به گزارش مسیر اقتصاد در طول ماه‌های اخیر شرایط خاصی بر کشورهای جهان حاکم شده است؛ به طوریکه بسیاری از کشورها اکنون صحنه اعتراضات و در برخی موارد آشوب‌های مردمی هستند و دنبال کردن اخبار همه آن‌ها به طور همزمان کار دشواری شده است. در این میان تقریبا در تمامی موارد، بی‌اعتمادی به سیاست‌های اعمال شده از سوی دولت ریشه اصلی نارضایتی مردم است.
اعتراضات کنونی در کشورهای جهان در سه دهه اخیر سابقه نداشته است
«الجزایر»، «بولیوی»، «بریتانیا»، «اسپانیا»، «شیلی»، «اکوادور»، «فرانسه»، «گینه»، «هاییتی»، «هندوراس»، «هنگ کنگ»، «عراق»، «قزاقستان»، «لبنان» و «پاکستان» از جمله کشورهایی هستند که اکنون در سراسر جهان با اعتراضات مردمی مواجهند؛ که برخی از آن‌ها مسالمت آمیز است و برخی نیز به خشونت کشیده شده است. لیست کشورهای فوق بازهم جای اضافه شدن دارد و میتوان گفت کشورهای متعددی از تمامی قاره‌های جهان را شامل می‌شود.
آخرین باری که صحنه بین‌الملل، عرصه اعتراضات گسترده مردمی در بسیاری از کشورهای جهان بود، به اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل ۱۹۹۰ میلادی، یعنی قریب به سه دهه قبل، بازمی‌گردد. پیش از آن، تنها اعتراضات گسترده دهه ۱۹۶۰ میلادی از نظر تعداد کشورها و گستردگی اعتراضات، با شرایط فعلی قابل مقایسه است.
اما تفاوت اساسی شرایط فعلی با دو نوبت قبلی در آن است که در دوره فعلی تظاهرات گسترده در تعداد قابل توجهی از کشورهای جهان عملا هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارد و در هرکدام از کشورها، تظاهرات خودجوش و با دلایل داخلی شکل گرفته است.
اهداف اعتراضات مردمی در کشورهای جهان چیست؟
اعتراضات مردمی در هریک از کشورها دلایل و ویژگی‌های خاص خود را دارد؛ به طوریکه نمی‌توان گفت همچون دهه ۱۹۹۰ و ۱۹۶۰، یک موج یکسان درحال درنوردیدن کشورهای جهان است. با وجود این میتوان مشابهت‌هایی در اعتراضات مردمی کشورهای جهان مشاهده نمود.
به طور کلی سه دلیل «نارضایتی از شرایط اقتصادی»، «مقابله با فساد دولتی» و «اعتراض به تقلب در انتخابات» از جمله مواردی است که درحال حاضر به عنوان ریشه حضور مردم در خیابان‌ها و اعتراض علیه دولت‌ها قابل مشاهده است.
در برخی کشورها مردم به دلیل افزایش تورم و بیکاری و اعمال سیاست‌های ریاضیتی تحمیل شده از سوی صندوق بین‌المللی پول به خیابان آمده‌اند؛ در برخی کشورها مردم به دلیل مشاهده مظاهر فساد مقامات دولتی دست به اعتراض زده‌اند؛ و در نهایت در برخی کشورها همچون بولیوی و پاکستان نیز تقلب دولت در انتخابات دلیل اصلی معترضین بوده است.
«بی‌اعتمادی به دولت» و «جرقه سیاستی» دلیل اعتراضات مردمی در کشورها
اما نکته قابل توجه اینکه در اغلب موارد، آنچه در ابتدا موجب شکل گیری اعتراضات شده و مردم را به مرحله اعتراضات خیابانی کشانده، تحریک آن‌ها با اتخاذ یک سیاست خاص و مخالفت برانگیز بوده است.
به طور مثال در لبنان افزایش مالیات بر مکالمات اینترنتی بر بستر نرم افزار واتس آپ، در هنگ کنگ تصویب قانون بازگشت مجرمان به چین، در کاتالونیا اسپانیا محکومیت رهبران جدایی طلبان به زندان طولانی مدت و در بریتانیا درخواست برای برگزاری رفراندوم مجدد برای برگزیت، نقطه شروع اعتراضات خیابانی مردم علیه دولت بوده است.
شاید نتوان الگویی ثابت برای همه اعتراضاتی که امروز در بسیاری از کشورهای جهان جریان دارد ترسیم کرد؛ اما آنچه مسلم است اینکه تقریبا در تمامی این موارد «بی‌اعتمادی به دولت» ریشه نارضایتی‌هاست و «تصویب یک سیاست غلط» نقطه شروع اعتراضات خیابانی بوده است.
منبع: هفته نامه اکونومیست
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
