مسیر اقتصاد/ مصرف بهینه انرژی نه تنها منجر به حفظ منابع می‌شود، بلکه تولید انرژی در کشور را هدفمندتر کرده و امکان جلب منافع اقتصادی‌تری را نیز ایجاد خواهد کرد. برای مثال در مورد انرژی الکتریکی با وجود ظرفیت منصوبه فعلی در کشور و قابلیت تبادل برق با کشورهای همسایه، چنانچه مصرف برق در تابستان و ایام گرم سال مدیریت شده و بی‌مهابا افزایش پیدا نکند، مسئولین امر به جای آنکه دائما در تکاپوی احداث نیروگاه برای رسیدن به این پیک بار باشند، با طرح‌های آینده‌نگرانه و پربازده‌تری اقدام به تولید برق کرده و با توجه به ظرفیت کشورهای همسایه، برای واردات و صادرات برق برنامه‌ریزی می‌کنند.
پایین بودن ضریب بار شبکه برق به معنای بیکار ماندن بخشی از توان تولید برق در کشور است که برای ایجاد آن سرمایه‌گذاری زیادی صورت گرفته و باید برای نگهداری آن نیز هزینه شود. بهبود این وضعیت نیازمند کاهش پیک مصرف است.
غلامعلی رخشانی‌مهر معاون هماهنگی توزیع توانیر، مدیریت مصرف برق از طریق تغییر عادات و باورهای مصرفی مردم را امری امکان‌پذیر و پایا دانست و اصلاح رفتار مصرفی جامعه را موضوعی شناختی- اقتصادی عنوان کرد. وی رشد فزاینده مصرف برق برای مصارف غیر مولد به ویژه مصارف سرمایشی، غیر اقتصادی بودن افزایش ظرفیت‌های تولید، محدودیت ظرفیت شبکه‌های انتقال و توزیع نیرو، کاهش نیاز به تغییر ساعات کار صنایع مولد و کاهش اثرات زیست محیطی را از جمله دلایل صنعت برق برای فعال‌سازی جامعه در بخش مدیریت مصرف عنوان کرد.[۱]
هشدار وزیر نیرو برای امکان افزایش پیک بار شبکه برق تابستان ۹۹
به تازگی رضا اردکانیان وزیر نیرو از اجرای برنامه ۰۹۹ (به صفر رساندن خاموشی‌ها در سال جاری) خبر داد و گفت: پیش‌بینی می‌شود تابستان امسال افزایش بار بیش از حد ناشی از تبعات بيماري کووید ۱۹ و تعویق در کار دستگاه‌های مختلف را شاهد باشیم.
به گفته وی در چنین شرایطی طبیعتا در سطح سازمان‌ها و واحدهای تولیدی تعطیلات تابستانی وجود نخواهد داشت و این امر نیاز به تامین انرژی داشته و موضوع افزایش بار مطرح می‌شود.
اردکانیان از برنامه پیک‌سایی ۴۶۸۰ مگاواتی برای سال ۱۳۹۹ خبر داد و افزود: مدیران‌عامل استان‌ها به دنبال شناسایی تمامی ظرفیت‌های راکد موجود در منطقه و استان در امر توليد برق باشند و آنها را آماده به کار کنند تا در صورت نیاز مورد استفاده قرار گيرد.[۲]
به مدار آمدن ۸۴۶ مگاوات ظرفیت جدید، کاهش تلفات شبکه توزیع از ۹.۷۶ درصد فعلی به ۹.۲ درصد تا پایان سال، بکارگیری مولدهای مقیاس کوچک نظامی و انتظامی در پیک تابستان، حمایت از ساخت کولرهای با راندمان گازی مطلوب، نصب کنتورهای هوشمند و استفاده از ظرفیت استارت‌آپ‌ها برای مدیریت مصرف برق بخش خانگی و تجاری کوچک را می‌توان به عنوان بخشی از برنامه‌های وزارت نیرو برای کاهش پیک در سال جدید نام برد.
تعویض کولرهای گازی فرسوده و پرمصرف
تجهیزات سرمایشی پرمصرف یکی از عوامل اصلی وقوع پیک بار در کشور است. نباید فراموش کرد که قیمت پایین برق در ایام پیک، انگیزه مشترکین برای اصلاح و تبدیل وسایل سرمایشی خود به تجهیزات کم‌مصرف را کاهش می‌دهد. در این میان دولت می‌تواند با حمایت از تولید وسایل سرمایشی پربازده و کم‌مصرف به تولید این اقلام با قیمت تمام‌‌شده پایین کمک کند.
چندی پیش رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق با اشاره به این که وسایل سرمایشی بیش از ۶۵ درصد از مجموع مصرف برق مناطق گرمسیر یک را که عمدتا استان‌های جنوبی کشور هستند، به خود اختصاص می‌دهد، گفت: با تعویض یک میلیون کولر گازی فرسوده در مناطق گرمسیر یک، میزان مصرف این کولرها به ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت که منجر به کاهش ۱۶۰۰ مگاواتی میزان مصرف برق کشور می‌شود. [۳]
کنتورهای هوشمند برای مشترکین پرمصرف
بند «د» تبصره پانزده قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور تاکید دارد: به منظور اصلاح الگوی مصرف برق و گاز، شرکت توانیر و شركت دولتي ذي‌ربط تابعه وزارت نفت موظفند از طریق اپراتورهای مجازی و شرکت‌های نوآور نسبت به برقراری ارتباط و شناسايی و وصول مطالبات مشترکان با اولویت مشترکان عمده پرمصرف و همچنین نصب کنتورهای هوشمند و هوشمندسازی مصرف آنها اقدام نمایند.
