به گزارش مسیر اقتصاد با گذشت بیش از ۶ ماه از زمان اعلام وعده راه اندازی بازار متشکل ارزی توسط بانک مرکزی، این بازار تاکنون عملیاتی نشده است.
در انتهای شهریورماه ساختمان تخصیص یافته به این بازار دچار حریق شد؛ در پی آتش آسوزی، مدیر عامل این بازار از جزئی بودن این حادثه خبر داد و اعلام کرد این حادثه مسأله ای برای راه اندازی بازار متشکل ارزی ایجاد نکرده است.
جلوگیری از رانت و فساد با ایجاد بازار متشکل ارزی
مأموریت اصلی بازار متشکل ارزی تغییر نحوه نرخ گذاری ارز در بازار ارز است؛ که بدین طریق، فرآیند استخراج نرخ ارز در کشور مستقل از بازارهای ارز بیرون از کشور عمل نماید. همچنین این بازار به دنبال استخراج نرخ ارز از معاملات عمیق است تا بتواند نقش معاملات غیرشفاف و صوری در نرخ‌گذاری را به حداقل برساند.
یک مزیت دیگر بازار متشکل ارزی این است که با شکل گیری آن، نیازی به شیوه مداخله پیش پا افتاده بانک مرکزی که در آن اسکناس را به صرافی های خاص با قیمت پایین تر جهت تزریق در بازار می فروشد، نیست. این مزیت بازار متشکل ارزی اهمیت بالایی دارد؛ چرا که از شکل گیری رانت، فساد و هدر رفت منابع ارزی جلوگیری می کند.
امکان مدیریت تقاضای سوداگرانه در بازار متشکل ارزی
هرچند بانک مرکزی جزئیات دقیقی از نحوه عملکرد این بازار ارائه نداده است، اما می توان پیش بینی کرد که این بازار قرار است طرفین عرضه و تقاضا را در یک بستر الکترونیکی ساختارمند گردهم آورد تا معاملات به صورت شفاف انجام پذیرد.
به عبارت دیگر در این بازار که ساختاری مشابه بورس خواهد داشت، قرار است ارز توسط مشارکت کنندگان در این بازار معامله شده و نرخ حاصل از جمیع این معاملات، به عنوان نرخ مبنای بازار ارز استخراج شود.
از آنجا که اسکناس ارز در شرایط تحریمی کنونی کمیاب است بانک مرکزی می تواند در این بازار، تمرکز تقاضاهای سوداگرانه بر اسکناس ارز را مدیریت کند.
امکان استفاده بانک مرکزی از ارز اعتباری در بازار متشکل ارزی
بانک مرکزی در بازار متشکل ارزی می تواند با بکارگیری راهکارهایی، شرایطی را فراهم کند که نیازی به اسکناس ارز به اندازه حجم معاملات نباشد. از آنجا که معاملات در این بازار همانند بورس به صورت برخط انجام خواهد شد، لذا بعد از مدتی که اعتماد به بازار افزایش یافته و حجم معاملات از طریق افزایش مشارکت کنندگان بیشتر شد، بانک مرکزی می تواند تمرکز معاملات را از اسکناس فیزیکی ارز به دارایی های ارزی اعتباری (مجازی) منتقل نماید.
به عبارت دیگر چون معامله کنندگان به بستر شکل گرفته اعتماد کرده اند، لذا نیازی ندارند که در معاملات حتماً اسکناس فیزیکی ارز را مشاهده یا لمس کنند و تحویل بگیرند و ثبت حسابداری واحدهای ارزی اعتباری در حساب آنها برای انجام معاملات کفایت می کند.
در این صورت، معامله گران بازار با موجودی ریالی خود اقدام به خرید ارز می کنند و ارز خریداری شده در حساب های آنها به صورت غیرفیزیکی نگهداری می شود. این شیوه معامله نسبت به حالتی که در آن معامله گران و سفته بازان نیاز به مراجعه فیزیکی به صرافی ها دارند، سهل تر است، لذا یک مزیت برای معامله گران محسوب می شود.
در این شیوه همچنین معامله گران با دسترسی سریع به حساب های الکترونیکی خود امکان معامله دارایی‌های ارزی خود با سرعت بیشتر و قیمت معین که توسط بازار استخراج شده است را دارند. از طرفی در عین اینکه نیاز به حجم عمده اسکناس فیزیکی کاهش می یابد، بانک مرکزی این امکان را به دست می آورد که بدون داشتن اسکناس فیزیکی ارز به اندازه نیاز معاملاتی، در مواقع ضروری و بر پایه ارز اعتباری (مجازی) اقدام به عرضه یا تقاضای ارز نماید.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
