به گزارش مسیر اقتصاد مسئله خلق پول بانکی و شیوه تنظیم‌گری آن یکی از مباحثی است که این روزها در محافل کارشناسی و دانشگاهی در جریان است. توصیه پژوهشگران بانکی در رابطه با مدیریت خلق پول، بحث هدایت اعتبارات بانکی است.
اما عده‌ای از کارشناسان معتقدند که سیاست هدایت اعتبار، در این شرایط خود نیز باعث افزایش نقدینگی می شود و باید در عوض هدایت اعتبار، به فکر هدایت نقدینگی موجود و بهبود فضای تولیدی و اقتصادی کشور بود.
افزایش ۴ برابری نقدینگی در ۵ سال اخیر
در همین زمینه آقای دکتر حسین درودیان، متخصص حوزه پولی و بانکی و استاد دانشگاه، در رابطه با این قبیل اظهارات در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: ما در مقام انتخاب نیستیم، به این معنی که بخواهیم انتخاب کنیم که نقدینگی رشد کند یا این که رشد نکند و ما تصمیم بگیریم که با این نقدینگی موجود چه کار باید بکنیم.
وی با بیان اینکه اصلاً در اینجا فضای انتخاب برقرار نیست، گفت: اینکه ما بگوییم با سیاست هدایت اعتبار می‌خواهیم نقدینگی را رشد بدهیم و عده‌ای بگویند که نه، فقط به فکر هدایت این نقدینگی موجود باشید، اصلاً انتخابی وجود ندارد.
درودیان ادامه داد: در پنج شش سال اخیر نقدینگی خود بخود رشد کرده است و قبل از اینکه ما بخواهیم اقدامی کنیم، نقدینگی به رشد خود ادامه می‌دهد. در پنج سال اخیر حدود ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان به نقدینگی موجود اضافه شده است، یعنی پنج سال قبل این عدد ۵۰۰ میلیارد بود و امروز به ۲۰۰۰ رسیده است و همچنان نیز به رشد خود ادامه می‌دهد که این مسئله یک واقعیت در حال رخ دادن است.
اولویت هدایت اعتبارات جدید بر هدایت نقدینگی موجود
این استاد دانشگاه گفت: وقتی بحث هدایت اعتبار مطرح می‌شود بدین معنی است که ما قبول کرده ایم که ماشین رشد نقدینگی با سرعت در حال جلو رفتن می‌باشد و توقفی ندارد که در حال حاضر سالانه به اندازه ۳۰ درصد به این نقدینگی موجود اضافه می‌شود.
درودیان با طرح این سؤال که در این شرایط چه کاری باید کرد؟ گفت: به علل مختلف ما معتقدیم نقدینگی جدیدی که در حال اضافه شدن می‌باشد برای هدایت در اولویت قرار دارد. این نقدینگی موجود، همان اضافه شده سالانه بر نقدینگی است، که هر سال در حال ایجاد شدن می‌باشد و این‌‌ها دو مسئله جداگانه نیستند، و در این شرایط اگر بخواهیم مشکلات مربوط به نقدینگی موجود را حل کنیم، باید به سراغ سرمنشا آن برویم. یعنی در واقع اگر ما بتوانیم مقداری که هر ساله بر نقدینگی موجود اضافه می‌شود را به سمت و سوی صحیح هدایت کنیم، دیگر اصلا لزومی ندارد برویم سراغ عددی که انباشته شده است.
این متخصص مسائل اقتصادی بیان کرد: بهتر است نگاهی بیندازیم به عددی که اضافه می‌شود و عددی که موجود است. با مقایسه این دو متوجه خواهیم شد کدام اولویت دارد. شما در نظر بگیرید که الان در ابتدای سال ۹۲ قرار داریم که مقدار نقدینگی ۴۹۰ هزار میلیارد تومان است. حال فرض کنید که در این شرایط دو انتخاب داریم، یک اینکه برویم سراغ نقدینگی موجود که ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است و انتخاب دیگر این است که مقدار نقدینگی که هر ساله در حال اضافه شدن می‌باشد را به بخش های مولد هدایت کنیم، در حالی که قرار است در پنج سال بعدی به اندازه ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومن به این نقدینگی موجود اضافه شود. در این شرایط کدام انتخاب اولویت دارد؟ حتماً آن عددی که در حال اضافه شدن می‌باشد دارای اولویت است و باید فکری برای آن کرد.
هدایت نقدینگی جدید راحت تر از نقدینگی موجود است
درودیان ادامه داد: علت دیگر اولویت هدایت اعتبار بر هدایت نقدینگی این است که هدایت‌پذیری نقدینگی موجود راحت نمی‌باشد بلکه امری دشوار است. ولی هدایت پذیری نقدینگی‌های جدید راحت‌تر می‌باشد. به دلیل این که نقدینگی موجود صاحب دارد ولی این نقدینگی‌های جدید هنوز صاحب مشخصی ندارد و لذا قابلیت نقدینگی آن نیز بیشتر می‌باشد.
وی افزود: نکته بعدی در اولویت داشتن توجه به نقدینگی ایجاد شده سالانه این می‌باشد که منطق هدایت نقدینگی موجود فقط نرخ بهره می‌باشد. یعنی فقط وقتی می‌توان پول را از کسی گرفت که بهره بیشتری نسبت به نرخ بهره‌های موجود به این شخص ارائه کنیم. این مسئله در این شرایط موجود، کار را بسیار بحرانی می‌کند. زیرا ابتدا به دلیل بهره بالا این وضعیت برای ما ایجاد شده است، حال اگر بخواهیم بر عده‌ای فشار بگذاریم که پول را از آنها بگیریم، این خود نیز باعث افزایش نرخ بهره خواهد شد.
هدایت اعتبارات جدید راهکار ساده و اثرگذار در مدیریت نقدینگی
درودیان گفت: بعضی‌ها معتقدند که ما باید فضای تولیدی و اقتصادی کشور را بهبود دهیم، در این صورت نقدینگی موجود و نقدینگی که هر سال اضافه می‌شود خود به خود به سمت فعالیت‌های مولد هدایت می‌شود. در این رابطه باید به این مساله توجه کنیم که ما در سیاستگذاری نمی‌توانیم همه موضوعات را اصلاح کنیم، اگر همه چیز درست شود دیگر همه مشکلات حل می‌شود و دیگر هدایت اعتبار اصلا معنی ندارد. در واقع همه بخش ها به خوبی کار میکنند و مشکلی وجود ندارد.
وی افزود: ولی در شرایطی که نمی‌توانیم همه موضوعات را به خوبی حل کنیم، باید گلوگاه سیاست گذاری را مشخص کنیم. یعنی باید تعیین کنیم که اصلاح و بهبود کدام بخش تاثیرات مثبت بیشتری دارد. به همین علت در بحث نقدینگی ما معتقدیم، اگر بر روی آن عددی که در حال اضافه شدن می‌باشد تاثیر بگذاریم و این میزان را به خوبی هدایت کنیم، حتی جزئی از آن را، این مسئله بیشترین تاثیر گذاری را دارد. یعنی در واقع بیشترین تاثیر را می‌گذاریم در حالی که همه محورها و مولفه‌ها را درست نکردیم.
انتهای پیام/ نظام مالی
