مسیر اقتصاد/ حضور مستقیم استارتآپهای ایرانی در عراق لزوما بهترین شیوه بهره‌برداری از بازار دیجیتال این کشور نیست. بلکه متناسب با طبیعت استارت‌آپ ها و همچنین شرایط و قوانین بازار هدف باید بهترین حالت برگزیده شود. در برخی موارد سرمایه‌گذاری و شراکت با طرف عراقی می‌تواند خطر سرمایه‌گذاری را کاهش دهد و نسبت به گزند قوانین دولتی ایمنی ایجاد نماید. به همین دلیل نیاز است قبل از حضور در بازار عراق نسبت به سایر بازیگران این عرصه شناخت کافی پیدا کرد.
در گزارش قبل به ظرفیت بازار دیجیتال عراق پرداخته شد. این بازار فرصت بسیار خوبی برای استارت‌آپ ها و کسب و کارهای اینترنتی ایرانی دارد. در عین حال لازم است بازیگران فعال در این بازار و استارت‌آپ های موفق عراقی و و غیر عراقی حاضر در بازار این کشور شناسایی شوند.
بازیگران فعال در بازار دیجیتال عراق کدامند؟
امروزه برخی از استارت‌آپ‌ها تقریبا در هر بازار بزرگی سودآورند و چشم‌انداز روشنی دارند. نیازمندیهای برخط، فروشگاه‌های اینترنتی و تاکسی‌های برخط از جمله این استارت‌آپ ها هستند. اما انواع دیگری از استارت‌آپ ها نیز وجود دارد که متناسب با نقاط قوت و ضعف محیط خود شکل می‌گیرند و موفق می‌شوند. به عنوان مثال استارت‌آپ هایی مانند Metapharma و Shiffer که به ترتیب در عراق و سوریه متولد شده‌اند به دلیل نیازهای این دو کشور در بخش دارو و حمل و نقل پدید آمده‌اند.
عراقی‌ها از هر دو نوع این استارت‌آپ ها برخوردارند. این استارت‌آپ‌ها عمدتا در بخشهای گوناگون نیازمندیها، تهیه غذای برخط، گردشگری، تاکسی اینترنتی، خرید دارو، آموزش و اطلاعات فعالیت می‌کنند؛ اما در عین حال هیچکدام را نمی‌توان بالغ دانست. به همین دلیل این استارت‌آپ ها به شدت نیازمند جذب سرمایه و حمایت هستند. در جدول زیر ۹ مورد از استارت‌اپ‌های عراقی معرفی شده است.[۱]
ضمنا باید توجه داشت که به دلیل اقبال ۲۱ میلیونی عراقی‌ها به شبکه های اجتماعی و در راس آنها فیسبوک و اینستاگرام، بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی در این کشور بر بستر این پیام‌رسان‌ها بنا شده است.
تلاش رقبا برای حضور در بازار دیجیتال عراق
در حال حاضر شرکت‌هایی از آمریکا، سوئیس، ترکیه، عربستان و اردن در حال تلاش برای حضور در بازار دیجیتال عراق هستند. به طور مثال شتابدهنده سوئیسی SeedStars که به عنوان یکی از دو شتابدهنده بزرگ جهان شناخته می‌شود، اخیرا به منظور شناسایی استارتآپهای خوب در عراق و سرمایه‌گذاری در آنها یک مسابقه با جایزه ۵۰۰ هزار دلاری ترتیب داده است.[۲] این کشورها، بازار دیجیتال عراق را به عنوان بازاری که امکان رشد سریع استارت‌آپ‌ها در آن وجود دارد می‌شناسند. به عنوان نمونه‌ای دیگر استارت‌آپ Lezzoo که توسط یک شتابدهنده بزرگ آمریکایی به نام Y Company تامین مالی شده است.[۳]
تاکسی اینترنتی اوبر و بازار خرده فروشی و نیازمندیهای «السوق المفتوح» نیز از استارت‌آپ‌هایی هستند که با عنوان اصلی خود وارد بازار عراق شده‌اند.[۴]
لزوم تشویق از استارت‌آپ های ایرانی برای حضور در عراق
تشویق استارت‌آپ های ایرانی به حضور در بازار عراق می‌تواند منافع زیادی را برای ایران به همراه داشته باشد. استارت‌آپ های ایرانی حتی می‌توانند وسیله ای برای ترویج ریال در عراق باشند که به لحاظ ارزش پول ملی و ثبات آن حائز اهمیت است. دولت می‌تواند با استفاده از از پول‌های برق و گاز که هم اکنون در عراق بلوکه شده است، سرمایه مورد نیاز استارتآپهای ایرانی برای حضور در بازار دیجیتال عراق را تامین کند. البته باید توجه داشت که حمایت از استارتآپهای ایرانی باید تحت شرایط و ملاحظاتی انجام شود که از بازگشت سود سرمایه و سرمایه‌گذاری مجدد آن در ایران اطمینان خاطر ایجاد شود.
منابع:
[۱] ۱۰ Startups In Iraq You Need To Know About – Iraqi Innovators (iraqtech.io)
[۲] Seedstars Lands in Baghdad in Search for the Best Startup in Iraq – Startups Without Borders (startupswb.com)
[۳] Investing in Iraq: Lessons Learned from 2 Startups (fiveonelabs.org)
[۴] خاراباف، عباس: اقتصاد دیجیتال در عراق
انتهای پیام/ تجارت و ارز