وزیر نیرو در این باره گفته بود: کنتورهای هوشمند راهکاری است که می‌تواند به خوبی رفتار مشترکان پرمصرف را کنترل کرده و آنان را در ردیف مشترکان با مصرف متعادل قراردهد. شیوه عملکردی که در لایحه بودجه در نظر گرفته شده این است که پرمصرف ها این کنتور ها را نصب کنند و هزینه های این اقدام از آنان به شکل اقساط دریافت شود.[۴]
اما به تازگی هادی مدقق مدیرکل مدیریت مصرف و امور مشترکان توانیر با تاکید بر این‌که لزوما کنتور مشترکان پرمصرف هوشمندسازی نشده، گفته است: به طور کلی قرار بود تا آخر سال، کنتور ۴۵۰ هزار مشترک که در مجتمع‌های تجاری و مسکونی هستند، هوشمندسازی شود که تاکنون ۱۰۰ هزار مشترک محقق شده است. به طور کلی پنج میلیون مشترک وجود دارد که کنتور آنها طی برنامه دو ساله هوشمندسازی می‌شوند.[۵]
لازم به ذکر است با توجه به نزدیک شدن ایام پیک بار و هشدار وزیر نیرو درباره شرایط ویژه امسال، لازم است طرح کنتور هوشمند با هدف جلوگیری از مصارف مازاد بر الگو، مطابق قانون بودجه سال ۹۹ با تمرکز بر مشترکین پرمصرف ادامه یابد.
کنترل پیک مصرف برق در بخش خانگی و تجاری به کمک استارت‌آپ‌ها
با توجه به سهم ۵۰ درصدی بخش خانگی در پیک بار، اهمیت این گروه در ماه‌های گرم سال بسیار زیاد است. اگرچه مصرف برق هر مشترک در این گروه مقدار قابل ملاحظه‌ای نیست اما تعدد مشترکین کوچک در بخش خانگی و تجاری، اثرگذاری این بخش را پررنگ و در عین حال کنترل آن را مشکل می‌کند. لذا وزارت نیرو برای ارتباط‌گیری با مشترکین خانگی و تجاری کوچک و مدیریت مصرف بار در این بخش در ایام پیک، از شرکت‌های دانش بنیان و ظرفیت‌های استارت‌آپی کمک گرفته است.
اخیرا سخنگوی صنعت برق درباره نقش‌آفرینی استارت‌آپ‌ها در کنترل مصرف برق گفت: امسال از ظرفیت استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان برای کمک به صرفه‌جویی در مصرف برق استفاده می‌شود. اکنون برنامه تعدادی از استارت‌آپ‌ها برای استفاده از توان آنها در اعمال صرفه‌جویی مصرف برق دریافت شده است. بر این اساس از توان آنها استفاده خواهد شد تا با اعمال راهکارهای داده شده، صرفه‌جویی قابل توجهی ایجاد گردد.
رجبی مشهدی همچنین به تداوم برنامه‌های تشویق محور در سال ۹۹ با هدف تشویق بیشتر مردم به صرفه‌جویی در مصرف برق اشاره کرد. بر این اساس مشترکانی که نسبت به رعایت الگوی مصرف اقدام کرده و حتی از این الگو پایین‌تر مصرف کنند با اعمال روش‌های مناسب مورد تشویق قرار خواهند گرفت.[۶]
باید توجه کرد که زمان زیادی تا ایام پیک بار امسال باقی نمانده است و پیاده‌سازی و اثرگذاری برخی طرح‌های وزارت نیرو بلندمدت خواهد بود. لذا ضروری است در فرصت باقی مانده طرح‌های تشویقی برای مشترکینی که مصرف در حد الگو و کمتر دارند و اعمال تعرفه تنبیهی برای مشترکین بسیار پرمصرف با در نظر گرفتن ملاحظات معیشتی اخیر، اعمال شود.
با توجه به تجربه سال گذشته، برای اثرگذاری بیشتر اقدامات، اطلاع‌رسانی کافی و به موقع بسیار حائز اهمیت است.
پینوشت:
[۱] ایرنا، کد خبر: ۸۳۶۲۹۳۳۷
[۲] پاون، کد خبر: ۵۲۶۷۲
[۳] مهر، کد خبر ۴۸۳۲۳۲۶
[۴] ایرنا، کد خبر: ۸۳۵۹۵۸۹۴
[۵] برق نیوز، کد خبر: ۴۱۲۳۴
[۶] ایرنا، کد خبر: ۸۳۷۴۰۴۱۵
انتهای پیام/ نفت و انرژی
