در پاسخ به یادداشت سی و دوم از پرونده ویژه قاچاق تحت عنوان ۶ مانع اجرای طرح رجیستری تلفن همراه برای جلوگیری از قاچاق/ قاچاقچیان بزرگترین مخالفان این طرح هستند یکی از مخاطبان مسیر اقتصاد و از فعالان این طرح، یادداشتی به شرح زیر ارسال نمود:
با عرض سلام و احترام
به استحضار می‌رساند بر اساس چالش‌های مطرح شده در خصوص طرح رجیستری تلفن همراه، مطرح شده در یادداشت شماره ۱۰۳۰۷ در مسیر اقتصاد توضیحاتی مطرح است که در ادامه به تفکیک هر بند ارائه شده است:
۱- در صورتی که مشکل جعل پذیر بودن سریال تلفن‌های همراه به شیوه‌ای مناسب حل و فصل نگردد، همانطور که در سال ۸۵ موجب متوقف شدن طرح شد، این بار نیز طرح را با مشکل مواجه خواهد کرد. گرچه به نظر می‌رسد با تدابیر فنی که صورت گرفته این مشکل تا حدود زیادی مرتفع شده است. ≥≥ در پاسخ به این ابهام در اجرای طرح جدید، سیمکارت و سریال گوشی تلفن همراه به یکدیگر ترکیب شده و به هر شماره سیمکارت یک سریال منحصر به فرد تعلق می‌گیرد و به گوشی‌های دارای شماره سریال غیر معتبر یا تکراری، مجوز استفاده از خدمات شبکه داده نمی‌شود. بنابراین جعل سریال امکان پذیر نخواهد بود. از طرفی اجرای فرایندهای کنترلی موجب می‌شود که هرگونه تکنیک هایش جعل اجتماعی پیش از شیوع، شناسایی و کنترل شوند.
۲- از آنجا که اجرای این طرح به وضوح موجب کاهش میزان مشتریان اپراتورهای تلفن همراه می‌گردد، این اپراتورها تمایلی به مشارکت در اجرای این طرح ندارند. بنابراین یکی از مشکلات اساسی اجرای این طرح، جلب رضایت اپراتورهای تلفن همراه است. ≥≥ در پاسخ به این ابهام باید گفت که اولا اجرای طرح به وضوح موجب کاهش میزان مشتریان اپراتورهای تلفن همراه نخواهد بود؛ چرا که در طرح جدید تمامی اپراتورها مشارکت دارند و به دلیل ثابت ماندن مطلوبیت هرکدام از اپراتورها نسبت به یکدیگر تاثیری بر تعداد مشتریان آنها نخواهد داشت. ثانیا هم اکنون رضایت تمامی اپراتورها برای اجرای طرح جلب شده و مشکلی از این بابت متوجه اجرای طرح نخواهد بود. از طرفی اجرای درست و کامل طرح نیز می تواند منافعی در کسب و کار اپراتورها (از جمله کاهش هزینه های جانبی و …) ایجاد کند که این خود موجب شده درحال حاضر آنها از این طرح استقبال کنند.
۳- غیر فعال بودن نمایندگی برخی برندهای معتبر ساخت تلفن همراه در ایران موجب شده است که امکان واردات رسمی آنها وجود نداشته باشد. از جمله شاخص‌ترین این برندها، شرکت اپل است. گوشی‌های برند اپل در ایران با واسطه‌های مختلف از کشورهای اطراف خریداری می‌شوند و پس از ورود به کشور با افزایش نسبی قیمت به فروش می‌رسند. این گوشی‌ها در کشور قابل تعویض نیستند و هیچ گونه خدمات پس از فروش از سوی شرکت سازنده به‌صورت رسمی به آنها ارائه نمی‌شود. گرچه درصورت اجرایی شدن طرح رجیستری، مشکلی برای دستگاه‌هایی که درحال حاضر در دست مردم است پیش نخواهد آمد؛ اما بعد از اجرایی شدن این طرح، دیگر امکان خرید این دستگاه‌ها فراهم نخواهد بود. برای رفع این مشکل لازم است تدابیری برای واردات قانونی محصولات تولیدی این برندها اندیشیده شود. در واقع گستردگی استفاده مردم از برندهایی که در ایران نمایندگی مجاز ندارند، یکی دیگر از مشکلاتی است که اجرایی شدن طرح رجیستری را به تأخیر انداخته است. ≥≥ در پاسخ به این مسئله باید گفت که فروش گوشی‌های با برند نامعتبر در کشور، هزینه های هنگفتی را برای کشور در پی خواهد داشت و هدف از اجرای این طرح نیز جلوگیری از تحمیل این هزینه هاست. برندهایی که در ایران نمایندگی رسمی ندارند، پس از اجرای طرح بازار خود را به کلی از دست خواهند داد و برای حفظ بازار خود نسبت به ارائه نمایندگی اقدام خواهند کرد. البته در بازه کوتاهی پس از شروع طرح برنامه ریزی برای جلوگیری از کمبود کالا می‌شود بایستی توان عرضه کالا برای تامین نیاز بازار تقویت گردد که این امر توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت (از طریق اعطای مجوزهای موقت واردات، تقویت واردکنندگان رسمی و رایزنی با برندهای های معتبر برای ورود به بازار ایران برای تولید) در حال پیگیری و اجرا می باشد.
