به گزارش مسیر اقتصاد در طول دو سال اخیر سازمان تجارت جهانی، به عنوان رهبر عرصه تجارت بین الملل وضعیت نامطلوبی داشته و عملکرد این سازمان مورد انتقاد بسیاری از اعضای آن قرار گرفته است. از این رو در این دو سال تمامی کشورهای عضو بر ضرورت تغییر ساختار WTO و تلاش برای بهبود عملکرد این سازمان تأکید کرده اند.
با وجود اشتراک نظر کشورهای عضو درخصوص ضرورت تغییر ساختاری، اختلاف نظر عمیقی در بین کشورها درخصوص جزئیات آن وجود دارد و کشورهای مختلف در تلاشند آنچه مدنظر آن هاست در نهایت در طرح نهایی در نظر گرفته شود.
اتحاد ۹ کشور درحال توسعه باهدف اثرگذاری بر تغییر ساختار WTO
پیش از این اتحادیه اروپا، چین، کانادا، آمریکا و حتی کشور کوچکی همچون نروژ، پیشنهادات رسمی خود را برای تغییر ساختار WTO مطرح کرده اند.
در روزهای اخیر نیز کشور هند توانسته است با ایجاد یک اتحاد شامل ۹ کشور درحال توسعه، پیشنهادی را در این زمینه مطرح کند. کشورهای آفریقای جنوبی، بولیوی، کوبا، اوگاندا، زیمبابوه، اکوادور، تونس و مالاوی هشت کشور دیگری هستند که در این خصوص با هند متحد شده اند.
کشورهای درحال توسعه در برابر کشورهای توسعه یافته
یکی از مهم ترین مسائلی که پیش از این در زمینه تغییر ساختار WTO از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا مطرح شده، ضرورت بازنگری درخصوص مزایای تجاری کشورهایی است که به عنوان «کشورهای درحال توسعه» در سازمان تجارت جهانی عضویت دارند.
با اینحال کشورهای درحال توسعه به هیچ عنوان با کاهش امتیازات تجاری شان موافق نیستند و معتقدند در نظر گرفتن امتیازات ویژه تجاری برای آن ها، اقدامی ضروری در راستای کاهش اختلافات کشورهای جهان از نظر سطح توسعه یافتگی است. در واقع این کشورها معتقدند یکی از اهداف اصلی سازمان تجارت جهانی تسهیل تجارت به منظور کمک به همه کشورهای جهان در ورود به عرصه توسعه یافتگی است و تعامل یکسان با کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه، با بنیان های تشکیل سازمان تجارت جهانی در تضاد است.
به همین دلیل در پیشنهاد رسمی ۹ کشور درحال توسعه، تصریح شده است که آن ها با بازنگری در امتیازات تجاری کشورهای درحال توسعه به شدت مخالف هستند.
ضرورت نقش آفرینی کشورهای درحال توسعه در تغییر ساختار WTO
نکته دیگری که مورد تأکید این کشورها قرار گرفته است، ضرورت نقش آفرینی همه کشورهای عضو، به میزان یکسان در تعیین تکلیف آینده سازمان تجارت جهانی است. این کشورها تأکید کرده اند کشورهای توسعه یافته نباید برای خود حق بیشتری در این خصوص قائل شوند و به این ترتیب تغییر ساختار WTO را بدون توجه به نظرات کشورهای درحال توسعه و متناسب با منافع خود به پیش ببرند.
در بیانیه این ۹ کشور، ضمن رد پیشنهاداتی که تاکنون از سوی کشورهای توسعه یافته درخصوص تغییر ساختار WTO مطرح شده است، بر ضرورت مقابله با یارانه های کلان کشورهای توسعه یافته در بخش کشاورزی تأکید شده است.
آینده سازمان تجارت جهانی در ابهام
اکنون بسیاری از کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی درحال رایزنی با دیگر کشورهای عضو هستند تا بتوانند جبهه خود را به منظور اثرگذاری بیشتر بر آینده سازمان تجارت جهانی تقویت نمایند؛ اما اختلاف نظرها در خصوص تغییر ساختار WTO به قدری عمیق است که در طول دو سال اخیر با وجود مطرح شدن پیشنهادهای متعدد و متنوع از سوی کشورهای مختلف، کوچکترین توافقی در این زمینه حاصل نشده و آینده سازمان تجارت جهانی با ابهامات فراوان مواجه نموده است.
کارشناسان معتقدند با ادامه روند کنونی، حصول اشتراک نظر بین بیش از ۱۶۰ کشور عضو درخصوص جزئیات تغییر ساختار WTO، امری بسیار بعید به نظر می‌رسد؛ و از این رو در آینده نزدیک این سازمان در عمل قدرت اجرایی خود در عرصه تجارت جهانی را از دست می‌دهد و به سازمانی بی خاصیت تبدیل می‌شود.
منبع: اکونومیک تایمز هند yon.ir/BJxYc
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
