مسیر اقتصاد/ خطآهن تازه افتتاح شده خواف-هرات می‌تواند دروازه‌ای برای ورود کالاهای افغانستان به بازارهای جهانی باشد. این خطآهن که هرات – صنعتی‌ترین شهر افغانستان- را به خواف، در شرق ایران متصل می‌کند، حلقه مفقوده حضور بیشتر ایران در بازارهای افغانستان و دسترسی این کشور به دو کریدور ترانزیتی ایران بوده است.
دسترسی افغانستان به کریدورهای شمال-جنوب و شرق به غرب
با افتتاح این پروژه و اتصال ناوگان ریلی افغانستان به خط آهن تهران-مشهد-سرخس به عنوان بخشی از کریدور شرق به غرب ایران، امکان صادرات کالا به کشورهای غرب آسیا و از طریق آن‌ها به اروپا برای این کشور فراهم خواهد شد. ورود افغانستان به جاده ابریشم جدید می‌تواند پای کالاها و سرمایه‌گذاران بسیاری را به این کشور باز کند.
از دیگر سو، با خطوط ریلی، افغانستان به کریدور شمال-جنوب ایران و از طریق آن به بندر چابهار و دریای آزاد دسترسی پیدا خواهد کرد. امری که برای توسعه تجارت کشوری محصور در خشکی مانند افغانستان بسیار حیاتی است.
سیاستِ ریلی ترکیه در دور زدن ایران، پاسخی شایسته می‌طلبد
هم‌زمان با اعلام افتتاح خط آهن خواف-هرات، ترکیه نیز خبر افتتاح مسیر ریلی خود تا چین بدون عبور از ایران را رسانه‌ای کرد.
این خط آهن که از استانبول آغاز شده است از طریق گرجستان و سپس آذربایجان، به دریای خزر می‌رسد. کالاها با استفاده از کشتی‌های باربری عرض دریای خزر را طی می‌کنند و آن سوی دریا مسیر خود را با استفاده از خطوط ریلی قزاقستان تا داخل خاک چین ادامه می‌دهند.
با وجود ارتباط ریلی میان ایران و ترکیه و مصائب تخلیه و بارگیری مجدد در دو سوی دریای خزر، ترکیه به دنبال ایجاد مسیری برای دور زدن ایران است. اقدامی که باید از سوی جمهوری اسلامی پاسخی شایسته و در عرصه میدان دریافت کند.
گفتنی است در صورت تکمیل ۳۲ کیلومتر باقیمانده از خطآهن شلمچه-بصره که چشم انتظار پیگیری و اقدام عملی دولتین ایران و عراق است، ایران با تثبیت موقعیت مرکزی خود بین غرب و شرق آسیا، می‌تواند علاوه بر حفظ مزیت ترانزیتی خود نسبت به ترکیه، کالاهای خود و دیگر کالاهای ترانزیتی را به عراق و سوریه و از طریق دریای مدیترانه به اروپا و شمال آفریقا برساند.
چین برنده اصلی رقابت ریلی در غرب آسیا
با توجه به طرح جاده ابریشم جدید که به موجب آن چین به تقویت زیرساخت کشورهای مختلف می‌پردازد، توسعه خطوط ریلی کشورهای منطقه و اتصال آن‌ها به یکدیگر برای این کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. تامین مالی بسیاری از پروژه‌های ریلی، از جمله پروژه قطار سریع‌السیر اصفهان-قم-تهران توسط چین نیز در همین راستا تعبیر می‌شود.
با اتصال ریلی کشورها به چین، این کشور آسیایی می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز خود را در کمترین زمان و با کمترین هزینه تامین کند. بنابراین وجود خطوط متعدد ریلی که قابلیت جایگزین شدن داشته باشند بیشترین سود را برای چین دارد.
لازم به ذکر است خط‌آهنی که از بندر گوادر پاکستان تا چین کشیده شده است، خطآهن مشهد-تهران که در کریدور شرق به غرب ایفای نقش می‌کند و نیز خط ریلی ترکیه به سمت چین، جزئی از طرح جاده ابریشم جدید چین هستند که مسیر ترانزیت کالا و مسافر از چین تا اروپا را هموار می‌کنند.
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
