذشته رسید.
در نتیجه این اقدام فدرال رزرو، تورمی که از بحران اوکراین و افزایش قیمت غذا و انرژی در دنیا ایجاد شده بود، این بار با کاهش ارزش پول‌های ملی کشورها شدت بیشتری گرفت. روپیه هند امسال در برابر دلار نزدیک به ۱۰ درصد، پوند مصر ۲۰ درصد، لیر ترکیه ۲۸ درصد کاهش یافته است. البته این کاهش در ارزش پول‌های ملی منحصر در کشورهای در حال توسعه نیست و کشورهای ثروتمند دنیا را نیز از این چالش جهانی در امان نبوده اند. در اروپا که در بحبوحه افزایش قیمت انرژی به سمت رکود می‌رفت، ارزش یورو برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته به کمتر از ۱ دلار کاهش یافت و ارزش پوند انگلیس ۱۸ درصد نسبت به سال گذشته سقوط کرد.
افزایش ارزش دلار چگونه اقتصاد جهانی را متلاطم می‌کند؟
افزایش ارزش دلار به چند طریق به تلاطم و بی‌ثباتی اقتصادی در کشورهای مختلف دامن می‌زند:
۱- در اثر افزایش نرخ‌های ارز، واردات سایر کشورها گران‌تر می‌شود و این مسئله بر فشارهای تورمی موجود می‌افزاید.
۲- شرکت‌ها، مصرف‌کنندگان و دولت‌هایی را که وام ارزی گرفته‌اند، تحت‌فشار قرار می‌گیرند، زیرا برای بازپرداخت ارزی وام‌های خود به پول ملی بیشتری نیاز دارند.
۳- بانک‌های مرکزی سایر کشورها برای جلوگیری از سقوط ارزش پول ملی خود مجبور می‌شوند تا نرخ‌های بهره را افزایش دهند تا از خروج سرمایه از مرزهایشان جلوگیری کنند. اما این افزایش در نرخ‌های بهره رشد اقتصادی را تضعیف کرده و بیکاری را افزایش می‌دهد.
این مسئله به توسعه فقر و تعمیق نابرابری در کشورهای مختلف دامن زده و در نتیجه کاهش رفاه عمومی و تضعیف قدرت خرید مردم را به همراه داشته است.
خطر وقوع رکود گسترده جهانی در اثر افزایش ارزش دلار
اگرچه به طور معمول، کاهش ارزش پول ملی می‌تواند مزیت رقابتی و صادراتی برای آن‌ها ایجاد کند، اما در حال حاضر هر گونه مزیت حاصل از صادرات بیشتر به دلیل کاهش رشد اقتصادی از دست رفته است. این مسئله به‌مثابه زنگ خطر بروز رکود اقتصادی جهانی است. اسوار پراساد، استاد سیاست تجاری در دانشگاه کرنل معتقد است یک دلار قوی موجب وخیم‌تر شدن وضعیت اقتصادی در بقیه جهان خواهد شد. آریان کورتیس کارشناس capital economics نیز می‌گوید: «افزایش ارزش دلار خبر بدی برای اقتصاد جهانی است و بر همین اساس ما انتظار داریم اقتصاد جهانی در سال آینده وارد رکود شود.» بسیاری از اقتصاددانان نگران هستند که افزایش شدید ارزش دلار، از طریق کاهش رشد اقتصادی احتمال رکود جهانی را در سال آینده افزایش دهد.
منبع: نشریه فورچون
انتهای پیام/ پول و بانک
مسیر اقتصاد نظرت درباره صحبت های برنامه شیوه و آقای شاکری درباره مکانیسم پرداخت خارجی و وابستگی ایران به درهم چیه ؟؟؟؟؟؟