دکتر حسین درودیان متخصص حوزه پول و بانک و استاد دانشگاه در گفت و گو با مسیر اقتصاد در تبیین معنای بحران بانکی گفت: بحران بانکی می تواند ۲ معنا داشته باشد. معنای اول آن هجوم بانکی است؛ یعنی سپرده گذاران بخواهند به انحای مختلف، سپرده های خود را از بانک دریافت کنند. در این حالت، بانک نقدینگی لازم را برای مدیریت هجوم بانکی نخواهد داشت و با مشکل روبرو خواهد شد.
درودیان معنای دوم بحران بانکی را ورشکستگی بانک ها دانست و افزود: ورشکستگی به معنای زیان دهی بیش از سرمایه است که لزوما با هجوم سپرده گذاران همراه نیست.
وجود بحران بانکی پنهان در کشور
این استاد دانشگاه ادامه داد: بر اساس ارزیابی ها و برآوردهای غیر رسمی، بحران بانکی به معنای دوم به طور حادی در کشور وجود دارد؛ یعنی زیان های پنهانی در ترازنامه بانک ها وجود دارد که بسیار بزرگ تر از سرمایه های آنها است. به طور مشخص، بانک ها تسهیلات و مطالبات معوق قابل توجهی دارند که به دلیل شرایط اقتصادی، احتمال بازگشت آنها بسیار پایین است.
وی بحران بانکی در کشور را یک بحران پنهان دانست و اظهار داشت: اعلام زیان دهی بانک ها برای مدیران و سهام داران ارشد بانکی مطلوب نیست. بنابراین بانک ها حتی الامکان سعی می کنند ارزش دارایی های خود را بیش از مقدار واقعی اعلام کنند. از طرف دیگر، نظام حکمرانی پولی کشور نیز مایل به آشکار شدن بحران بانکی نیست؛ چرا که این مسئله بر ضعف و ناکارآمدی، چه در سیاست پولی و چه در نظارت بر حوزه پولی دلالت می کند.
درودیان زیان پنهان در ترازنامه تلفیقی بانک ها را بر اساس گزارش ها و برآوردهای غیر رسمی حدود ۱۰ برابر سرمایه آنها دانست.
مختل شدن نظام تامین مالی، مهم ترین پیامد بحران بانکی
متخصص حوزه پول و بانک مهم ترین پیامد بحران بانکی را از کار افتادن نظام تامین مالی کشور دانست و گفت: چون اقتصاد ایران یک اقتصاد بانک محور است، تامین مالی بانکی بسیار مهم است. وقتی مطالبات معوق بانک برنگردد، بانک نمی تواند تسهیلات جدید تعریف کند و در نتیجه، نظام تامین مالی از کار افتاده و فرآیند سرمایه گذاری مختل می شود. این مسئله باعث افت عملکرد کلی اقتصاد و کاهش رشد اقتصادی و اشتغال خواهد شد و همچنین توزیع درآمد بین طبقات اقتصادی را بسیار نابرابر و ناموزون خواهد کرد.
ضرورت مقابله تدریجی با بحران بانکی
درودیان راهکار مرسوم مقابله با بحران بانکی را افشای زیان بانک ها و اصابت آن به ذینفعان دانست و گفت: می توان زیان بانک را به سپرده گذارانی منتقل کرد که بهره های خیلی بالا و موهومی دریافت می کنند. به این روش، نجات از درون می گویند. روش دیگر این است که دولت، زیان بانک را جبران کند که به آن، نجات از بیرون می گویند. روش دیگر، روش انحلال یعنی ورشکسته کردن بانک ها است.
وی با تاکید بر اینکه راهکارهای مقابله با بحران بانکی باید متناسب با حجم، اندازه و ماهیت مسئله و همچنین واقعیت های نظام اقتصادی و سیاسی کشور باشد، گفت: به نظر بنده باید زیان دهی بانک ها را طی یک روند تدریجی به سوددهی سالانه تبدیل کرد تا این سوددهی سالانه به تدریج باعث تخلیه شدن زیان انباشته بانک ها شود. به عبارت دیگر، توصیه نمی کنم زیان بانک ها به صورت دفعی به گروه ها یا طبقاتی تحمیل شود.
«راهبرد هدایت اعتبار» تنها راهکار خروج از بحران بانکی
این کارشناس اقتصادی راهبرد هدایت اعتبار را تنها راهکار سودده کردن بانک ها و خروج از بحران بانکی دانست و گفت: پیشنهاد بنده، راهبرد کلی موسوم به هدایت اعتبار و فعال سازی پیشران های درونزای اقتصاد از طریق تعریف طرح های ملی کلان و سودآور است که از محل اعتبارات جدید بانکی تامین مالی می شوند. در حقیقت، به جز یک راهبرد رشد درونزا در اقتصاد کشور که زیان های انباشته بانک ها را تخلیه کند، راه دیگری وجود ندارد و راه های دیگر در بهترین حالت، تنها می توانند گسترش ابعاد بحران را متوقف کنند.
انتهای پیام/ نظام مالی
