مسیر اقتصاد/ در جهانی که تغییرات اقلیمی و بحران آب به دغدغه اصلی کشاورزان تبدیل شده، مراکش مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است. این کشور آفریقایی که روزگاری متکی به واردات مواد غذایی بود، امروز به یکی از سه قدرت نوظهور صادرات محصولات کشاورزی در جهان تبدیل شده است.
بر اساس گزارش‌های اخیر، مراکش با رشد خیره‌کننده ۲۳ درصدی در صادرات میوه و سبزیجات، بسیاری از رقبای سنتی خود را پشت سر گذاشته است. این موفقیت حیرت‌انگیز، حاصل ترکیب هوشمندانه سنت‌های دیرینه کشاورزی با فناوری‌های مدرن و مدیریت پایدار منابع است.
چشم‌انداز بلندمدت مراکش در توسعه کشاورزی مدرن
برخلاف بسیاری از کشورهای در حال توسعه که به راهکارهای کوتاه‌مدت متوسل می‌شوند، مراکش راهبرد منسجمی برای توسعه بخش کشاورزی تدوین کرده است. اقتصاددان ارشد سازمان فائو، در این باره می‌گوید: «مراکش نشان داده که می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری هدفمند، حتی در سخت‌ترین شرایط اقلیمی نیز به موفقیت دست یافت. شرکت‌های کشاورزی با حمایت دولت این کشور نه بر اساس سود فصلی، بلکه با نگاهی ده ساله فعالیت می‌کنند.»
معماری نوین مراکش برای ارزآوری از بستر کشاورزی
مراکش به‌درستی دریافته است که توسعه کشاورزی هوشمند نه یک هزینه، بلکه سرمایه‌گذاری برای آینده است. در سال‌های اخیر، بیش از ۷۰ درصد مالکان مزارع بزرگ این کشور کارشناسان کشاورزی دیجیتال استخدام کرده‌اند که مسئولیت نظارت بر مصرف آب، مدیریت خاک و بذر را بر عهده دارند. این رویکرد باعث شده محصولات کشاورزی این کشور نه‌تنها از نظر قیمت، بلکه از لحاظ استانداردهای محیط‌زیستی نیز در بازارهای جهانی جزء محصولات برتر باشد.
رشد فناوری؛ گام مهم مراکش برای کشاورزی پایدار
در راه مقابله با خشکسالی‌های مکرر که گاهی تا پنج ماه ادامه می‌یابد، مراکش به نوآوری‌های دیجیتال روی آورده است. سیستم‌های آبیاری دقیق با استفاده از حسگرهای اینترنت اشیاء (IOT) میزان رطوبت خاک را به دقت اندازه‌گیری می‌کنند و تنها به اندازه نیاز گیاه آب می‌رسانند.
در کنار این فناوری، کشاورزان مراکشی از روش‌های سنتی مانند «روش خطی» که قرن‌ها در مناطق کویری استفاده می‌شده، بهره می‌برند. ترکیب این دو روش، مصرف آب را تا ۴۰ درصد کاهش داده است. مدیریت هوشمند خاک از طریق آزمایش‌های منظم و استفاده از کودهای ارگانیک نیز به حفظ حاصل‌خیزی زمین‌ها کمک شایانی کرده است. زیرساخت‌های مدرن پس از برداشت شامل سردخانه‌های مجهز و سیستم‌های حمل‌ونقل کنترل‌شده نیز کیفیت محصولات را تا رسیدن به بازارهای اروپایی و آسیایی حفظ می‌کنند.
فتح بازارهای جهانی؛ استراتژی هوشمند توسعه صادرات
مراکش با درک اهمیت تنوع بازارهای هدف، برنامه‌ای بلندپروازانه برای گسترش حضور خود در آسیا تدوین کرده است. همکاری مشترک فائو و بانک EBRD برای سازماندهی مأموریت‌های تجاری به جنوب شرقی آسیا، گواه این ادعاست. تولیدکنندگان مراکشی با حمایت دولت در حال ایجاد روابط پایدار با خریداران سنگاپوری، مالزیایی و اندونزیایی هستند.
این راهبرد چند جانبه بر سه اصل استوار است: کیفیت ممتاز محصولات، رعایت استانداردهای پایدار و انعطاف‌پذیری در تأمین سفارشها. بخش خصوصی مراکش نیز با بهره‌گیری از تسهیلات بانک EBRD در حال نوسازی کردن خطوط تولید و بسته‌بندی است تا بتواند نیازهای دقیق بازارها را نیز برآورده کند.
افق توسعه کشاورزی هوشمند در مراکش چه خواهد بود؟
تجربه مراکش نشان می‌دهد که توسعه کشاورزی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای کشورهای در حال توسعه است. این کشور با ترکیب هوشمندانه فناوری و سنتی، الگویی ارائه کرده که می‌تواند برای بسیاری از کشورهای با اقلیم مشابه راهگشا باشد. سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های کشاورزی، تربیت نیروی متخصص و ایجاد زنجیره ارزش یکپارچه از مزرعه تا بازار، سه رکن اصلی این موفقیت بوده‌اند.
مراکش امروز نه‌تنها امنیت غذایی خود را مستحکم کرده است، بلکه به الگویی برای کشاورزی پایدار در مناطق خشک تبدیل شده است. در سال‌های پیش‌رو، این کشور می‌تواند با حفظ این روند، نقش خود را به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی محصولات باکیفیت در بازارهای جهانی تثبیت کند و در عین حال، الگوی توسعه پایدار برای دیگر کشورهای در حال توسعه جهان باشد.
منبع: Morocco World News
انتهای پیام/ کشاورزی
