به گزارش مسیر اقتصاد یکی از الزامات توسعه تجارت خارجی، وجود رابطه متقابل صادرات و واردات کشورها با یکدیگر است و هر چه تراز تجاری دو کشور به صفر نزدیکتر باشد، ظرفیت استفاده از ابزارهای تجاری از جمله توافقات تجارت ترجیحی و آزاد و همچنین ابزارهای مالی از جمله پایاپایسازی وجوه تجاری و پیمان های پولی بیشتر میشود. در مقابل نیز هرچه تجارت یکطرفه باشد، موانع و چالشهای بیشتری در مسیر توسعه تجارت وجود خواهد داشت.
بررسی وضعیت تراز تجاری ایران با کشورهای خارجی
بررسی دادههای گمرکی در سال ۱۴۰۱ نشان میدهد که ایران با ۱۵۸ کشور رابطه تجاری داشته که تجارت با ۵۰ کشور کاملا یکطرفه بوده است؛ به عبارت دیگر در سال ۱۴۰۱، ایران به ۴۰ کشور صرفا صادرکننده (مجموعا معادل ۴۴۳ میلیون دلار) بوده و از ۱۰ کشور نیز فقط واردات (مجموعا ۲۴ میلیون دلار) داشته است.
همچنین تعداد ۶۵ کشور نیز در نقشه تجاری کشور وجود دارند که وضعیت تراز بودن تجارت ایران با آنها کمتر از ۲۰ درصد و تعداد ۱۵ کشور نیز زیر ۴۰ درصد است.
جدول زیر وضعیت کلی تراز بودن تجارت ایران با کشورهای طرف تجاری در سال ۱۴۰۱ را نشان میدهد:
تجارت یکطرفه ایران با ۸۲ درصد از کشورهای طرف تجارت
به این ترتیب ایران با ۱۳۰ کشور، یعنی بیش از ۸۲ درصد از کشورهای طرف تجاری خود عملا وضعیت تراز تجاری مناسبی ندارد که این شرایط یکی از موانع و چالشهای جدی در مسیر توسعه تجارت با این کشورها به شمار میآید.
در چنین شرایطی ضروری است دستگاههای اجرایی مسئول، بهویژه سازمان توسعه تجارت، با بسترسازی مناسب افزایش ترازبودن تجارت با کشورهای هدف را در دستور کار خود قرار دهد. از جمله این اقدامات میتوان به مواردی همچون اعطای مشوقهای مستقیم و غیرمستقیم برای صادرات به کشورهای هدف و کاهش تعرفه واردات از کشورهای هدف و همچنین تشویق سرمایهگذاری در صنایع صادراتی این کشورها اشاره کرد.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی