به گزارش مسیر اقتصاد تعرفه‌های برق به روال سال‌های گذشته امسال نیز با افزایش روبرو شد؛ اما اتفاق مثبتی که برای تعرفه‌های برق خانگی سال ۱۳۹۸ رخ داد، اعمال تعرفه برق جداگانه‌ای برای مشترکین پرمصرف بود.
چه مشترکینی پرمصرف محسوب می‌شوند؟
در قانون مصوب سال ۱۳۸۸ برای هر منطقه اقلیمی، یک الگوی ماهانه مصرف برق تعیین گردیده است که تا امروز معیار در قوانین تعرفه‌گذاری همان الگوها هستند.[۱] به طور کلی برای مشترکین هر شهر، دو دسته تعرفه ماه‌های گرم و سایر ایام سال وجود دارد.
با توجه به شرایط آب و هوایی کشور، برای تعرفه ماه‌های گرم، ۴ منطقه گرمسیری مشخص شده است که شهرهای عضو این مناطق تعرفه برق مخصوص به خودشان را دارند و سایر شهرها جزو منطقه عادی محسوب می‌شوند که تعرفه برق مناطق عادی به آن‌ها تعلق می‌گیرد. جدول زیر الگوی مصرف ماهانه هر منطقه اقلیمی را نشان می‌دهد.
همچنین تصویر زیر شامل شهرهای عضو هر منطقه است. شهرهای عضو یک منطقه گرمسیر ممکن است از لحاظ ماه‌های گرم در طول سال با هم متفاوت باشند.
جداول فوق نشان می‌دهند در ماه‌های گرم سال، در هر منطقه مشترکینی که بالاتر از الگوی مصرف مقرر آن منطقه، برق مصرف کنند، پرمصرف محسوب می‌شوند.
الگوی مصرف برق مناطق باید به شکل پویا تعیین شود
الگوهای مصرف فعلی با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف تعیین گردیده است. به عنوان نمونه الگوی مصرف شهر اهواز که در منطقه گرمسیری ۱ قرار می‌گیرد حدود ۷ برابر شهر تهران است که از مناطق عادی محسوب می‌شود.
اما به نظر می‌آید وضع یک الگوی مصرف ثابت آن هم ۱۰ سال پیش، پاسخگوی تغییرات اقلیمی، اجتماعی و اقتصادی کنونی جامعه نباشد که طبیعتا میزان و نوع مصرف مردم از این تغییرات تبعیت می‌کند.
این نگرانی وجود دارد که با الگوهای مصرف فعلی، گروهی از مردم که از طبقات ثروتمند جامعه نیستند و در دهک‌های درآمدی بالا قرار ندارند، به دلایلی از جمله گرم‌تر شدن هوا، راندمان پایین تجهیزات سرمایشی موجود در بازار، عدم عایق‌سازی ساختمان‌ها و البته فرهنگ مصرف نادرست در کشور، در دسته مشترکین پرمصرف جای بگیرند و در نتیجه تحت فشار مالی بیشتری در شرایط اقتصادی کنونی قرار بگیرند.
برای برطرف شدن این نگرانی که برخی از نمایندگان مجلس نیز آن را مطرح کرده‌اند، لازم است الگوی مصرف برق به صورت پویا تعیین گردد. در حال حاضر با تصویب افزایش تعرفه پرمصرف‌ها در هیئت دولت، گام مثبتی برای تفکیک پرمصرف‌ها از عموم مشترکین برداشته شده است که به بهبود مصرف انرژی در کشور کمک می‌کند؛ حال به دلیل نزدیکی به ماه‌های گرم سال و خطر خاموشی ناشی از افزایش پیک مصرف، پیشنهاد می‌شود الگوی مصرف مناطق، به جای تخصیص یک مقدار ثابت به صورت پویا تعیین شود.
مصرف ۸۰ درصد مشترکین، مبنای الگوی مصرف قرار بگیرد
یکی از روش‌های ایجاد الگوی مصرف پویا که به سرعت قابل پیاده‌سازی است، معیار قرار گرفتن مصرف ۸۰ درصد مردم در هر منطقه اقلیمی به عنوان الگوی مصرف آن منطقه است. به دلیل وجود اطلاعات مصرفی مشترکین در شرکت‌های برق منطقه‌ای زیرمجموعه توانیر، استخراج میزان مصرف ۸۰ درصد مردم در ماه‌های گرم سال، کار دشوار و زمان‌بری نخواهد بود.
با این کار تنها ۲۰ درصد مصرف‌کنندگان مشمول تعرفه پرمصرف‌ها می‌شوند. آمار شرکت توانیر نشان می‌دهد ۲۰ درصد از مشترکین خانگی در شهر تهران سهم ۴۲ درصدی را از مصرف برق این بخش دارند. این رقم در مناطق گرمسیری به ۵۰ درصد می‌رسد.[۲]
در این حالت الگوی مصرف در هر سال متناسب با مصرف اکثریت مردم تعیین خواهد شد و تاثیرات تغییر مصرف ناشی از شرایط جامعه و آب و هوا به طور خودکار در الگوی مصرف مشترکین اعمال خواهد شد.
بنابراین با هدف کاهش مصرف در زمان پیک بار، پیوستن مشترکین پرمصرف به خوش‌مصرف‌ها، حرکت به سوی عدالت در توزیع یارانه پنهان انرژی و در عین حال حداقل کردن فشار اقتصادی بر اقشار ضعیف جامعه، ضروری است افزایش تعرفه پرمصرف‌ها با پویاسازی الگوی مصرف مشترکین، همچنان پابرجا بماند و اجرایی شود.
پینوشت:
[۱] yon.ir/OT9x1
[۲] مسیر اقتصاد، کد خبر: ۶۶۸۹۳
انتهای پیام/ نفت و انرژی
