پایداری تولید گندم بوسیله تناوب کشت با کلزا امکان پذیر است

مسیراقتصاد/ گیاه کلزا یکی از محصولاتی است که امروزه در روغن ‌های خوراکی و همچنین خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل استفاده از این محصول برای تغذیه دام ‌ها حجم زیادی از پروتئینی است که در محصول این گیاه وجود دارد. دانه کلزا حاوی ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن و ۱۸ تا ۲۵ درصد پروتئین است، روغن کلزا بدلیل ترکیب مناسب اسید های چرب غیر اشباع و درصد پایین اسید های چرب اشباع همانند زیتون جزء با کیفیت ترین روغن‌های خوراکی است.

تناوب کشت کلزا و گندم باعث افزایش بازده اقتصادی می شود

دانه کلزا با اقلیم کشور سازگاری مناسبی دارد، بطوری که می توان این محصول را در دیمزارهای سراسر کشور کشت کرد. همچنین تناوب کشت کلزا و گندم باعث پایداری تولید گندم و بهبود عملکرد هر دو محصول می شود.

چنانچه کشاورزی فقط به تولید یک محصول مانند گندم در مزرعه خود بپردازد، نه تنها حداکثر بازده عملکردی را در بلندمدت به دست نمی آورد، بلکه با عواملی نظیر کاهش تدریجی عملکرد، توسعه علف های هرز، آفات و بیماری های گیاهی، فرسایش و نقصان باروری خاک روبرو می شود و همین عوامل باعث هدر رفتن منابع سرمایه ای کشاورز خواهد شد.

برای مقابله با این مسئله، توصیه به استفاده از تناوب کشت محصولات می شود. در واقع به کشت محصولات مختلف به ‌طور متوالی و با یک ترتیب مشخص در یک قطعه زمین خاص در طول زمان را تناوب کشت می گویند.

همان طور که اشاره شد استفاده از دانه روغنی کلزا به عنوان یک محصول پاییزه در برنامه تناوب کشت با گندم و جو می تواند علاوه بر افزایش محصول دهی غلات پاییزه مثل گندم، موجب افزایش بازده اقتصادی گردد.

لزوم تناسب قیمت خرید تضمینی میان دو محصول گندم و کلزا

با توجه به توضیحات ارائه شده در خصوص اهمیت دانه روغنی کلزا، تولید این محصول برای تناوب کشت گندم و جو، ضروری است کشاورزان را با ایجاد مزیت هایی به رعایت تناوب کشت با محصولات ذکر شده سوق داد.

یکی از ابزار های مهم برای تشویق کشاورزان به رعایت این مسئله، استفاده درست از ابزار خرید تضمینی است. با توجه به هزینه های تولید کلزا، همواره از گذشته قیمت خرید تضمینی این محصول اساسی ۲.۲ برابر قیمت گندم بوده است.

همانطور که از نمودار بالا نیز مشخص است، از سال های گذشته اختلاف قیمت کلزا و گندم بیش از ۲ برابر بوده است. این موضوع باعث رشد سطح زیرکشت کلزا تا ۱۸۲ هزار هکتار در سال ۱۳۹۹ شده بود.

قیمت خرید تضمینی دانه کلزا به ۲۳۰۰۰ تومان افزایش می یابد

قیمت خرید تضمینی گندم در سال ۱۴۰۱ به ۱۱.۵۰۰ تومان افزایش یافت اما قیمت خرید تضمینی کلزا تا ۲۰ خرداد سال ۱۴۰۱ در رقم ۱۵۰۰۰ تومان بدون تغییر مانده بود که عدم رعایت تناسب قیمتی کلزا و گندم و افزایش قیمت نهاده های تولید کلزا، باعث اعتراض کشاورزان کلزاکار شده بود.

علیرضا مهاجر معاون وزیر جهادکشاورزی در ۲۰ خرداد سال ۱۴۰۱ اعلام کرد به منظور تشویق کشاورزان به کشت کلزا قیمت هر کیلوگرم کلزا به ۲۳۰۰۰ تومان افزایش می یابد.[۱]

لازم به ذکر است که پیش از این، محمد قربانی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود، با تعیین نرخ جدید، مابه التفاوت قیمت به کشاورزانی که پیش از این محصول خود را با قیمت پایین‌تر به شرکت بازرگانی دولتی فروخته اند، پرداخت می‌شود.