به گزارش مسیر اقتصاد بسیاری از مردم کشور در مواجهه با این سوال که کدام صنعت در جمهوری اسلامی ایران بدترین وضعیت را دارد، بی درنگ از خودروسازی نام می برند.
خودروسازی به دلایل مختلف، به اندازه صنایع تراز اول در کشور رشد نیافته و با وجود گذشت سال های بسیار و رشد صنعت خودروسازی جهان، هنوز صنایع خودروسازی ایران که تقریبا به دو شرکت ایران خودرو و سایپا محدود شده است، به ساخت خودروهایی با فناوری چند دهه پیش ادامه می دهد.
عدم تامین قطعات خودروها در اثر تحریم
طی سال های اخیر با شدت گرفتن تحریم های اقتصادی علیه کشور، ورود برخی قطعات وارداتی خودروها با مشکل جدی مواجه شد؛ تا جایی که عدم تامین قطعات خودروها مانع از تحویل آنها به مصرف کنندگان شده است و برخی آمارها حکایت از وجود ۱۶۰ هزار خودرو در پارکینگ های دو شرکت خودروسازی ایرانخودرو و سایپا دارد؛ خودروهایی که تنها به علت نقص در قطعات وارداتی نمی توانند به دست مشتریان برسند. گرچه براساس برخی آمارهای دیگر، تعداد این خودرو ها تا ۳۰۰ هزار دستگاه نیز گزارش شده است.[۱]
بر اساس شواهد موجود عمده قطعات مورد نیاز برای تکمیل این خودروها و ورود آن ها به بازار، قطعات با فناوری بالا هستند که هم اکنون در انحصار برخی شرکت های خودروسازی جهان قرار دارد.
ادامه حیات صنعت مونتاژی به اسم تولید ملی
از طرفی با توجه به توانمندی مهندسان و شرکت های تولیدی ایرانی در صنایع گوناگون، با قطعیت می‌توان گفت که در همه این سال‌ها، توان ساخت خودروی کاملا بومی و داخلی در کشور وجود داشته است. اما بنا به دلایل مختلف از رشد مافیای خودرو و تامین سود این مافیا با مونتاژ قطعات وارداتی و فروش به اسم خودروی داخلی، تا منافع واسطه ها و واردکنندگان قطعات این خودروها که با داخلی سازی به کلی از بین می رفت، صنعت خودروسازی در کشور به اندازه سایر صنایع دارای فناوری پیشرفته مانند صنایع موشکی، هوافضا، پزشکی، توربین سازی و … رشد نکرده است.
آن چه به تصریح بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران واضح است، این است که توان علمی و صنعتی ساخت و تولید پیشرفته ترین خودروها در کشور وجود دارد؛ چه از لحاظ نیروی انسانی کارآمد و چه از لحاظ فناوری و خطوط تولید و کارخانه ها. شاهد این مدعا تولید پیشرفته ترین محصولات در صنایع دفاعی و نظامی، هوافضا، موشکی و …. است.
با توجه به این که چنین تولیدات فاخری نیز توسط دانشمندان و صنعتگران کشور و با امکانات بومی ساخته شده اند، می توان گفت مشکل صنعت خودروسازی در نبود تخصص کافی میان مختصصان و یا کمبود فناوری، بودجه و مسائلی از این دست نبوده است. مشکل اساسی عدم وجود عزم و الزام به تولید خودروی ملی در فضای خودروسازی کشور است.
ساخت قطعات پیشرفته صنعت خودرو با همکاری وزارت دفاع
به عنوان نمونه، کامپیوتر یا قلب خودرو که ECU نام دارد، به مثابه متفکر هر خودرو، وظیفه دریافت اطلاعات از چندین حسگر (سنسور) مختلف در خودرو، پردازش اطلاعات و در نهایت ارسال فرمان برای عملگرهای خودرو را دارد. این قطعه که به علت ویژگی ها و حساسیت هایش تقریبا بالاترین سطح از فناوری و صعوبت تولید را در میان قطعات مختلف خودرو دارد، یکی از گلوگاه های مهم صنعت خودروسازی است که با تشدید تحریم‌ها، موجب توقف خودروها در پارکینگ شرکت های خودروسازی شده است.
در حال حاظر تعداد کشورهای سازنده این قطعه حساس کمتر از تعداد انگشتان دو دست هستند؛ به دلیل آن که ECU یک قطعه الکترونیکی پیچیده است که از چندین ریز پردازنده برای انجام بهینه اعمال حیاتی خودرو استفاده می کند.[۲]
بنا بر اعلام وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، این وزارتخانه با هدف کمک به صنعت خودروسازی، قراردادی بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد تومان با خودروسازان در جهت «تأمین اقلام حساس که قابل تولید نبوده است» امضا کرده و این قطعات در حال تحویل به خودروسازان هستند.
ازجمله مهمترین این قطعات، همان ECU است که با محوریت شرکت صنایع الکترونیک ایران (صاایران) ساخته می‌شود. به گفته وزیر دفاع تاکنون دهها هزار ECU تولید شده است و در اختیار شرکت های خودروساز قرار گرفته است.[۳]
«فرهنگ اتّکا به داخل» پیش‌نیاز پیشرفت اقتصادی
تولید پیچیده ترین قطعه مورد نیاز صنایع خودروسازی در داخل کشور و آن هم توسط وزارت دفاع، این نوید را می دهد که حرکت ارزشمندی برای مقابله فعالانه و نه منفعل، با تحریم ها شروع شده است. نگاهی که در مواجهه با تحریم به جای توقف در مسیر پیشرفت و یا تلاش برای کاهش تحریم ها به هر قیمت ممکن، با تکیه به توان داخلی از تحریم ها عبور می نماید و در نهایت تهدید بالقوه تحریم را به فرصت بالفعل برای رشد اقتصادی و صنعتی تبدیل می نماید.
با رشد این طرز نگاه و برخورد با مهم ترین مشکلات کشور، تحریم ها نه تنها نخواهند توانست ضربه ای به صنایع و بخش های تولیدی وارد نمایند، بلکه موجب رونق این بخش ها و کشف و فعال سازی ظرفیت های مورد غفلت کشور نیز خواهندشد.
این اتفاقی است که سال ها پیش در مورد صنایع موشکی نیز رخ داده است؛ در ابتدای دفاع مقدس، ایران مجهز به نوعی از موشک بوده است اما با شروع جنگ، افسران لیبیایی ضمن برداشتن برخی قطعات حساس موشک ها، کشور را ترک نمودند. همراه شدن این اتفاق با تلاش دانشمندان و مهندسان توانمند ایرانی به سرپرستی شهید تهرانی مقدم، منجر به شلیک موشک های وارداتی برای اولین بار توسط متخصصان ایرانی شد و چند سال بعد نیز اولین خط تولید موشک های بومی در کشور به مدد همین متخصصان راه اندازی گردید.
با استفاده از همین مدل پیشرفت در صنایع موشکی، می توان آینده ای روشن برای صنعت خودروسازی کشور نیز ترسیم نمود. صنعتی که هم اکنون از نظر میزان تولیدات، رتبه ۱۶ ام را در میان همه خودروسازان جهان به خود اختصاص داده، می تواند از نظر کیفیت محصولات نیز در بین قدرتمند ترین آن ها قرار گیرد.[۴]
پینوشت:
[۱] خبرگزاری تسنیم، کد مطلب: ۲۰۵۶۲۲۴
[۲] همان
[۳] همان
[۴] باشگاه خبرنگاران جوان، کد مطلب: ۶۴۸۵۱۷۴
انتهای پیام/ فرهنگ و گفتمان
