مسیر اقتصاد/ مقامات اروپایی از زمان خروج یکطرفه آمریکا از توافق هسته ای با ایران در اردیبهشت ماه سال ۹۷، وعده دادند یک سازوکار مالی ویژه برای تسهیل تجارت شرکت‌های اروپایی با ایران راه اندازی کنند. اما اروپایی‌ها در راه‌اندازی این سازوکار به قدری تعلّل کردند که ایران در سالگرد خروج آمریکا از برجام، تصمیم گرفت تعهدات خود را به طور تدریجی و در بازه های زمانی دوماهه کاهش دهد.
اکنون اروپایی ها اعلام کرده‌اند سازوکار مالی «اینستکس» با هدف تسهیل تبادلات تجاری شرکت های اروپایی با طرف‌های ایرانی، به طور خاص در زمینه تجارت غذا و دارو و دیگر محصولات غیرتحریمی، کار خود را آغاز نموده است.
اینستکس در چه صورت کارآمد است؟
هدف اصلی اینستکس تسهیل تجارت است و از این رو در حالت ایده آل، ایران از طریق این سازوکار بر روی کاغذ می‌تواند با فروش کالا یا نفت به کشورهای اروپایی، درآمد خود را در اینستکس نگهداری کند و سپس، با استفاده از آن نیاز وارداتی خود را از داخل خاک اروپا تامین نماید.
در واقع فروش نفت به پالایشگاه‌های اروپایی و خرید آزادانه کالا، خدمت و فناوری با استفاده از منابع حاصل از آن، انتظارات ایران از اروپایی ها در شرایط خروج آمریکا از برجام است؛ و در صورتی که اینستکس بتواند این خواسته‌ها را برآورده کند، ابزاری کارآمد خواهد بود.
افزایش درآمدهای ایران در اینستکس، اولین گام
بنابراین اولین گام در کارآمدی اینستکس، افزایش درآمدهای ایران در قالب این سازوکار تجاری است. در این زمینه آنچه مطلوب ایران است، افزایش درآمدها از طریق فروش کالا و یا نفت ایران به کشورهای اروپایی است که تا پیش از خروج آمریکا از برجام، به رقمی در حدود ۱۲ میلیارد دلار در سال می‌رسید و بیش از نیاز وارداتی ایران از کشورهای اروپایی بود.
اما فروش نفت به اروپایی ها و تأمین درآمدهای مورد نیاز ایران در اینستکس از این طریق، هدفی دور از دسترس است؛ چرا که درحال حاضر پالایشگاه‌های اروپایی خرید نفت از ایران را به صفر رسانده اند و کالاهای ایرانی همچون پسته، زعفران و فرش که به اروپا صادر می‌شود، سالانه کمتر از یک میلیارد دلار ارزش دارد؛ که به مراتب کمتر از نیاز سالانه ایران برای خرید کالا و خدمت از اروپا است.
افزایش درآمدهای ایران در «اینستکس» از ۲ مسیر خطرناک
در چنین شرایطی مقامات کشورهای اروپایی ضمن تأکید بر اینکه با وجود آغاز به کار اینستکس، نمی‌توانند پالایشگاه‌های خودشان را به خرید نفت از ایران مجبور نمایند، دو مسیر را برای افزایش درآمدهای ایران در اینستکس پیشنهاد کرده‌اند. «استفاده از درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران به کشورهای آسیایی همچون چین و هند» و «اعطای خط اعتباری از سوی اروپا» دو مسیری است که برای افزایش درآمدهای ایران در اینستکس پیشنهاد شده است.
بر اساس روش اول، منابع مالی حاصل از فروش نفت ایران به کشورهای آسیایی، تحت نظارت کشورهای اروپایی قرار می‌گیرد و با مجوز آن‌ها صرف خریدهای ایران از شرکت های اروپایی می‌شود. بر اساس روش دوم نیز یک خط اعتباری از سوی طرف اروپایی به ایران اختصاص داده می‌شود، تا صرف واردات محصولات غیرتحریمی از سوی ایران گردد.
