به گزارش مسیر اقتصاد یکی از مهم ترین عواملی که سبب رکود تولید شده است، کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی است.
در همین راستا، بانک مرکزی در نظر دارد به منظور رفع مشکل نقدینگی واحدهای تولیدی، «طرح تامین سرمایه در گردش برای واحدهای تولیدی» را اجرا نماید. در این طرح، با توجه به رکود تورمی حاکم بر اقتصاد ایران، ضرورت اتخاذ یک سیاست اعتباری انبساطی مورد تاکید قرار گرفته است.
طرح تامین سرمایه در گردش برای واحدهای تولیدی به دنبال آن است که با ارائه یک مدل تأمین مالی حساب شده و معقول، ذخایر بانکی را به صورتی هدفمند به واحدهای تولیدی هدایت کند و از اتخاذ سیاست پولی انبساطی کور و بی هدف اجتناب نماید. هسته اصلی این طرح، ایجاد نوعی نقدینگی ویژه تولید (نوت) به پشتوانه مطالبات واحدهای تولیدی است.
نقدینگی ویژه تولید چیست؟
نقدینگی ویژه تولید یا نوت نوعی ابزار پرداخت تمام دیجیتال و برخاسته از بخش واقعی اقتصاد است که به پشتوانه مطالبات فعالان اقتصادی از یکدیگر و با ضمانت بانک ایجاد می شود.
هدف اصلی بانک مرکزی از اجرای این طرح، کاهش نیاز واحدهای تولیدی به ریال و ایجاد نوعی نقدینگی ویژه و مطمئن برای تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی است. اوراق نوت به صورت غیر کاغذی در قطعات استاندارد شده با ارزش اسمی یک میلیون ریال با قابلیت بسته بندی در بسته های صد نوتی و با سررسیدهای سه ماه، شش ماه و نه ماه توسط بانک های مجاز ایجاد می شود.
اجرای این طرح باعث می شود که بخش مهمی از نیاز چرخه تولید به سرمایه در گردش، با نوعی پول بسیار کم قدرت تأمین شود. ظرفیت تورم زایی نوت بسیار کمتر از پول پر قدرت بانک مرکزی و پول خلق شده توسط بانک ها است. تنها آن بخش از نوت های منتشره که در سررسید از سوی واحد تولیدی اولیه نکول می گردد، به پول بانکی تبدیل می شود.
ویژگی های نوت
نوت از ویژگی های زیر برخوردار است:
- پرداخت مبلغ اسمی نوت در سررسید توسط بانک تضمین شده است.
- دارنده نوت می تواند آن را به اشخاص دیگر منتقل کند. نوت فقط از طریق «سامانه نوت» که توسط بانک مرکزی ایجاد و مدیریت خواهد شد، به دیگران منتقل می شود. بنابراین، برای انتقال نوت از شخصی به شخص دیگر، دو طرف باید در سامانه نوت حساب کاربری داشته باشند.
- کلیه عملیات مربوط به انتشار، امحاء، تنزیل و نقل و انتقالات نوت در سامانه نوت انجام می شود و بانک مرکزی از طریق این سامانه مدیریت لازم را بر حجم انتشار اوراق نوت و نرخ تنزیل آن اعمال می کند.
- نوت نوعی دارایی «با ارزش اسمی فزاینده» است و از این جهت، بیشتر از پول رایج جذابیت خواهد داشت.
- دارنده نوت می تواند در صورت نیاز به وجه نقد، آن را از طریق پنجره یکی از کارگزاری های بورس در سامانه نوت به فروش برساند.
- نوت در سررسید، از طریق پنجره بانک منتشرکننده آن در سامانه نوت، قابل ابطال و تبدیل به ریال است..
- واحدهای تولیدی عضو سامانه نوت می توانند از بانک تقاضای انتشار نوت کنند. این امکان برای شرکت های خدماتی، ساختمانی و پیمانکاری، صنوف تولیدی و شرکت های بزرگ خرده فروشی که شبکه گسترده ملی یا منطقه ای دارند، نیز وجود خواهد داشت.
فرایند انتشار نوت
نوت مطابق دستورالعملی که توسط بانک مرکزی ابلاغ خواهد شد، به درخواست واحدهای تولیدی که بانک از جریان درآمدی آنها اطلاع و اطمینان کافی دارد، منتشر می شود. وقتی یک واحد تولیدی اقدام به خرید کالا یا خدمت می کند، می تواند در چارچوب این طرح، صورتحساب مربوط را که نشان دهنده بدهی قطعی او به فروشنده است، از طریق سامانه نوت به بانک خود ارائه کند و از بانک بخواهد به پشتوانه فروش آتی واحد تولیدی، بدهی اش را در سررسید تضمین نماید.
بانک در چارچوب این طرح مجاز است بدهی قطعی واحد تولیدی را تا سقف «حد اعتباری» آن تضمین کند. پس از تضمین بدهی واحد تولیدی، بانک معادل مبلغ تضمین شده، نوت منتشر و به حساب کاربری فروشنده در سامانه نوت واریز می کند. نوت های منتشره، در واقع، سند بدهی واحد تولیدی متقاضی است که توسط بانک تضمین و از حیث مبلغ و سررسید، استاندارد سازی شده است.
حد اعتباری واحدهای تولیدی چگونه تعیین می شود؟
در چارچوب این طرح، با هدف حذف امضاهای طلایی و حصول اطمینان از عدم برخورداری واحدهای صوری از مزایای طرح، حد اعتباری واحدهای تولیدی متناسب با جمع «مالیات پرداخت شده»، «حق بیمه پرداخت شده» و «پرداخت های واحد برای خرید آب، برق و گاز» در سه سال گذشته تعیین می شود.
اطلاعات پایه برای تعیین حد اعتباری، مستقیماً از بانک های اطلاعاتی دستگاه های ذیربط شامل سازمان امور مالیاتی، سازمان تأمین اجتماعی، وزارت نیرو و وزارت نفت به سامانه نوت منتقل و مستمراً به روز رسانی می شود. ضرایب مربوط به هر صنعت یا رشته شغلی نیز با هماهنگی بانک مرکزی با دستگاه ذیربط تعیین می شود.
انتهای پیام/ نظام مالی
