به گزارش مسیر اقتصاد در حال حاضر حمل و نقل دریایی شاهد حضور بیش از ۶۵ هزار کشتی است. به طور متوسط سالیانه هر یک کشتی بزرگ به اندازه ۵۰ میلیون خودروی دیزلی گاز دی‌اکسیدگوگرد منتشر می‌کند.
کاهش حد مجاز گوگرد سوخت کشتی‌رانی به ۰.۵ درصد
از سال‌ها پیش و همزمان با ارتقا شدت انرژی در بخش کشتی‌رانی، سازمان دریانوردی بين‌المللی (IMO) استانداردهای جدیدی برای کاهش آلایندگی محیط زیست وضع کرده است. مطابق آخرین استاندارد اعلامی این سازمان، میزان گوگرد در سوخت کشتی‌ها از ۳.۵ درصد درحال حاضر باید به ۰.۵ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یابد.
پیش‌بینی می‌شود میزان مصرف سوخت حمل و نقل دریایی با افزایش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای از ۴ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ به ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ برسد؛ اما پیش بینی شده است که قوانین سختگیرانه IMO 2020 موجب تغییر در ترکیب و نوع سوخت کشتی ها از اول ژانویه ۲۰۲۰ یعنی از ۱۱ دی ۱۳۹۸ خواهد شد. در این دوره زمانی، انتظار می‌رود سهم گازوئیل افزایش و سهم نفت کوره کاهش یابد.
افزایش تقاضا گازوئیل با اجرایی شدن قانون IMO 2020
شکل زیر پیش‌بینی افزایش تقاضا سوخت برای کشتی‌رانی و بانکرینگ تا سال ۲۰۴۰ و سهم هر کدام از سوخت‌های نفت کوره و گازوئیل را نشان می‌دهد:
همانگونه که در شکل بالا مشاهده می‌شود، در حال حاضر حدود ۸۰ درصد سوخت ترکیبی حمل و نقل دریایی از نفت کوره تشکیل می‌شود که انتظار می‌رود با اجرایی شدن قانون IMO 2020 به حدود ۶۰ درصد کاهش یابد. البته برخی موسسات کاهش سهم نفت کوره را تا ۳۰ درصد نیز پیش‌بینی کرده اند. همچنین پیش‌بینی می‌شود با افزایش کیفیت نفت کوره تولیدی و کاهش گوگرد آن، در سال‌های پس از ۲۰۲۰، مجددا نفت کوره به عنوان ترکیب اصلی سوخت مورد استفاده در صنعت کشتی‌رانی و بانکرینگ مصرف شود.
تأثیر تحولات استاندارد IMO 2020 از یک طرف باعث کاهش حاشیه سود پالایشگاه های ساده با ضریب پیچیدگی پایین و در طرف دیگر باعث افزایش حاشیه سود پالایشگاه های پیچیده شود.
افزایش ۳۰ درصدی سود پالایشگاه ریلاینس هند
موسسه مورگان استنلی آمریکا در جدیدترین گزارش خود که در سپتامبر سال جاری میلادی منتشر شد اعلام کرد، همزمان با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۰ و آماده‌سازی شرکت‌های بزرگ کشتی‌رانی برای اجرای قانون IMO 2020، سود بسیاری از پالایشگاه‌های آسیایی از جمله پالایشگاه ریلاینس هند افزایش یافته است.
پالایشگاه ریلاینس هند یکی از پیچیده‌ترین پالایشگاه‌ها در سطح جهانی با ضریب پیچیدگی ۲۰ است که در حال حاضر به عنوان بزرگترین ذی‌نفع اجرای استاندارد IMO 2020 به شمار می‌رود.
حدود نیمی از فرآورده‌های پالایشگاه ریلاینس هند را گازوئیل تشکیل می‌دهد که به دلیل افزایش تقاضا این محصول، پیش‌بینی می‌شود قیمت آن شاهد افزایش چشم‌گیری باشد. این موضوع باعث شده است که سود پالایشگاه ریلاینس در سه ماهه گذشته ۳۰ درصد افزایش یابد. همچنین پیش‌بینی می‌شود سود سالیانه این پالایشگاه با رشدی ۲۷ درصدی مواجه شود.
اقدامات پالایشگاه ریلاینس برای کسب حداکثر منافع از قانون IMO 2020
مقامات شرکت صنایع ریلاینس نیز در گزارشی اعلام کرده‌اند که در حال آماده‌سازی و تجهیز هر چه بیشتر پالایشگاه‌ها برای به دست آوردن حداکثر منافع از قانون IMO 2020 هستند.
برخی اقدامات پیش‌روی این شرکت شامل افزایش ظرفیت واحد Coker در سه‌ماهه پایانی سال جاری میلادی، کاهش گوگرد سوخت‌های با درصد گوگرد بالا با استفاده از بلندیگ و تهیه نفت‌کوره‌های کم گوگرد و گازوئیل‌های مناسب کشتی‌رانی است.
وضعیت تولید نفت کوره در ایران
در ایران نیز با توجه به تولید روزانه ۳۷۰ هزار بشکه نفت کوره (متوسط ۲۳ درصدی نفت کوره از سبد فرآورده‌های پالایشگاهی) و متوسط میزان گوگرد ۲.۸ درصدی، لازم است اجرای پروژه‌های آپگریدینگ (بهینه سازی و ارتقاء کمی و کیفی فرآورده‌ها) پالایشگاه‌های کشور با سرعت بیشتری دنبال شود.
در قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی» که اخیرا در مجلس شورای اسلامی تصویب و به وزرات نفت ابلاغ شده است، استفاده از طرح‌های تسهیلاتی از جمله تنفس خوراک را منوط به کاهش درصد تولید نفت کوره واحد پالایشی به کمتر از ۱۰ درصد عنوان کرده است. این مسئله باعث می‌شود سهم تولید نفت کوره از ظرفیت پالایشگاه‌های کشور کاهش و پیچیدگی پالایشگاه‌ها افزایش یابد.
لازم به ذکر است که این قانون پروژه‌های آپگریدینگ پالایشگاه‌های موجود را نیز شامل می‌شود که لازم است وزارت نفت با در نظر گرفتن شرایط درخواستی پالایشگاه‌های کشور در تدوین آئین‌نامه اجرایی این قانون، امکان توسعه و راه‌اندازی واحدهای تبدیل نفت کوره به فرآورده‌های سبک‌تر را فراهم کند.
منابع:
فایننشال اکسپرس yon.ir/IMO2020
گزارش OPEC world oil outlook 2018
انتهای پیام/ نفت و انرژی
