مالیات سالانه املاک و خودروهای لوکس چه میزان درآمد دارد؟

مسیر اقتصاد/ یکی از اهداف وضع مالیات سالانه بر املاک و خودروهای لوکس، افزایش درآمد دولت و کاهش کسری بودجه است. نوع نرخ گذاری و بازه­‌های قیمتی مشمول، در میزان درآمد مالیاتی و برآورد آن تاثیری مستقیم دارد. این مسئله باعث می­شود کارشناسان و مسئولان مربوطه پیش‌­بینی‌­های متفاوتی از درآمد مالیاتی داشته باشند. در ادامه به چندین برآورد مطرح شده اشاره می‌شود.

برآورد حداقلی در بودجه سال ۱۳۹۹

مطابق با قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، درآمدی که برای مالیات بر واحدهای مسکونی گران قیمت (با احتساب عرصه و اعیان) پیش‌­بینی شده بود برابر ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است.[۱] همچنین درآمد پیش­‌بینی شده از ناحیه مالیات بر انواع خودروهای سواری و وانت دو کابین دارای شماره انتظامی شخصی گران قیمت، ۹۰۰ میلیارد تومان برآورد گردیده بود.[۲] این اعداد در بخش سوم سند بودجه سال ۱۳۹۹ با عنوان تغییرات درآمدها و واگذاری دارائی‌­های سرمایه‌­ای و مالی آمده است.

برآورد ۵۵ هزار میلیارد تومانی از درآمد مالیات سالانه خودرو و املاک

دکتر یزدی زاده عضو سابق شورای راهبردی مالیاتی کشور بر اساس داده‌­های آماری و قیمت‌­های سال ۱۳۹۸ و با فرمولی برای نرخ گذاری که متفاوت از قاعده مصوب در قانون بودجه ۹۹ است، برآوردی از ظرفیت بالقوه مالیات­‌های مذکور ارائه نمود.

بر اساس این برآورد، از آنجا که ترکیب دقیق خودروهای کشور از حیث ارزش کاملاً مشخص نیست، محاسبه ظرفیت بالقوه این مالیات بر اساس فروض کاملاً محتاطانه صورت می­گیرد. تعداد خودرو در کشور ۲۳.۵ میلیون دستگاه است.  فرض بر این است که ۹۰ درصد این خودرو­ها دارای ارزش کمتر از ۳۰۰ میلیون تومان یعنی سقف ارزش خودرو­های معاف از مالیات در جامعه هستند، که آنرا گروه A می­نامیم. بنابراین تنها ۱۰ درصد از این تعداد یعنی ۲.۳۵ میلیون دستگاه خودرو مورد اصابت مالیات واقع می­شوند (گروه B).

لذا جدول پیشنهادی این برآورد برای وضع مالیات، حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان درآمد را نشان می دهد که بصورت ذیل محاسبه شده است (ارقام به میلیون تومان):

برای مالیات سالانه املاک نیز بر اساس ارزش گذاری، املاک به گونه‌­ای انتخاب می­شوند که صرفاً املاک دو دهک بالا مورد اصابت قرار گیرند. حتی چنانچه فرض کنیم صرفاً هر خانوار دهک بالای جامعه فقط و فقط دارای یک ملک مسکونی با متوسط ارزش ۷.۵ میلیارد تومان باشد، ظرفیت مالیاتی بالقوه این بخش با نرخ ۲ در هزار برای ۲ میلیون خانوار دهک بالا، معادل ۳۰ هزار میلیارد تومان است.

بنابراین اجرای پیشنهادهای فوق الذکر می‌­تواند معادل ۵۵ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی از ثروت­‌های غیرمولد قشر ثروتمند جامعه ایجاد کند.[۳]

برآوردی دیگر از مالیات سالانه املاک لوکس

برای تخمین میزان درآمد مالیات سالانه املاک باید مبنایی محاسباتی‌ در نظر گرفت که به برآوردی دقیق منجر شود. بعضی بررسی ها حاکی از آن است که با توجه به مساحت آپارتمان‌های موجود در شهر تهران، کمتر از ۴ درصد خانه‌ها و آپارتمان‌های مسکونی پایتخت مشمول مالیات سالانه خانه‌های گران قیمت می‌شوند.

