به گزارش مسیر اقتصاد (مسیر اقتصاد)، یکی از اصلی ترین چالش های پیش روی توسعه صنعت نفت، موضوع تامین مالی پروژه های نفتی است. علی رغم کم توجهی مسئولین، بازار سرمایه داخلی ظرفیت بسیار خوبی در تامین مالی بخش زیادی از پروژه های صنعت نفت را دارا است. در این میان شرکت های تامین سرمایه نقش به سزایی را می توانند ایفا کنند.
در این همین رابطه، ستاری کارشناس مالی شرکت تامین سرمایه نوین، یکی از شرکت های فعال در زمینه تامین مالی، در گفتگو با مسیر اقتصاد به تشریح امکانات و چالش های این شرکت برای ایفای نقش در حوزه صنعت نفت پرداخت.
وی با بیان اینکه امروزه ابزارهای مختلفی برای تامین مالی وجود دارد، گفت: یکی از این ابزارها اوراق اجاره هستند. این اوراق اینگونه کار می‌کنند که اگر یک شخص حقیقی یا حقوقی، یک دارایی پایه داشته باشد، به اندازه ارزش روز آن دارایی پایه، شرکت می تواند برای آن شخص حقیقی یا حقوقی تامین مالی انجام دهد. مثلا اگر کسی یک زمین داشته باشد، شرکت می تواند به اندازه ارزش اسمی آن زمین اوراق منتشر کرده و از مردم پول جمع کند و تامین مالی انجام دهد، فرد یا شرکت مذکور نیز بایستی طبق سررسید معین، اصل و سوده حاصله را باز پرداخت کند.
ستاری افزود: یکی دیگر از ابزارها اوراق مرابحه است که بیشتر برای تهیه مواد اولیه شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع در این روش به جای پرداخت پول به متقاضیان تامین مالی، کالا و مواد اولیه ای که برای تهیه آن نیاز به تامین مالی دارند، داده می شود. البته اوراق دیگری نیز وجود دارد که هرکدام از آنها شرایط خاص خود را دارد.
این کارشناس مالی تصریح کرد: نکته مهم این است که ما در موضوع تامین مالی به صورت مستقیم ورود نمی کنیم؛ بلکه میان مردم و شرکت هایی که به منابع مالی نیاز دارند واسطه می شویم و تمام فعالیت های شرکت ما زیر نظر سازمان بورس است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون شرکت نوین در زمینه پروژه های نفتی فعالیتی انجام داده است، گفت: بله، در این خصوص نیز فعالیت هایی انجام شده است. ما برای چندین پروژه نفتی اوراق سلف را منتشر کردیم که نتایج خوبی را هم به دنبال داشت و لذا امکان تامین مالی پروژه های نفتی از طریق بازار سرمایه وجود دارد.
ستاری در خصوص چالش های پیش روی شرکت های تامین سرمایه برای ورود به حوزه های نفتی گفت: مشکل عمده در این مسئله این است که قراردادهای وزارت نفت دارای یک فرمت است و قراردادهای سازمان بورس دارای فرمتی دیگر که هیچ تطابقی با یکدیگر ندارند و علی رغم برگزاری جلسات متعدد هیچکدام از طرفین مایل به اصلاح وضع موجود و همکاری با طرف مقابل نیست.
وی افزود: در طرف مقابل، ما هم به عنوان شرکت تامین سرمایه نمی توانیم از مشتری بخواهیم که دو قرارداد مجزا امضا کند.
ستاری تصریح کرد: مسئله ی دیگر این است که در فرآیند انتشار اوراق یک سری ارکان وجود دارد که مهمترین رکن آن هم رکن ضامن است. یعنی هر شرکت سرمایه گذار بایستی نهاد مالی را به عنوان ضامن خود معرفی کند که در صورت عدم موفقیت در فرآیند بازپرداخت، بانک مربوطه این کار را انجام دهد. معمولا بهترین و قابل اعتمادترین ضامن ها که مورد تایید سازمان بورس نیز باشند بانک ها هستند.
وی افزود: البته در حال حاضر با توجه به شرایط نابسامان بانک ها، پیدا کردن بانکی که ضمانت اوراق را بر عهده بگیرد نیز کار دشواری هست. مضاف بر اینکه سازمان بورس هم در اینگونه موارد سختگیری می کند که البته بیراه هم نیست چراکه مواردی بوده است که حتی بانک ها هم در مقام ضامن نتوانسته اند به تعهدات خود عمل کنند.
ستاری در ادامه اظهار کرد: مسئله دیگر موضوع نبود موسسات رتبه بندی است. اگر یک سری موسسات رتبه بندی در کشور راه اندازی شود دیگر به ضامن نیازی نخواهد بود و خود اعتبار یک شرکت می تواند نقش ضامن را برای آن شرکت بازی کند که البته میزان ضمانتی که می تواند بکند با رتبه آن نسبت مستقیم دارد.
گفتی است شرکت های تامین سرمایه در سال ۹۵ توانستند در مجموع ۱۲۲۰ هزار میلیارد ریال تامین مالی انجام دهند که در نوع خود جهشی بزرگ محسوب می شود.[۱] لذا با رفع چالش های گفته شده، امکان تامین مالی قراردادهای کلان نفتی از طریق بازار سرمایه و با استفاده از منابع مردم و سرمایه های داخلی وجود دارد و این نیازمند پیگیری سازمان بورس و وزارت نفت است.
پی نوشت:
[۱]: تحولات بازار سرمایه (در دوره چهار ساله منتهی به پایان سال ۱۳۹۵)- کد گزارش: ۹۶–۰۶- ۲۰۱۷
