به گزارش مسیر اقتصاد دولت ها و بانک های مرکزی در بازه زمانی ۱۹۴۵-۱۹۸۰ نسبت به تخصیص اعتبارات بانکی به طور مستقیم ورود پیدا کردند. آنها انواع سیاست های هدایت اعتبار را اتخاذ می کردند؛ از جمله این سیاست ها ایجاد و بکارگیری از «بانک های سرمایه‌گذاری دولتی[۱]» برای حمایت از سیاست صنعتی کشور بود.
پیشبرد سیاست‌های هدایت اعتبار با «بانک‌های سرمایه‌گذاری دولتی»
بانک های سرمایه‌گذاری دولتی به عنوان رایجترین نهادهای اجرای سیاست های هدایت اعتبار به حساب می آیند که نقش مهمی در توسعه بخش های کشاورزی، حمل و نقل و … کشورها برعهده داشتند.
بعد از جنگ جهانی اول و در زمانی که بنگاه های کوچک و متوسط با شکاف مالی[۲] مربوط به سایر بخش های صنعت مواجه شدند، از بانک های سرمایه‌گذاری دولتی به شکل گسترده ای برای تامین مالی این بنگاه ها استفاده شد.
این بانک ها و نهادهای مشابه نقش کلیدی در حمایت از بازسازی های بعد از رکود بزرگ 1930 و جنگ جهانی دوم در کشورهای ایالات متحده، آلمان، ژاپن، کانادا، بریتانیا، ایتالیا، هلند، بلژیک و فرانسه ایفا کردند.
بانک های سرمایه‌گذاری دولتی همانند ابزارهای هدایت اعتبار در مدل توسعه اقتصادی معجزه شرق آسیا بین دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ نقش محوری داشتند.
اهمیت این نوع بانک ها برای هرکشور متفاوت بوده است؛ به طور مثال در کشورهایی همچون بلژیک، فرانسه، هلند، نروژ و نیوزلند، این بانک ها از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده اند اما در کشورهایی همچون بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، اسپانیا و سوئد اهمیت محدودی داشته و در کشورهایی مثل دانمارک، سوییس و ایالات متحده آمریکا بی اهمیت بودند.
تفاوت بانک های سرمایه‌گذاری دولتی با بانک مرکزی
دولت های مرکزی تخصیص اعتبار را از طریق بانک های سرمایه‌گذاری دولتی انجام می دادند؛ این بانک ها نیز تامین مالی را از طریق صدور اوراق قرضه ضمانت‌شده دولت انجام می دادند.
البته بانک سرمایه‌گذاری دولتی نباید با یک بانک ملی[۳] که بانک تجاری است اشتباه گرفته شود. چرا که بانک های ملی به دنبال کسب سود بانکی هستند و به طور معمول همانند هر بانک دیگری اداره می شود. در مقابل، بانک های سرمایه‌گذاری دولتی به دنبال تخصیص‌مجدد اعتبار هستند.
همچنین بانک دولتی، یک بانک مرکزی نیست که در آن بانک مرکزی از صدور انحصاری اسکناس بهره می برد، در حالی که عملیات بانک دولتی از طریق انتشار اوراق قرضه صورت می گیرد.
نمونه هایی از بانک های سرمایه‌گذاری دولتی
برخی اقتصادهای موفق امروزی بانک های سرمایه‌گذاری دولتی بزرگی دارند. برای نمونه، در آلمان گروه بانکی «KfW[۴]» یکی از بزرگترین بانک های سرمایه‌گذاری دولتی است که دارایی های آن برابر با بیش از ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. این کشور از این نهاد برای وام دهی به بخش انرژی و پشتیبانی از توسعه زیرساخت عظیم انرژی سبز استفاده کرده است.
کشور چین نیز چندین موسسه اعتباری دولتی دارد که به طور معمول از سیاست های هدایت اعتباری بانک مرکزی برای حمایت از دستاوردهای صنعتی سازی به دست آمده از زمان اصلاحات سال ۱۹۷۸، استفاده می کند.
پینوشت:
[۱] state investment banks (SIBs)
[۲] financing gap
[۳] nationalized bank
[۴] Kreditanstalt für Wiederaufbau به معنای نهاد اعتباری برای نوسازی است. وب‌سایت این بانک: www.kfw.de
منابع:
مقاله بانکداری دولتی در کشورهای OECD
انتهای پیام/ نظام مالی
