مسیر اقتصاد/ در طول دهه های اخیر کشورهای توسعه یافته همواره تلاش کرده‌اند از مسیر بزرگنمایی پدیده‌های زیست محیطی و مخاطرات پیش روی بشر و در واقع افسانه‌سازی به جای طرح مباحث و پیش‌بینی‌های علمی، حرکت در مسیر پیشرفت را برای کشورهای درحال توسعه دشوارتر نمایند. برای تحقق این هدف بهره برداری از نهادهای بین‌المللی و همچنین قدرت رسانه‌ای، به عنوان ابزاری برای القای افسانه‌های غیرعلمی به جای پیش‌بینی‌های علمی، مورد استفاده این کشورها قرار گرفته‌است.
در همین راستا در گزارشی عنوان شد که ۳۰ سال قبل سازمان ملل به کشورها هشدار داده بود درصورت عدم مقابله با تغییرات آب و هوایی، تا سال ۲۰۰۰ میلادی بسیاری از کشورها به زیر آب خواهند رفت و دمای زمین تا سال ۲۰۱۹ میلادی تا ۷ درجه سانتی گراد افزایش می‌یابد؛ اما هیچکدام از این پیش‌بینی‌ها محقق نشد. در واقع هدف اصلی از بزرگنمایی درخصوص تغییرات آب و هوایی و دیگر مخاطرات زیست محیطی پیش روی بشر، همواره محدود نمودن روند پیشرفت کشورهای درحال توسعه بوده است.
رسانه‌های معتبر غربی ابزاری برای ترویج افسانه‌های غیرعلمی
اما در کنار نهادهای بین‌المللی همچون سازمان ملل، بهره گیری از قدرت بی همتای رسانه‌های معتبر جهان، که به کشورهای غربی اختصاص دارند نیز ابزاری دیگر برای القای افسانه‌های غیرعلمی درخصوص تغییرات آب و هوایی بوده است. در همین راستا در طول دهه‌های اخیر یکی از مهم‌ترین محورهایی که رسانه‌های معتبر غربی به آن پرداخته‌اند، بزرگنمایی درخصوص عواقب زیست محیطی پیش روی بشر بوده است. در مقابل این رسانه‌ها از بازتاب نظریات و تحقیقات علمی و مستند که بی پایه و غیرعلمی بودن بزرگنمایی درخصوص مخاطرات زیست محیطی را نشان می‌دهد، خودداری کرده‌اند.
پیگیری خط رسانه‌ای «بزرگنمایی مخاطرات زیست محیطی»، در طول سال‌های متمادی در بسیاری از خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های معتبر غربی، اکنون موجب شده‌است بسیاری از سردمداران و رسانه‌های کشورهای درحال توسعه نیز افسانه‌هایی که در این خصوص مطرح می‌شود را باور نمایند.
این درحالیست که بسیاری از پیش‌بینی‌هایی که در طول دهه‌های اخیر درخصوص تغییرات آب و هوایی و مخاطرات زیست محیطی از سوی رسانه‌های معتبر غربی مطرح شده، به هیچ عنوان محقق نشده‌است؛ با این وجود این روند با تکیه بر حافظه تاریخی ضعیف مردم جهان، همچنان ادامه دارد.
بزرگنمایی «ترس از قحطی» راهکار جلوگیری از پیشرفت کشورهای درحال توسعه
به طور مثال در سال ۲۰۰۲ میلادی، روزنامه معتبر گاردین مطلبی با عنوان «چرا حق با گیاهخواران است؟»[۱] را منتشر کرد و در آن درخصوص قحطی قریب الوقوع پیش روی بشر هشدار داد.
در این مطلب آمده است: در صورت تداوم روند افزایش جمعیت کنونی، قحطی و گرسنگی بخش‌های بیشتری از جهان را تحت تأثیر قرار خواهد داد و تنها راه جلوگیری از آن کاهش مصرف انواع «گوشت» از سوی مردم جهان است. بیش از نیمی از غلات تولید شده در جهان به مصرف خوراک انواع دام می‌رسد و در ۱۰ سال آینده (یعنی سال ۲۰۱۲ میلادی) بشر به نقطه‌ای خواهد رسید که باید بین غذا دادن و پرورش انواع دام و رساندن غذا به مردم جهان یکی را انتخاب نماید؛ چراکه در آن زمان تحقق این دو گزینه به طور همزمان امکان پذیر نخواهد بود.
این گزارش همچنین مصرف آب بالا از سوی حیوانات را یکی دیگر از عوامل تشدید قحطی و خشکسالی در سال‌های آتی برشمرده بود و از همه مردم جهان درخواست کرده بود به جای پرورش و مصرف انواع گوشت (گاو، مرغ و حتی ماهی) به گیاهخواری روی بیاورند و حتی از مصرف محصولات لبنی همچون شیر، پنیر و تخم مرغ نیز پرهیز نمایند.
کاهش مستمر قحطی و گرسنگی برخلاف بزرگنمایی رسانه‌های غربی
اما بررسی آمار‌های قحطی در طول سال‌های بعد از انتشار این گزارش نشان می‌دهد پیش‌بینی‌های مطرح شده در گزارش فوق و دیگر موارد مشابه آن در رسانه‌های معتبر غربی، با واقعیت سازگاری نداشته است.
بر اساس آمار رسمی سازمان غذا و کشاورزی جهانی (فائو) در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲، تعداد افرادی که در جهان با سوء تغذیه مواجه بوده‌اند، به رغم افزایش جمعیت جهان، با کاهشی چشمگیر همراه بوده و از نزدیک به یک میلیارد نفر به حدود ۸۰۰ میلیون نفر رسیده است. مهمتر آنکه سهم این افراد از کل جمعیت جهان در این مدت از نزدیک ۲۰ درصد به حدود ۱۱ درصد کاهش یافته است.[۲]
با این وجود اکنون نیز بسیاری از رسانه‌های معتبر غربی با تکیه بر افسانه‌های غیرعلمی و همچنین با سوء استفاده از حافظه تاریخی ضعیف مردم جهان، از قحطی‌های گسترده در سال‌های آینده، در صورت تداوم روند رشد جمعیت و پیشرفت کشورهای درحال توسعه سخن می‌گویند.
در این شرایط باید توجه داشت پیش‌بینی‌های نهادها و رسانه‌های بین‌المللی، بیش از آنکه برخاسته از واقعیت‌های علمی باشد، از منافع کشورهایی نشأت می‌گیرد که در پشت پرده درحال صحنه گردانی آن‌ها هستند. به بیان دیگر آمریکا و اروپا با استفاده از نهادهای بین‌المللی و قدرت رسانه‌ای، دیگر کشورهای جهان را به اجرای پروژه‌های مطلوب خود سوق می‌دهند و در این راستا از هرگونه افسانه‌سازی و بیان پیش‌بینی‌های غیرعلمی و غیرواقعی نیز دریغ ندارند.
پینوشت:
[۱] روزنامه گاردین yon.ir/tdUqT
[۲] پایگاه سازمان غذا و کشاورزی جهانی(فائو) yon.ir/HVbnY
انتهای پیام/ نفت و انرژی
