به گزارش مسیر اقتصاد حقوق گمرکی در واقع مالیاتی است که دولت ها از کالاها و خدمات وارداتی و یا صادراتی اخذ می کنند. به حقوق گمرکی کالاهای وارداتی، تعرفه واردات و به حقوق گمرکی کالاهای صادراتی، عوارض صادرات گفته می شود.
اثرگذاری بر میزان تجارت خارجی نتیجه کلی اخذ حقوق گمرکی
وضع حقوق گمرکی به طور کلی با دو هدف کسب درآمد و جهت دهی به فعالیت های تجارت خارجی مورد استفاده قرار می گیرد.
وقتی کشوری از یک کالای وارداتی حقوق ورودی اخذ می کند، قیمت تمام شده این محصول در بازار داخلی افزایش می یابد و رقابت پذیری آن در مقایسه با محصولات تولید داخل، کمتر می شود. در نتیجه افزایش تعرفه واردات ابزاری برای تشویق تولید داخل و افزایش هزینه واردات است. لذا اخذ حقوق ورودی از واردات و صادرات کالا و خدمات در نهایت در تراز تجاری کشورها اثرگذار است.
با اینحال دلایل دولت ها برای اخذ حقوق گمرکی از کالاهای وارداتی و صادراتی متفاوت است. که در ادامه به ۵ مورد از اصلی ترین آن ها اشاره می شود:
حمایت از تولیدات داخلی و صنایع نوپا
مهم ترین دولت ها برای وضع تعرفه واردات کالا و یا به طور کلی وضع حقوق گمرکی، حمایت از تولیدکنندگان داخلی در برابر محصولات وارداتی است. این سیاست در کنار برخی اقدامات دیگر همچون ممنوعیت واردات به عنوان سیاست های حمایتی شناخته می شوند.
حمایت گرایی با استفاده از ابزار تعرفه واردات به طور عمده در زمینه صنایع نوپا کاربرد دارد. در واقع زمانی که تولیدکنندگان داخلی یک محصول امکان رقابت با محصولات خارجی را ندارند، دولت ها از ابزار تعرفه واردات برای افزایش توان رقابتی تولیدات داخلی در بازار استفاده می کنند.
حمایت از تولید داخلی محصولات مرتبط با امنیت دفاعی
محصولاتی که تولید آن ها با امنیت ملی یک کشور مرتبط است به طور گسترده مورد حمایت دولت ها قرار دارد. به طور خاص در زمینه امنیت دفاعی لازم است بسیاری از کالاها حتما در داخل کشور تولید شود تا از وابستگی صنایع نظامی و دفاعی به کالاهای وارداتی جلوگیری شود؛ چراکه در زمان ایجاد یک بحران خارجی امکان دارد روند واردات در کوتاه ترین زمان قطع شود و امنیت دفاعی کشور با مشکل مواجه شود.
در خصوص این محصولات نیز یکی از ابزارهای پیش روی دولت ها برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، افزایش تعرفه واردات است.
حمایت از اشتغال داخلی
چنانچه شرایط برای سرمایه گذاری در تولید یک محصول و ایجاد فرصت های شغلی گسترده در داخل کشور فراهم باشد، دولت ها برای حمایت از اشتغال داخلی از ابزار تعرفه واردات استفاده می کنند.
علاوه بر این زمانی که یک صنعت داخلی، که سهم قابل توجهی از در بازار نیروی کار کشور دارد، توان رقابتی خود را از دست می دهد، دولت ها از ابزار تعرفه واردات برای جلوگیری از واردات گسترده محصولات استفاده می کنند. این اقدام دولت موجب می شود مردم به جای خرید کالاهای وارداتی به سمت خرید کالاهای تولید داخلی روی بیاورند و اشتغال داخلی در صنعت مذکور حفظ گردد.
جلوگیری از اقدامات تجاری غیرمنصفانه دیگر کشورها
در برخی موارد تولیدکنندگان یک کشور، عموما با همکاری دولت خود اقدام به واردات گسترده کالاهای خود با قیمت ارزان به یک کشور هدف می نمایند. این اقدام با هدف به دست آوردن سهمی بزرگ از بازار داخلی کشور هدف انجام می شود.
در چنین شرایطی راهکار دولت ها برای جلوگیری از اثرگذاری روش های غیرمنصفانه صادرکنندگان کالا، استفاده از ابزار تعرفه واردات است.
رفع نگرانی های استاندارد، محیط زیست و بهداشتی
یکی دیگر از مواردی که دولت ها در آن از ابزار تعرفه واردات استفاده می کنند، جلوگیری از واردات گسترده کالاهایی است که مصرف آن ها در داخل موجب بروز نگرانی هایی در زمینه های محیط زیستی و بهداشتی می شود. در واقع کشورها می توانند به جای ممنوع کردن واردات این محصولات، با استفاده از ابزار تعرفه، میزان واردات این محصولات را مدیریت نمایند.
منبع: investopedia
