مسیر اقتصاد/ مقام معظم رهبری در دیدار با مجموعه‌های تولیدی وظایف سه قوه را به منظور حمایت از جهش تولید بیان فرمودند. پرهیز از کمک به سفته بازی و سوداگری‌های زیان‌بخش یکی از موارد مطرح شده توسط ایشان بود. احتکار مسکن یکی از موارد سوداگری است که به ایجاد شکاف بيشتر بین عرضه و تقاضا در بازار مسکن منجر میشود و طی سال‌های متمادی از عرضه و رونق ساخت و ساز جلوگیری کرده است.
طبق سرشماری‌های انجام شده، در سال ۱۳۸۵ تقریبا ۶۶۳ هزار واحد مسکونی خالی در کشور وجود داشته است؛ اما به دلیل عدم کنترل سفته‌بازی، این میزان در سال ۱۳۹۵ به ۲.۶ میلیون واحد مسکونی افزایش یافت.
بررسي‌ها نشان ميدهد که نرخ طبيعي خانه‌هاي خالي[۱] در سال ۱۳۹۵ حدود ۴ درصد بوده است. اين در حاليست که نرخ واقعي خانه‌هاي خالي[۲] در همين سال حدود ۱۱.۳ درصد بوده که نشان ميدهد ميزان خانه‌هاي خالي از تعادل خود خارج شده و به حدود ۳ برابر میزان طبیعی خود رسیده است و به احتکار مسکن منجر شده است. با توجه به روند کاهش تولید و افزایش تقاضا برآورد میشود این میزان طی سال‌های اخیر بالاتر نیز رفته باشد.
لزوم اخذ مالیات از خانه‌های خالی در مواقع بروز پدیده شکست بازار
لازم به ذکر است وجود خانه‌های خالی در زمان برقراری تعادل در بازار مسکن فی نفسه مشکلی ندارد؛ به بیان دیگر بدلیل زمان مورد نیاز برای رساندن تولید به تقاضا خالی ماندن برخی خانه‌های مسکونی طبیعی است.
در واقع مشکل زمانی بوجود می‌آید که به خانه‌های خالی به عنوان کالای احتکاری و سوداگری نگریسته شود. اگر میزان خانه‌های خالی از حالت طبیعی خود خارج گردد به برهم خوردن تعادل و شکست بازار منجر میشود.
چرا افزایش ثروت ناشی از احتکار مسکن از مالیات معاف است؟
مالیات از خانه‌های خالی ابزاری برای کنترل سوداگری و احتکار در بازار مسکن است. راهکاری که رهبر انقلاب در سخنان اخیر خود به اینصورت به آن اشاره کردند «موارد زیادی وجود دارد و مشاغلی وجود دارد که اینها ثروتهای بادآورده‌ای را به دست می‌آورند، مالیات هم نمیدهند؛ باید بر اینها مالیات معیّن کرد».
درحال حاضر به دلیل عدم نقش آفرینی صحیح دولت در بازار مسکن، احتکار و سوداگری مسکن نیز به نوعی یکی از روش‌های بدون زحمت انباشت و افزایش سرمایه محسوب میشود که لازم است بر اساس توصیه‌های مقام معظم رهبری و همچنین کارشناسان اقتصادی، با استفاده از ابزار مالیات به حالت عادی خود بازگردد.
راه‌اندازي سامانه املاک پيش‌نياز اخذ ماليات بر خانه‌هاي خالي
به منظور اجراي صحیح و مناسب ماليات بر خانه‌هاي خالي بايد آمارهاي بازار مسکن دقيق و شفاف باشد و بر اساس آن خانه‌های خالی به درستی شناسایی شوند و سیاست‌های تنظیمی اجرا گردند. این اتفاق تنها با ایجاد سامانه جامع املاک و ورود داده‌های همه‌ی دستگاه‌های مرتبط به آن تحقق می‌یابد.
به همین منظور مجلس شورای اسلامی در اصلاحیه قانون ماليات‌هاي مستقيم در سال ۹۴، وزارت راه و شهرسازي را مسئول اصلي راه اندازي سامانه املاک کرد و به آن فرصتی ۶ ماهه داد تا اطلاعات را وارد سامانه کند. اما به دلیل آنکه تاکنون اقدامي در راستاي راه اندازی اين سامانه انجام نشده است، اجرای ماليات بر خانه‌های خالی نیز ۵ سال به تأخیر افتاده و روز به روز مردم از دسترسی به مسکن دورتر می‌شوند.
بنابراین انتظار می‌رود در چنین شرایطی که بازار مسکن به دلیل احتکار مسکن با بحران کمبود عرضه و کاهش قدرت خرید مردم مواجه است، برای برگرداندن تعادل به بازار مسکن، اخذ مالیات از خانه‌های خالی در دستور کار قرار گیرد. چراکه طبق نظر کارشناسان وجود اين ماليات باعث افزایش عرضه مسکن و کاهش قيمت مسکن خواهد شد و در نتيجه قدرت خريد مردم افزايش می‌يابد.
پینوشت:
[۱] نسبت تعداد خانه‌هاي خالي به تعداد واحد مسکوني در حالت ایده آل
[۲] نسبت تعداد خانه‌هاي خالي به تعداد واحد مسکوني در وضعیت موجود
منبع: گزارش مالیات بر خانه‌های خالی و برآورد ظرفیت درآمدی آن plink.ir/evD1f
انتهای پیام/ راه و ساختمان
