مسیر اقتصاد/ در سال‌های اخیر مسئله تغییرات آب و هوایی و به طور خاص گرمایش زمین، به یکی از اولویت‌های نهادهای بین‌المللی و کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. طرفداران ضرورت مقابله با گرمایش زمین معتقدند استفاده بی رویه بشر از منابع طبیعی و به طور خاص سوخت‌های فسیلی، موجب افزایش سرعت گرمایش زمین شده و این مسئله مخاطرات متعددی را پدید آورده است.
بر این اساس نهادهای بین‌المللی و به طور خاص کمیته ویژه مقابله با تغییرات آب و هوایی سازمان ملل، از تمامی کشورهای جهان درخواست نموده‌اند اقداماتی را برای مقابله با این تغییرات در دستورکار قرار دهند و به طور خاص میزان استفاده خود از سوخت‌های فسیلی را محدود نمایند. توافق آب و هوایی پاریس نیز با همین هدف در سال ۲۰۱۵ منعقد شد.
تغییرات آب و هوایی افسانه یا پیش‌بینی علمی؟
سازمان ملل بارها به کشورهای جهان هشدار داده است اگر اقدامات مدنظر این سازمان را در دستورکار قرار ندهند، در آینده مخاطرات بی شماری گریبانگیر کشورها خواهد شد. اما این پیش بینی ها چه میزان قابل اعتماد است؟
از نظر علمی بسیاری از دانشمندان و کارشناسان پیش بینی های مطرح شده از سوی سازمان ها و نهادهای موافق کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی را غیر مستند می‌دانند. آن‌ها معتقدند توصیه‌های سیاستی نهادهای بین‌المللی و به طور خاص سازمان ملل، درخصوص تغییرات آب و هوایی فاقد پشتوانه علمی است.
سابقه اقدامات و توصیه‌های سازمان ملل درخصوص مسئله تغییرات آب و هوایی نیز این فرضیه را اثبات می‌کند. در طول بیش از سه دهه اخیر مقامات سازمان ملل بارها به کشورهای جهان درخصوص عواقب خطرناک تغییرات آب و هوایی هشدار داده‌اند، اما پیش بینی های آن‌ها به جز در برخی مواردی معدود و کم خطر، محقق نشده است.
سابقه ۳۰ ساله هشدار سازمان ملل درخصوص بالا آمدن آب اقیانوس‌ها
شاید بتوان گفت دهه ۸۰ میلادی اولین زمانی بود که سازمان ملل، به طور ویژه ضرورت مقابله با تغییرات آب و هوایی را مطرح کرد و از تمامی کشورهای جهان درخواست نمود در این امر مشارکت کنند.
به طور خاص در سال ۱۹۸۹، نوئل برون، مدیر وقت برنامه محیط زیست سازمان ملل، ادعا کرد که «اگر از روند گرمایش زمین جلوگیری نشود، تا سال ۲۰۰۰ میلادی آب‌های اقیانوس‌ها با سرعت بالا می‌آید و کشورهای زیادی از صفحه روزگار محو خواهند شد؛ سیل‌های ساحلی و کاهش میزان تولید محصولات کشاورزی به مهاجرت گسترده مردم جهان منجر می‌شود و میتواند یک بی نظمی اساسی در سطح جهان بیافریند.»
وی در آن زمان تأکید کرده بود کشورهای جهان تنها ۱۰ سال زمان دارند تا با جلوگیری از وضعیت فعلی، از بحران حتمی پیش رو جلوگیری نمایند. زیر آب رفتن مجمع الجزایر مالدیو، ایجاد سیل‌های گسترده در یک ششم کشور پرجمعیت بنگلادش و از بین رفتن ۹۰ میلیون نفر از جمعیت این کشور و همچنین از بین رفتن یک پنجم اراضی حاصل خیر کشور مصر در حاشیه رود نیل، در اثر طغیان این رود، از جمله پیش بینی‌های مطرح شده از سوی آقای برون در سال ۱۹۸۹ بوده است.[۱]
بالا آمدن سطح آب اقیانوس‌ها، ادعایی که محقق نشد
اکنون بیش از ۳۰ سال از مطرح شدن ادعای آقای نوئل برون، به عنوان نماینده وقت سازمان ملل، درخصوص بالا آمدن آب اقیانوس‌ها میگذرد و پیش بینی های مطرح شده هیچکدام محقق نشده است. به طور خاص ادعای محو شدن مالدیو، سیل‌های گسترده در بنگلادش و ظغیان گسترده رود نیل در مصر، با وجود گذشت بیش از ۳ دهه، هنوز با واقعیت فاصله دارند.
