به گزارش مسیر اقتصاد بر اساس مطالعات انجام گرفته و پیش بینی سازمان های بین المللی، انتظار می رود تقاضای فرآورده های مختلف نفتی، برای سال های آینده تغییرات قابل توجهی داشته باشد. در این رابطه سازمان اوپک پیش بینی کرده است که تا سال ۲۰۴۰ تقاضا برای محصولات سبک نفتی مانند اتان و نفتا با رشد متوسط ۷.۸ میلیون بشکه در روز، بالاترین تقاضای مصرفی را داشته باشند.
اتیلن پر مصرف ترین ماده پایه صنعت پتروشیمی در دنیا بعد از آمونیاک است. همچنین نفتا به عنوان خوراک پتروشیمی، مواد اولیه طیف وسیعی از محصولات به شمار می رود و معمولا در افزایش سبد دارایی های یک پتروشیمی، نقشی اساسی دارد. در حال حاضر میانگین جهانی تولید نفتا از هر بشکه نفت حدود ۸ تا ۱۰ درصد است.
سرمایه گذاری عظیم کشورهای منطقه در پروژه های پتروپالایشگاهی
شرکت پترورابغ عربستان سعودی، با سرمایه‌گذاری مشترک بین شرکت آرامکو و شرکت سومیتومو ژاپن، پالایشگاهی با تولید ۱۷ درصدی نفتا از هر بشکه نفت خام را در اختیار دارد. همچنین، شرکت آرامکو و شرکت سابک (SABIC) یک سرمایه‌گذاری مشترک برای توسعه یک مجتمع پیشرفته پتروپالایشگاهی در شهر ینبع تشکیل دادده اند که طبق برنامه ریزی ها، انتظار می رود ساخت آن تا سال ۲۰۲۵ تکمیل شود. قرار است این پتروپالایشگاه سالیانه ۲۰ میلیون تن نفت خام سبک را به ۹ میلیون تن مواد پتروشیمیایی تبدیل کند (معادل تبدیل ۴۵درصدی نفت خام به مواد پتروشیمیایی).
در یک یا دو دهه آینده، پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی ناشی از رشد جمعیت برای مواد شیمیایی، بیش از ۴ درصد افزایش یابد. این نرخ بالاتر از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی متوسط جهانی (حدود ۳ درصد در سال) است. از سوی دیگر، انتظار می‌رود که تقاضا برای سوخت‌های حمل و نقل تنها کمی بیش از ۱ درصد در سال در همان دوره رشد کند. پیش بینی می شود این رشد کم به دلیل افزایش راندمان سوخت ها و همچنین ورود خودروهایی با سوخت غیرفسیلی با قیمتی ارزان به بازار است.
دوران جدید صنعت فرآورده های شیمیایی آغاز شده است
با توجه به اینکه افزایش قیمت نفت خام تا یک دهه آینده غیر محتمل است، شرکت های فعال در تولید نفت خام مانند آرامکو یک انگیزه قوی برای شروع پروژه‌های پیشرفته پتروپالایشگاهی دارند. این موضوع به این شرکت ها کمک خواهد کرد تا سهم بیشتری از تولید مواد شیمیایی را بدست آورند که ارزش و رشد تقاضای بیشتری نسبت به سوخت‌های حمل و نقل را فراهم می‌کند.
موسسه IHS Markit با تجزیه و تحلیل یکی از پتروپالایشگاه های در حال ساخت شرکت آرامکو، نشان داده است که حتی در صورت افزایش قیمت نفت به میزان هر بشکه نفت خام ۱۱۸ دلار (مشابه سال ۲۰۱۳)، پتروپالایشگاه آرامکو در مقایسه با پالایشگاه های معمول با کاهش ۶۱ درصدی هزینه های نقدی و افزایش ۲۴ درصد ROI (نرخ بازگشت سرمایه) مواجه خواهد شد.
شرکت آرامکو در این افزایش ظرفیت پتروپالایشگاهی تنها نیست. شرکت ملی نفت ابوظبی (ADNOC) نیز اخیرا طرح هایی را برای سرمایه‌گذاری ۴۵ میلیارد دلاری برای ساخت یک مجتمع پتروپالایشگاهی در ابوظبی اعلام کرده است، ابوظبی امیدوار است که به یک بازیکن پیشرو در صنعت پتروشیمی تبدیل شود. در همین حال، شرکت های بزرگ چینی مانند شرکت ملی نفت ساحلی چین (CNOOC)، همچنان به افزایش تولید پتروشیمی خود ادامه می‌دهند.
عزم جدی کشورهای منطقه برای گذر از خام فروشی
عزم جدی کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت خام برای تصاحب بازار فرآورده های نفتی، نشان دهنده این است که تولیدکنندگان بزرگ نفت در حال تبدیل شدن به تولیدکنندگان بزرگ فرآورده های نفتی هستند.
به نظر می رسد علاقه به ساخت مجتمع های پیشرفته پتروپالایشگاهی به سرعت در حال افزایش است. مزیت های جذاب این مجتمع ها مثل سودآوری بیشتر و افزایش محصولات تولیدی، دلیل عمده این موضوع است. پتروپالایشگاه ها اکنون در بسیاری از نقاط جهان مانند چین، کره جنوبی و سنگاپور وجود دارند. کویت و عربستان‌سعودی نیز در حال افزایش ظرفیت پتروپالایشگاهی خود هستند.
به خاطر مقیاس بزرگ و حجم مواد شیمیایی تولیدی که هر پتروپالایشگاه می‌تواند تولید می کند، پتروپالایشگاه ها در یک دوره جدید با مقیاس تولید بی‌سابقه، چند تولیدکننده جدید و البته پیشتاز محصولات شیمیایی را مشخص خواهند کرد. اثرات این تغییر در منطقه حتمی و عمیق خواهد بود، از جمله یک تغییر عمده در چشم‌انداز رقابت جهانی تولید و تصاحب بازار فرآورده های نفتی.
در چنین شرایطی که کشورهای همسایه با سرمایه گذاری های دولتی و بخش خصوصی در حال افزایش ظرفیت پتروپالایشگاهی خود هستند، طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های کشور که به تصویب کمسیون های اقتصادی و انرژی مجلس نیز رسیده است، در میان انبوه طرح های موجود در نوبت بررسی صحن علنی مجلس، در آخر صف قرار گرفته است.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