در سال ۱۳۹۸ خانه‌های با قیمت ۱۰ میلیارد تومان و گران‌تر در مناطق لوکس و لاکچری شهر تهران، بیش از ۲۰۰ مترمربع مساحت داشتند. لذا بر اساس اطلاعات موجود در منطقه یک شهر تهران ۴۷ هزار واحد، در منطقه دو ۱۱ هزار واحد و در منطقه سه ۳ هزار واحد بیش از ۲۰۰ مترمربع مساحت داشته است. این اطلاعات مربوط به سال ۱۳۹۷ است و آمار واحدهای تکمیل شده و عرضه جدید سال ۱۳۹۸ در آن درج نشده است، لذا به نظر می‌رسد بین ۶۰ تا ۹۰ هزار واحد مسکونی از این طریق مشمول مالیات شوند.[۴]

با در نظر گرفتن اطلاعاتی که مبنای محاسبه فوق است و مطابق با قانون بودجه ۱۴۰۰، برای برآورد درآمد مالیاتی املاک مسکونی گران قیمت در سال ۱۴۰۰، لازم است نکات زیر مدنظر قرار گیرد:

۱- با توجه با افزایش تقریبا ۱۲۰ درصدی متوسط قیمت فروش یک مترمربع زیربنای مسکونی در مناطق ۱، ۲ و ۳ شهر تهران در پاییز ۹۹ نسبت به پاییز ۹۸[۵]، خانه‌­های مسکونی با متراژ بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ مترمربع نیز عمدتاً مشمول مالیات سالانه املاک که سقف معافیت آن  ۱۰ میلیارد تومان قرار داده شده است، می­شوند. لذا باید در نظر داشت که این موضوع سبب افزایش میزان برآورد خواهد شد.

۲- واحدهای تکمیل و عرضه شده در سال ۱۳۹۹ در آمار فوق در نظر گرفته نشده است. باید در نظر داشت با اضافه شدن آمار این واحد­ها میزان برآورد افزایش پیدا خواهد کرد.

۳- در برآورد زیر فقط املاک مسکونی شهر تهران در نظر گرفته شده و پیش­­‌بینی می­‌شود که با اضافه شدن درآمد املاک مشمول این مالیات در سایر شهرهای کشور، میزان مبلغ برآورد شده بیش از این باشد.

با استفاده از ارقام ذکر شده برای متوسط قیمت فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی در خرداد ۱۴۰۰[۶] می‌توان موارد جدول زیر را برآورد نمود (ارقام به میلیون تومان):

به این ترتیب، مجموع درآمد مالیاتی با توجه به فروض جدول بالا به رقمی حدود ۷۲۰ میلیارد تومان می‌­رسد. باید در نظر داشت برآورد فوق بدون نظر گرفتن املاک مشمول در سایر شهرهای کشور، بدست آمده است و قطعاً با درنظرگرفتن آنها میزان برآورد بیش از این مقدار خواهد شد.

در رابطه با تفاوت برآورد فوق با برآورد ۳۰ هزار میلیارد تومانی که توسط دکتر یزدی زاده مطرح شده بود، باید به این نکته توجه کرد از آن جایی که نرخ دو در هزار بر ارزش کل ملک اعمال می‌شود، برآورد مذکور به میزان قابل توجهی بیش از حالتی است که مطابق با قانون مجلس، این مالیات محاسبه شود. از طرفی این برآورد در حالتی است که همه خانه‌ها مشمول مالیات می‌شود و هیچ کف قیمتی برای معافیت وجود ندارد؛ در حالی که در قانون مصوب مجلس خانه‌های با قیمت کمتر از ۱۰ میلیارد تومان از پرداخت مالیات معاف هستند. لذا برآورد میزان درآمد مالیاتی وابسته به نحوه قانون گذاری مالیات سالانه املاک است و بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد کماکان برآورد دقیقی از درآمد این پایه های مالیاتی وجود ندارد.

پینوشت:

[۱] سند بودجه ۱۳۹۹، شماره طبقه­‌بندی ۱۱۰۳۰۷

[۲] سند بودجه ۱۳۹۹، شماره طبقه­‌بندی ۱۱۰۳۰۸

[۳] خبرگزاری دانشجو، شناسه خبر: ۹۰۳۴۹۱

[۴] دنیای اقتصاد، شناسه خبر: ۳۶۱۶۲۱۵

[۵] مركز آمار ايران، اطلاعات قيمت و اجاره مسكن در شهر تهران، پاييز ۹۹

[۶] بانک مرکزی، گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران در خردادماه سال ۱۴۰۰

انتهای پیام / مالیات