اعطای اختیارات حاکمیتی ایران به کشورهای اروپایی مهمترین مشکل «اینستکس»
در روش اول به وضوح ایران منابع حاصل از نفت خود را تحت نظارت اروپایی ها، به مشتریان آسیایی می فروشد و در مقابل آن از اروپا غذا و دارو وارد می‌کند؛ که در عمل به معنی اعطای اختیار حاکمیتی ایران به کشورهای اروپایی است تا در جریان جزئیات مبادلات مالی ایران قرار بگیرند و تراکنش های مالی ایران با مجوز آن ها صورت بگیرد. به بیان ساده تر در چنین روشی، در قالب اینستکس، بخشی از کارکرد و اختیارات بین المللی بانک مرکزی ایران به اروپایی‌ها سپرده می‌شود. حال آنکه در شرایط فعلی، مبادلات غیر اروپایی ایران، به ویژه با کشورهای اروپایی، مانعی ندارد و در حال انجام است.
روش دوم نیز در عمل تفاوتی با روش اول ندارد؛ چراکه در نهایت ایران تنها از طریق منابع حاصل از فروش نفت خود می‌تواند منابع اعتباری اختصاص داده شده را در آینده به اروپایی‌ها بازگرداند. با این تفاوت که در این روش ایران موظف است علاوه بر اصل منابع اعتباری، سود آن ها را نیز تضمین نماید.
ایران نباید از شرط خرید نفت از سوی اروپا کوتاه بیاید
بنابراین در شرایطی که پالایشگاه‌های اروپایی به پیروی از تحریم‌های آمریکا تمایلی به خرید نفت ایران ندارند، هر روش دیگری از قبیل استفاده از منابع حاصل از فروش نفت به کشورهای آسیایی و یا تخصیص اعتبار از سوی اروپا، مشکل صادرات ایران را حل نمی‌کند و تنها مسیر واردات از اروپا را هموار خواهد کرد؛ و در عین حال به منزله اعطای اختیارات حاکمیتی کشور به اروپاست.
از این رو لازم است مقامات ایرانی این پیام را به طرف اروپایی ارسال نمایند که تنها مسیری که برای ایران در قالب اینستکس قابل پذیرش است، تجارت پایای به مانند دوران پیش از خروج آمریکا از برجام است؛ که تنها در صورت خرید نفت ایران از سوی پالایشگاه‌های اروپایی قابل تحقق است.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
به نام خدا
موضوع: درخواست خروج از برجام
سلام علیکم
تنها راه موفقیت ما، مقاومت در برابر دشمنان زورگو، تکیه بر توانمندی و ظرفیت های داخلی و ارتباط با کشورهای غیر مستکبر است. آمریکا و این سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان حتی اگر در مقابل چشم ما، جنگ زرگری هم راه بیاندازند باز دو روی یک سکه اند. متأسّفانه دولت پس از گذشت حدود چهارده ماه از خروج آمریکا از برجام هنوز منتظر وعده سر خرمن اروپایی ها می باشد و در حالیکه از خود برجام اثری باقی نمانده از اقدامات به اصطلاح متقابل ایران در چارچوب برجام دفاع می کند! این در حالی است که اروپایی ها اعتراف کرده اند، هیچگاه تحریم های آمریکا را دور نمی زنند، بلکه فقط در چارچوب آنچه ارباب آمریکایی به آن ها اجازه داده است، غذا و دارو را در برابر فروش نفت می دهند و همزمان بارها ما را تحت فشار گذاشته اند که در برابر همین وعده های ننگ آور توخالی بدون تضمین، به برجام های ۲، ۳، ۴ و ۵ ( خود تحریمی مالی FATF، موشکی، منطقه ای و حقوق بشر) بپیوندیم. در واقع این به اصطلاح کانال اینستکس هم، حقه ای چند منظوره برای وقت کشی و نگهداشتن ما در برجام و جلوگیری از انجام مبادلات اقتصادی بین المللی و دامی برای بلوکه کردن درآمدهای ارزی کشور و محقق کردن بهتر تحریم های آمریکا جهت افزایش فشار بیشتر بر ماست. لذا لازم است علاوه بر رد اینستکس، صادرات و واردات خود را با هر پول دیگری غیر از دلار آمریکا و در قالب پیمان های دو جانبه با کشورهای غیر مستکبر غربی انجام داده؛ و در یک اقدام انقلابی در اسرع وقت از برجام خارج شویم.