به گزارش مسیر اقتصاد موسسه مطالعات پیشرفت بریتانیا یکی از عوامل موثر بر افزایش درآمدهای مالیاتی را نحوه عملکرد سازمانی نظام مالیاتی دانسته است. این موسسه در جهت بهبود عملکرد سازمانی، راهکارهایی ارائه داده است.
اهمیت بررسی و بازطراحی مجدد فرآیندهای مالیاتی برای افزایش درآمدها
دستیابی به بهبودهای قابل توجه و پایدار در عملکرد سازمانی ادارات مالیاتی بدون بهبودهای متناظر در محیط سازمانی که در آن فعالیت می کنند دشوار است. اما راهکار افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق بهبود کلی عملکرد سازمانی ادارات مالیاتی چیست؟ افزایش بازدهی برای انجام مؤثرتر و کارآمدتر همه فعالیت‌های به ظاهر پیش پا افتاده‌ای که در فرایند جمع‌آوری مالیات وجود دارد، در افزایش درآمدهای مالیاتی موثر است.
فعالیت هایی که باید مورد ارزیابی قرار گیرند عبارتند از:
- نگهداری سوابق مودیان
- تسهیل شرایط رعایت قوانین توسط مودیان
- اطمینان از تشکیل پرونده ها و انجام به موقع پرداخت ها
- تشویق بخش‌های مختلف سازمان به اشتراک‌گذاری اطلاعات و همکاری با یکدیگر
- حل و فصل آسان و ارزان اختلافات مالیاتی
- شناسایی و وصول مطالبات معوقه
- استخدام و ارتقاء کارکنان بر اساس شایستگی
- ارائه آموزش کافی به کارکنان
- نظارت دقیق بر کارکنان برای انجام ندادن اشتباه
- نظام انگیزشی موثر برای کارمندان
- حصول اطمینان از اینکه تمام درآمدهای جمع آوری شده، حساب شده و به خزانه ملی واریز می شود و
- هر فعالیت و فرآیندی که شایسته توجه ویژه باشد.
تحلیل و جمع‌آوری اطلاعات پیش‌شرط بهبود عملکرد سازمانی
دامنه بهبود عملکرد سازمانی گسترده است به شرطی که سازمان‌ها اطلاعات لازم را جمع‌آوری و تحلیل کنند. تا همین اواخر، اکثر سازمان ها و ادارات مالیاتی در کشورهای کم درآمد نه اطلاعات زیادی در مورد عملکرد خود منتشر می کردند و نه تجزیه و تحلیل زیادی در مورد آن انجام می دادند. حتی یک سازمان مالیاتی در آفریقا وجود دارد که هیچ اطلاعاتی در مورد عملکرد خود و میزان درآمد سالانه هر پایه مالیاتی در اختیار وزارت دارایی که تابع آن است، قرار نمی دهد.
در عین حال، ادارات مالیاتی از قدرت بالقوه قابل توجهی که اقتضائا در اختیارشان قرار گرفته است، در مورد مودیان عادی و هم در مورد منتقدان بالقوه آنان برخوردار هستند. آنها همیشه می توانند یک حسابرسی شدید از یک شرکت یا فردی را توجیه کنند و این اطمینان را ایجاد کنند که این فرآیند برای مودی دردناک و یا گران تمام می‌شود.
فساد و تنبلی سازمانی نتیجه ساختار غلط و پاسخگویی ضعیف برخی سازمان‌های مالیاتی
تجربه نشان داده هر سازمانی که سه مولفه (الف) درآمد تضمین شده (ب) ظرفیت ارعاب شهروندان و مشاغل و (ج) پاسخگویی عمومی ضعیف را داشته باشد، انگیزه سوء استفاده از آن موقعیت را پیدا می‌کند. بنابراین هم فساد و هم تنبلی سازمانی نتیجه کار خواهد بود.
درک میزان فساد سخت است. اطلاعات موجود در مورد عملکرد سازمانی ادارات مالیاتی در کشورهای کم درآمد تا همین اواخر محدود و عمدتاً غیرمستند بوده است. برخی از معتبرترین و ثابت‌ترین اطلاعات از بررسی‌های اجمالی کارکنان صندوق بین‌المللی پول به دست آمده‌اند.
همه این بررسی ها نشان می دهد که زمینه های قابل توجهی برای بهبود وجود دارد. با این حال، بازیگران ضعیف هرگز شناسایی نمی شوند. این ابهام در مورد نحوه عملکرد ادارات مالیاتی اکنون در حال رفع شدن است.
ابزار بین المللی ارزیابی تشخیصی سازمان مالیاتی برای بهبود عملکرد سازمانی
به طور خاص اکنون اولین فعالیت‌ها در حوزه شناخت عملکرد ادارات مالیاتی که باعث ایجاد جریان پیوسته اطلاعات می شوند تحت عنوان «ابزار ارزیابی تشخیصی سازمان مالیاتی» یا به اختصار [۱](TADAT) شناخته و به کار گرفته می‌شود.
TADAT یک ابتکار مشترک بین المللی است. دبیرخانه TADAT یک ابزار تشخیصی را توسعه داده و آزمایش میدانی کرده است که شامل تیم هایی از ارزیابان آموزش دیده است که از ادارات مالیاتی ملی در کشورهای کم درآمد بازدید می کنند و آنها را بر اساس بیست و هشت شاخص عملکرد مجزا امتیاز می دهند.
