مسیر اقتصاد/ یکی از مهمترین شاخص‌های ارزیابی عملکرد بانک‌ها، نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات پرداختی بانک است که از آن تحت عنوان شاخص NPL یاد می‌شود. در واقع چنانچه بانک‌ها تسهیلات خود را با رعایت اصولی همچون ارزیابی ریسک پرداخت کرده باشند، انتظار این است که بخش کمی از آن معوق شود و به سرفصل مطالبات غیرجاری بانک اضافه گردد. اما در ایران برخی بانک‌های خصوصی عملکردی بسیار نامطلوب در میزان مطالبات غیرجاری دارند که نشان از پرداخت تسهیلات در فرآیند به شدت غیرمنطقی و پرریسک دارد.
عملکرد بدتر بانک‌های خصوصی از بانک‌های دولتی در مطالبات غیرجاری
به طور طبیعی انتظار این است که به دلیل الزام دولت به بانک‌های دولتی در پرداخت تسهیلات، بانک‌های دولتی در زمینه مطالبات غیرجاری وضعیتی بدتر از بانک‌های خصوصی داشته باشند؛ چراکه بانک‌های خصوصی تسهیلاتشان را بدون الزام از سوی دولت یا هر نهاد دیگری پرداخت کرده‌اند. اما بررسی آمارها نشان می‌دهد برخی از بانک‌های خصوصی در این زمینه عملکردی بسیار فاجعه بار دارند. علاوه بر این بررسی‌ها نشان می‌دهد اغلب این تسهیلات کلان است که به منابع بانک برنمی‌گردد و به سرفصل مطالبات غیرجاری اضافه می‌شود و تسهیلات خرد پرداختی به مردم عادی، به طور معمول با کمترین تاخیر از زمان سررسید بازپرداخت می‌شود.
در نمودار زیر نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها، بر اساس صورت‌های مالی سال ۱۴۰۰ آن‌ها که در سامانه کدال منتشر شده، نشان داده شده است.
چنانچه در نمودار بالا مشخص است، نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات پرداختی در ۴ بانک خصوصی سرمایه، آینده، پارسیان و دی به ترتیب ۶۷، ۳۳، ۳۰ و ۲۱ درصد است که با استاندارد ۵ درصدی تعیین شده برای بانک‌ها فاصله‌ای بسیار زیاد دارد و نشان می‌دهد تسهیلات دهی این بانک‌ها با مشکلات اساسی مواجه است و در اولین فرصت باید برای آن تدبیری اندیشده شود.
۴ بانک خصوصی با بیشترین نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات
بانک سرمایه در زمینه نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات بدترین عملکرد را دارد. این بانک تا انتهای سال ۱۴۰۰، در مجموع ۵۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بیش از ۳۸۰۰ میلیارد تومان، معادل ۶۷ درصد آن در سرفصل مطالبات غیرجاری قرار گرفته است.
بانک آینده به عنوان یکی از بزرگترین بانک‌های خصوصی، در این شاخص نیز عملکردی نامطلوب دارد. تا انتهای سال ۱۴۰۰، بانک آینده در مجموع ۹۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بیش از ۳۱ هزار میلیارد تومان، معادل ۳۳.۵ درصد آن در سرفصل مطالبات غیرجاری قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت اینکه اغلب تسهیلات پرداختی بانک آینده در قالب تسهیلات کلان و به اشخاص مرتبط با خود اعطا شده است.
بانک پارسیان به عنوان یکی دیگر از بزرگترین بانک‌های خصوصی، عملکردی نامطلوب در مطالبات غیرجاری دارد. تا انتهای سال ۱۴۰۰، بانک پارسیان در مجموع حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بیش از ۵۱ هزار میلیارد تومان، معادل ۳۰ درصد آن در سرفصل مطالبات غیرجاری قرار گرفته است. به این ترتیب بانک پارسیان از نظر مقدار مطلق مطالبات غیرجاری، بدترین عملکرد را در بین تمامی بانک‌های خصوصی و دولتی ایران دارد.
بانک دی نیز تا انتهای سال ۱۴۰۰، در مجموع ۱۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بیش از ۳۷۰۰ میلیارد تومان، معادل ۲۱.۶ درصد آن در سرفصل مطالبات غیرجاری قرار گرفته است.
انتهای پیام/ پول و بانک
