افزایش ظرفیت پالایشی چین با وجود خودکفایی در اغلب فرآورده‌ها

مسیر اقتصاد/ همان‌گونه که در گزارش قبل اشاره شد، ظرفیت پالایشی نفت خام چین در حدود ۱۶ میلیون بشکه در روز است که ۷۰ درصد خوراک این پالایشگاه‌ها از طریق واردات تأمین ‌می‌شود و ۹۰ درصد سهام واحدهای پالایشی این کشور در اختیار شرکت‌های دولتی است. ضمن اینکه چین شرکت‌های نفتی دولتی خود مانند سینوپک را به گونه‌‌ای توسعه داده است که در «تمام حلقه‌های زنجیره ارزش نفت و گاز» حضور جدی داشته باشند.

افزایش ظرفیت پالایشی در چین ادامه دارد

نمودار زیر ظرفیت پالایشی چین بر اساس چشم انداز ۲۰۲۳ این کشور و روند رو به رشد آن در سال‌های آتی را نشان می‌دهد.

البته در نمودار فوق مجموع ظرفیت پالایشی نفت خام و میعانات گازی در نظر گرفته شده است.

چین برای تأمین نیاز داخلی رو به رشد خود و نیز صادرات فرآورده‌های نفتی همچنان به پالایشگاه سازی ادامه می‌دهد. میزان افزایش ظرفیت پالایشگاهی چین تا سال ۲۰۲۳ حدود ۳ میلیون بشکه در روز خواهد بود و برای این میزان افزایش، حدود ۶۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری مورد نیاز است. ضمن اینکه در حال حاضر تعداد کل واحدهای پالایشی چین ۸۲ واحد است، که با احتساب تنها نفت خام، ظرفیت هر واحد پالایشگاهی چین به طور متوسط ۱۸۰ هزار بشکه در روز است [۱].

تولید روزانه ۱۲ میلیون بشکه فرآورده‌های نفتی در چین

فرآورده‌های پالایشی تولیدی در چین به ۷ دسته اصلی: بنزین، گازوئیل، سوخت جت، نفت سفید، نفت کوره، نفتا و سایر فرآورده‌های پالایشی (شامل روغن، آسفالت، وکس و…) دسته بندی می‌شود؛ متوسط تولید این محصولات بر اساس اطلاعات ۲۰۱۸ در حدود ۱۲ میلیون بشکه در روز است. این در حالی است که کل مصرف چین تقریبا ۱۴ میلیون بشکه در روز است و مابقی این نیاز از مسیر واردات تامین می‌گردد؛ البته وضعیت تراز تولید و مصرف با توجه به نوع فرآورده متفاوت است.

نمودار زیر الگوی تولید و مصرف فرآورده‌های مختلف پالایشی در چین را نشان می‌دهد.

مطابق نمودار بالا بیشتر حجم سبد تولید فرآورده‌های پالایشی چین گازوئیل و بنزین است و الگوی تولید این دو فرآورده نسبت به الگوی مصرف بیشتر است. از طرفی این کشور ۱۲ درصد از فرآورده‌های نهایی تولید شده را به صورت نفتا برای مصرف در واحدهای پتروشیمی خود استفاده می‌نماید. این درحالی است که می‌توان از مسیر واحدهای ایزومریزاسیون و ریفورمینگ، نفتا را به سوخت بنزین تبدیل نمود؛ با این حال چین الگوی پتروپالایشگاهی را اینگونه در نظر گرفته است.

متوقف شدن واردات بنزین در چین از سال ۲۰۱۴

شکل زیر تراز تجاری فرآورده‌های پالایشی نفت خام جمهوری خلق چین را نشان می‌دهد.

با توجه به شکل فوق چین تا سال ۲۰۱۳ وارد کننده بنزین بود اما از سال ۲۰۱۴ واردات این حامل انرژی متوقف شده است. در حال حاضر نفتا، بیش از ۹۰ درصد از واردات فرآورده‌های پالایشی این کشور را شامل می‌گردد.

در حقیقت با وجود اینکه چین تقریبا ۷۰ درصد از نیاز خود به نفت خام را از مسیر واردات تامین می‌کند؛ توانسته است به الگوی مشخصی در توسعه متوازن صنعت پالایشگاه دست یابد و در اکثر فرآورده‌های پالایشی میزان تولید از مصرف داخلی این کشور بیشتر است. همچنین دلیل واردات حدود ۲ میلیون بشکه در روز نفتا به این کشور، پیشرو بودن صنعت پتروشیمی این کشور در استفاده از نفتا برای تولید طیف متنوعی از محصولات پایین دستی است.

توسعه پتروپالایشگاه ها در چین در راستای نیاز روزافزون به نفتا

همچنین بیشتر بودن سهم پالایشگاه‌های شرکت سینوپک[۲] به عنوان متولی اصلی توسعه پتروشیمی در این کشور نیز موید نیاز به تولید بیشتر نفتا است. نکته دیگر اینکه حتی شرکت ملی نفت چین[۳] نیز که متولی بالادست صنعت نفت و گاز این کشور است؛ چندین سال است که برای تولید همزمان سوخت و مواد پتروشیمیایی، به سمت توسعه پتروپالایشگاه‌ها حرکت کرده است.

اجرای سیاست افزایش ظرفیت پالایشی و پتروپالایشی در کشوری مانند چین، نشان‌دهنده آن است که حتی با وجود واردات نفت خام و پرداخت هزینه‌های ناشی از تهیه و حمل آن، پالایش نفت می‌تواند سودآوری داشته باشد. در حقیقت چین با استفاده از راهبرد «حضور جدی در تمام حلقه‌های زنجیره ارزش نفت و گاز» و در ادامه «طراحی پارک‌های شیمیایی»، با وجود واردات گسترده نفت و گاز و در واقع نبود حلقه‌ی ابتدایی زنجیره ارزش، توانسته به زنجیره ارزش نفت و گاز عمق ببخشد و بدین صورت حاشیه سود بالایی ایجاد کند.

پینوشت:

[۱] پایگاه اطلاع رسانی مرکز مطالعات زنجیره ارزش  vcmstudy.ir

[۲] Sinope

[۳] CNPC

انتهای پیام/ نفت و انرژی