این درحالیست که در طول سه دهه اخیر سازمان ملل موفقیت چندانی در همراه نمودن کشورها برای مقابله با تغییرات آب و هوایی نداشته است و به جز برخی اقدامات محدود و کم اثر، کشورهای جهان اقدام ویژه ای را در راستای جلوگیری از گرمایش زمین در دستورکار قرار نداده اند.
ادعای نادرست درخصوص میزان افزایش دمای زمین
آقای برون در سال ۱۹۸۹ همچنین افزایش کربن دی اکسید در جو زمین را عامل اصلی تسریع گرمایش این سیاره خوانده بود و اعلام کرده بود اگر همین روند ادامه داشته باشد، در طول ۳۰ سال آتی (یعنی تا سال ۲۰۱۹ میلادی) دمای زمین ممکن است تا ۷ درجه سانتی گراد افزایش یابد.
این ادعا نیز در طول ۳۰ سال اخیر محقق نشده و با وجود عدم اجرای برنامه‌های مدنظر سازمان ملل در مقابله با تغییرات آب و هوایی، در این مدت میزان افزایش دمای زمین درحدود نیم درجه سانتی گراد بوده است.
«گرمایش زمین» بهانه ۳۰ ساله سازمان ملل برای جلوگیری از توسعه کشورها
نکته جالب توجه در این میان اینکه در سال ۱۹۸۹، سازمان ملل تنها راه جلوگیری از روند گرمایش زمین و مخاطرات بی‌شمار آن از جمله سیل، طوفان، گرد و غبار و گرداب‌های دریایی را مدیریت مصرف سوخت‌های فسیلی تحت نظارت این سازمان اعلام کرده بود.
این ادعا به خوبی نشان می‌دهد در آن زمان نیز هدف اصلی افسانه سازی و مطرح نمودن ادعاهای بدون پشتوانه درخصوص گرمایش زمین، محدود نمودن استفاده از سوخت‌های فسیلی و در نهایت جلوگیری از پیشرفت کشورهای درحال توسعه بوده است.
تداوم افسانه سازی درخصوص گرمایش زمین
لازم به ذکر است مسئله گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی به کلی بی پایه و اساس نیست؛ بسیاری از کارشناسان بر مسئله ضرورت تعامل صحیح با طبیعت و محیط زیست زمین اتفاق نظر دارند.
اما نکته اساسی بزرگنمایی پدیده‌های زیست محیطی، افسانه‌سازی به جای طرح مباحث و پیش‌بینی‌های علمی و استفاده سیاسی از این مسئله است که به طور خاص با هدف محدود نمودن کشورهای درحال توسعه، در دستورکار نهادهای بین‌المللی تحت سلطه کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است. در این میان بهره گرفتن از حافظه تاریخی ضعیف افکار عمومی و تسلط بر رسانه‌های معتبر جهانی، موجب شده است با وجود عدم تحقق پیش بینی ها، همچنان بازار آن داغ باشد و کشورهایی زیادی فریب آن را بخورند.
پیش‌بینی‌های نهادهای بین‌المللی بیش از آنکه برخاسته از واقعیت‌ها باشد، از منافع کشورهایی نشأت میگیرد که در پشت پرده درحال صحنه گردانی این نهادها هستند. در واقع آمریکا و اروپا با استفاده از نهادهای بین‌المللی دیگر کشورهای جهان را به اجرای پروژه‌های مطلوب خود سوق می‌دهند و در این راستا از هرگونه افسانه سازی و بیان پیش‌بینی‌های غیرعلمی و غیرواقعی نیز دریغ ندارند.
پینوشت:
[۱] گزارش آسوشیتد پرس از سخنان نوئل برون، مدیر وقت برنامه محیط زیست سازمان ملل در سال ۱۹۸۹، yon.ir/dIgnJ
انتهای پیام/ نفت و انرژی