تا سپتامبر ۲۰۱۷، چهل و یک ارزیابی ملی تکمیل شده بود. گزارش ها محرمانه هستند و تنها با موافقت دولت مربوطه منتشر می شوند. تا به امروز، تنها هفت مورد ارمنستان، گرجستان، اردن، جمهوری قرقیزستان، لیبریا، پرو و زامبیا منتشر شده است.
به طور کلی، نمرات دریافتی توسط این هفت اداره مالیاتی پایین است و بیش از ۶۳ درصد عملکردها پایینترین نمرات را گرفته اند. این نتایج با تصور کلی از عملکرد نامناسب گسترده سازمان های مالیاتی مطابقت دارد.
تمرکز فناوری اطلاعات باید بر دریافت اطلاعات از مبدا و اشتراک‌گذاری آنها باشد
برخی دیگر از نتایج نشان می دهد ادارات مالیاتی درباره رشد فناوری برای دریافت اظهارنامه‌های مالیاتی و پرداخت صورت حساب های مالیاتی به صورت آنلاین عملکرد به وضوح بهتری به نسبت دریافت این اطلاعات به صورت مرکزی و از مبدا هستند.
یعنی برای افزایش کارایی و جلوگیری از عدم صداقت، به جای اینکه همزمان فناوری اطلاعات برای دریافت اطلاعات در مبدا فعالیت های اقتصادی گسترش یافته و استفاده شود، تنها ارائه اظهارنامه و پرداخت مالیات الکترونیکی شده است که کمک چندانی به کاهش فرار مالیاتی و افزایش کارایی نمی کند.
جمع آوری و به اشتراک گذاری مفید داده ها در قلب کارایی مؤثر نظام مالیاتی قرار دارد. با این حال، بر خلاف صرف مبالغ هنگفت برای سیستم های جدید فناوری اطلاعات، بسیاری از ادارات مالیاتی هنوز به طور معمول داده ها را بین واحدهای مختلف جمع آوری نکرده و به اشتراک نمی گذارند.
این مسئله گاهی اوقات منعکس کننده ناکارآمدی، همپوشانی و طراحی ضعیف سیستم فناوری اطلاعات است. با این حال، به نظر می‌رسد که این اختلال و شکست، ریشه‌های عمیق‌تری دارد. در حالی که سیستم‌های فناوری اطلاعات پیچیده برای دستیابی و به اشتراک‌گذاری و استقرار بهتر داده‌های مودیان طراحی شده‌اند، این اشتراک‌گذاری را می‌توان به راحتی با استفاده از یک USB برای انتقال داده‌های کلیدی (حداقل در مورد مودیان بزرگ) به صورت دستی از یک بخش به بخش دیگر به دست آورد.
به نظر می رسد دلایلی که اطلاعات به طور گسترده به اشتراک گذاشته نمی شود، بیشتر به عدم تمایل و بی اعتمادی مربوط می شود تا کمبود فناوری یا دانش.
اراده سیاسی، دریافت اطلاعات اشخاص ثالث و داشتن رویکرد اقتصادی سه نکته مهم اصلاح عملکرد سازمانی
سه نکته کلی برای اصلاح عملکرد سازمانی در ادارات مالیاتی وجود دارد:
۱- نیاز به یک تعهد سیاسی جدی: نسبت به سایر حوزه‌های سازمانی، بسیاری از پیشرفت‌های بالقوه در اداره مالیات نه به هزینه‌های مالی قابل توجه و نه به پیشرفت‌های بزرگ در تخصص فنی نیاز دارد. در عوض، آنها فقط خواستار یک تعهد سیاسی برای بهبود هستند که به اندازه کافی برای غلبه بر منافع شخصی ذینفعان قوی باشد.
۲- روابط همکاری با طیف وسیعی از سازمان های دیگر برای دریافت اطلاعات اشخاص ثالث: شرکت های خدمات شهری، مرجع صدور مجوز وسایل نقلیه موتوری در مورد مالکیت وسایل نقلیه موتوری، بانک ها و سایر مؤسسات مالی در مورد مالکیت دارایی های نقدی و مرجع ثبت املاک در مورد مالکیت اموال و املاک می توانند اطلاعات مفیدی را در اختیار سازمان مالیاتی قرار دهند..
۳- برخورداری از رویکرد اقتصادی در صرف منابع برای فرایندها: شیوه‌های سازمانی شایع و رایج ناکارآمد هستند. به عنوان مثال، در آفریقا اغلب با سازمان‌های مالیاتی مواجه می‌شویم که منابع قابل توجهی را صرف ثبت نام و شناسایی مودیان بالقوه می‌کنند، اما سپس متوجه می‌شوند که در دفاتر خود تعداد زیادی مودی و پرونده وجود دارد که یا اظهارنامه مالیاتی ارائه نمی‌کنند یا اظهارنامه‌های با ارائه مالیات صفر را ارائه می‌کنند که نشان‌دهنده عدم فعالیت تجاری یا مالی است.
پینوشت:
[۱] Tax Administration Diagnostic Assessment Tool (TADAT)
منبع: موسسه مطالعات پیشرفت بریتانیا
انتهای پیام/مالیات