۴- یکی دیگر از مشکلاتی که لازم است برای رفع آن تدابیری اتخاذ شود، تلفن‌های همراه میهمان است. مسافران خارجی و یا ایرانیانی که در خارج از ایران سکونت دارند و برای مدت محدودی به ایران سفر می‌کنند، عموما به همراه خود موبایل نیز دارند. لازم است برای اینکه این تلفن‌های همراه بتوانند به طور موقت از خدمات اپراتورهای داخلی استفاده نمایند نیز بسترسازی‌های لازم صورت بگیرد. برای این منظور لازم است مدت زمان فعال بودن گوشی میهمانان خارجی در ایران متناسب با مدت زمان اقامت یا زمان روادید آنها تعیین گردد. ≥≥ در این زمینه باید گفت که این مشکل یکی از دلایل اصلی شکست طرح اجرا شده در سال ۸۵ بوده است. اما در طرح جدید برای این موضوع تدابیری اتخاذ شده است. به عنوان مثال هر مسافر خارجی در صورت تمایل به استفاده از سیمکارت داخلی می‌تواند (برای یک مدت کوتاه) از گوشی تلفن همراه خود بدون هیچ مشکلی استفاده کند و برای استفاده در مدت زمان بیشتر می‌تواند با مراجعه به دفاتر پیشخوان منتخب و یا واحدهای گمرکی مستقر در مراکز استان‌ها، پس از پرداخت عوارض گوشی خود را فعال نماید. شایان ذکر است اگر مسافر بخواهد در دوره اقامت قانونی خود از سیمکارت خارجی و با استفاده از رومینگ استفاده کند نیازی به رجیستر کردن گوشی تلفن همراه خود نخواهد داشت.
۵- یکی دیگر از معضلات موجود، نحوه تعامل با تلفن‌های همراهی است که مسافران به عنوان کالای همراه مسافر به داخل ایران می‌آورند. بسیاری از مسافران ایرانی که با اهداف تفریحی یا کاری به خارج از کشور رفته‌اند، در کشور مقصد اقدام به خرید تلفن همراه می‌نمایند و آن را به عنوان کالای همراه مسافر، بدون هیچ ترتیبات گمرکی با خود به داخل کشور می‌آورند. از آنجا که قانون اجازه ورود کالای همراه مسافر را داده، لازم است تدابیری اتخاذ گردد که این دسته از تلفن‌های همراه نیز بتوانند با ثبت در شبکه، امکان دریافت خدمات را داشته باشند. گرچه لازم است در این زمینه دقت کافی به کار رود چراکه چنانچه در این مورد سازوکارها به درستی وضع نگردد، ممکن است به راهی برای ثبت دستگاه‌های قاچاق در شبکه تلفن همراه تبدیل گردد. ≥≥ در این زمینه در صورتی که مسافری بخواهد به همراه خود گوشی تلفن همراه را به عنوان هدیه به داخل کشور وارد کند لازم است تا با مراجعه به گمرک و یا دفاتر پیشخوان خدمات دولتی منتخب، پس از پرداخت حقوق گمرکی و عوارض، گوشی وارداتی خود را رجیستر نماید و تمهیدات لازم برای این موضوع اندیشیده شده است.
۶- اجرای طرح رجیستری، صدای قاچاقیچیان تلفن همراه و کسانی که در هر پستی از قاچاق تلفن همراه منتفع می‌گردند را درخواهد آورد و آنان برای اینکه این طرح به سرانجام نرسد، از تمامی ابزارهای در اختیار خود استفاده خواهند کرد. بنابراین لازم است مسئولین اجرای طرح خود را برای ایستادگی مقابل فشارها و انتقادها در این زمینه آماده نمایند. ≥≥ در پایان قابل ذکر است علاوه بر فواید طرح در سطح اقتصاد کلان کشوری و همراستایی آن با مفاد اقتصادمقاومتی، فوایدی را برای مشترکین به همراه خواهد داشت. که تبیین این فواید برای همراستایی اهتمام مسیولین و مطالبات اجتماعی مردم بسیار ضروری است.
