به گزارش مسیر اقتصاد وزارت خزانه‌داری آمریکا در روزهای اخیر اعلام کرده است که یک سازوکار بشردوستانه جدید برای تجارت اقلام بشردوستانه با ایران راه اندازی کرده است. آمریکا در قالب این سازوکار، به دنبال اطمینان از این مسأله است که وجوه تجارت مجاز با ایران، به نهادهای تحریمی نمی رسد. این سازوکار، مشابه برنامه نفت در برابر غذا عراق است که در خلال دوره مداخله آمریکا در عراق، اجرائی شده بود.
در قالب این سازوکار، کشورهایی که به تجارت اقلام بشردوستانه با ایران می پردازند باید اطلاعات جزئی تبادلات آن را در اختیار مقامات آمریکایی قرار دهند و تجارت کالاهای کشاورزی، غذای و دارویی و دیگر اقلام بشر دوستانه تحت نظارت دقیق آمریکا قرار خواهد گرفت.
نظارت های برنامه نفت در برابر غذا چگونه عراق را دچار آسیب کرد؟
به همین منظور ضروریست نگاهی به «برنامه نفت در برابر غذا» کشور عراق انداخته شود و جزئیات و نحوه کارکرد آن و آسیب هایی که به عراق رسانده است بررسی شود.
برنامه نفت در برابر غذا سازمان ملل متحد برای دولت عراق در زمان رهبری صدام حسین اعمال شد. مطابق این برنامه که با مصوبه شورای امنیت سازمان ملل متحد شکل گرفت، به عراق اجازه داده می شد با وجود تحریم‌های بین‌المللی که به دلیل اشغال کویت اعمال شده بود، نفت خود را تا حد رفع نیازهای اولیه بشردوستانه، شامل مواد غذایی و دارو صادر و پول آن را دریافت کند.
در قالب این برنامه که به مدت ۷ سال ادامه داشت، پيش از آنکه عراق حتي يک قلم کالا بشردوستانه وارد نماید، اين دولت وظيفه داشت فهرستي از تمام اقلامي که مايل به خريد آن هاست، با ذکر اينکه چگونه و کجا اين کالاها به مصرف خواهد رسيد را ارائه کند. علاوه بر آن پيوستي هم از شرح مفصل اولويت ها در هر زمينه مورد نياز، مانند کشاورزي، غذا، بهداشت و درمان، آموزش و غیره نيز به فهرست افزوده مي شد.
۷ سال نظارت همه جانبه آمریکا بر اقلام وارداتی عراق
در ادامه، زمانی که نظرات کتبي ارکان تخصصي سازمان ملل در امور کشاورزي، بهداشت و درمان، آموزش و غيره، مسئولان سازمان ملل متحد بر فهرست ارائه شده اعمال می شد، تازه عراق اجازه داشت با فروشندگان اقلام کالایی وارد مذاکره شود. تنها کاري که اين کشور بدون دريافت مجوز مي توانست انجام دهد، گزينش عرضه کنندگان کالا بود.
وقتي عراق کار مذاکره براي بستن قرارداد با کشور صادرکننده کالا را انجام می داد، پيش از موافقت با آن، چندين مرجع در سطوح گوناگون، قرارداد را به دقت بررسي مي کردند. ابتدا آن را نزد گروه بازرسان مي فرستادند تا اطمینان حاصل شود که عراق درصدد وارد کردن کالائي نيست که بتوان براي تهيه سلاح هاي غيرقانوني به کار برده شود.
نظارت آمریکا بر طرفین تجاری ایران در قالب سازوکار بشردوستانه
آنگاه آن قرارداد براي بررسي به مسئولان برنامه نفت در برابر غذا ارائه می شد که اطمینان حاصل شود با فهرست کالاهاي مجاز مطابقت دارد. در ادامه به کميته ای منصوب شده توسط شوراي امنيت که مسئول اجراي شیوه مجازات ها بود، ارسال می شد. اين کميته از نمايندگان پانزده عضو شورای امنیت سازمان ملل تشکيل شده بود که تصميمات آن به اجماع گرفته مي شد و در عمل هر عضوي حق وتو داشت.
سازوکار نفت در برابر غذا، کشور عراق را برای سالیان متعددی دچار محدودیت و آسیب های فراوانی کرد. در سازوکار وزارت خزانه داری برای ایران نیز هر نهادی که قصد تجارت اقلام انسان دوستانه با ایران را دارد باید حجم «قابل توجه و بی سابقه ای» از اطلاعات، شامل فاکتورها و جزئیات درباره خرید مشتریان، را به صورت ماهانه به دولت آمریکا ارسال کند که مقامات اطمینان یابند نام افراد مورد بحث در لیست های سیاه سازمان ملل، آمریکا یا اتحادیه اروپا در پنج سال گذشته قرار نداشته باشد.
منابع:
گلوبال پالیسی ytre.ir/ta6
وزارت خزانه داری آمریکا ytre.ir/s6P
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
