به گزارش مسیر اقتصاد یکی از عوامل تعیین کننده در اقتصاد هر کشور، مردم هستند. مردم در اقتصاد میتوانند فعال باشند یا منفعل؛ حضور منفعلانه مردم به معنای تاثیرگذاری وضعیت اقتصادی کشور بر زندگی و معیشت مردم بوده اما حضور فعالانه به معنای تاثیر مردم بر اقتصاد کشور است.
گرچه مدیریت کلان کشورها به عهده دولت هاست، اما بدون حضور و نقش آفرینی مردم، دولت ها نیز نخواهند توانست به تنهایی وضع معیشت و اقتصاد را بهبود ببخشند. نقش مردم در اقتصاد محدود به مطالبه گری و تاثیر روی تصمیم گذاری مسئولین کشور نشده بلکه آن ها می توانند مستقیما در قالب های مختلف کار تولیدی، زمینه ساز رشد اقتصادی برای کشور باشند.
کاهش فساد، از ثمرات اقتصاد مردم نهاد
تجربه نشان داده که هرگاه در مساله ای مردم به میدان آمده و از جان و مال خود مایه گذاشته اند، کار انقلاب و کشور به بهترین وجه انجام شده و نتایج غیر قابل تصوری حاصل شده است.
کاهش فساد نیز از فواید نقش آفرینی مردم در اقتصاد است. برخلاف پروژه های دولتی که معمولا به طور ناخواسته بستر فساد را فراهم می کند، پروژه های اقتصادی مردم نهاد کمترین میزان فساد را داراست.
نیروی انسانی متعهد و کارآمد، بزرگترین سرمایه کشور
از این رو در سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی که توسط رهبری ابلاغ شده، بر نقش مردم تاکید بسیاری شده است.
رهبر انقلاب بزرگترین استعداد و نعمت جمهوری اسلامی را «برخورداری از نیروی انسانی متعهد و کارآمد و دارای عزم راسخ برای پیشرفت» بیان کرده و در واقع تحقق اهداف اقتصادی کشور را منوط به همکاری مردم می دانند.
«نقش‌آفرینی مردم» کلیدی‌ترین عامل در بهبود وضع اقتصادی کشور
اولین بند از سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از طرف مقام معظم رهبری به مساله نقش مردم در اقتصاد اختصاص یافته است:
«تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط.»[۱]
همچنین حضرت آیت الله خامنه ای در بخشی از بیانات خود در جلسه تبیین سیاست های اقتصاد مقاومتی تصریح کردند:
«مردم محوری یکی از مسائلی است که در این سیاست ها ملاحظه شده است. تجربه هم به ما نشان میدهد، بیانات و معارف اسلامی هم تأکید میکند که هرجا مردم می‌آیند دست خدا هم هست. «یَدُ اللهِ مَعَ الجَماعَة»؛ هرجا مردم هستند، عنایت الهی و کمک الهی و پشتیبانی الهی هم هست؛ نشانه و نمونه آن، دفاع هشت ساله، خود انقلاب و گذر از گردنه‌های دشوار این ۳۵ سال [است]. چون مردم در میدان بودند، کارها پیش رفته؛ ما در زمینه اقتصادی به این کمتر بها دادیم. سیاستهای اصل ۴۴ را که ما تصویب کردیم و ابلاغ کردیم، برای همین بود؛ البته حق آن، چنان‌که باید و شاید ادا نشد.»[۲]
امنیت اقتصادی، لازمه اقتصاد مردم نهاد
رهبر انقلاب در ادامه فرمودند:«ما اگر میخواهیم مردم در صحنه اقتصاد باشند، باید صحنه اقتصادی امنیت داشته باشد؛ اگر امنیت را می خواهیم، بایستی دست مفسد و سوء استفاده چی و دورزننده قانون و شکننده قانون بسته بشود؛ مبارزه با فساد این است؛ این باید جدی گرفته شود.»[۳]
سیاست های اصل ۴۴ آن طور که باید محقق نشده است
ایشان در ادامه افزودند: «من در همین‌جا همان سال ها، در جلسه با مسئولین راجع به سیاست های اصل ۴۴ صحبت کردم؛ مورد تصدیق همه بود؛ در عمل هم کارهایی انجام گرفت که بایستی شکرگزار بود، لکن آن چنان که حق آن سیاست ها بود عمل نشد. ما بایست به مردم تکیه کنیم، بها بدهیم؛ مردم با امکاناتشان باید بیایند در وسط میدان اقتصادی؛ فعالان، کارآفرینان، مبتکران، صاحبان مهارت، صاحبان سرمایه، نیروهای متراکم و بی‌پایانی که در این کشور وجود دارد، که واقعاً این نیروها هم بی‌شمارند. بنده سال های متمادی است که سروکار دارم با قشرهای مختلف مردم؛ درعین‌حال گاهی یک چیزهایی برای ما آشکار می شود که من میبینم از اینها هم غافل بودیم. این‌قدر عناصر آماده به کار، یا دارای مهارت، یا دارای ابتکار، یا دارای دانش، یا دارای سرمایه در کشور هستند که اینها تشنه کارند.»[۴]
وظیفه دولت، حمایت از فعالان اقتصادی و فراهم کردن شرایط
حضرت آیت الله خامنه ای ادامه دادند: «دولت بایستی برای حضور مردم در اقتصاد زمینه سازی کند، این ها را راهنمایی کند که کجا ها میتوانند توان خودشان را به کار ببندند، از آنها حمایت بکند؛ مسئولیت عمده دولت این است. حالا فعالیت اقتصادی دولت در یک بخش های ناگزیری، قهراً وجود خواهد داشت؛ لکن باید فعالیت اقتصادی به مردم داده بشود؛ که در این سیاست ها مورد ملاحظه قرار گرفت.»[۵]
برای بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی، باید ظرفیت های عظیم مردمی را بیدار کرده و همه افراد دارای توانمندی لازم را به هسته های اقتصادی فعال تبدیل کرد. این مهم نیازمند حمایت های دولت و سیاست گذاران آن هم در جهت صحیح است؛ تاکنون اقدامات زیادی با بودجه های کلان تحت عنوان حمایت از واحدهای تولیدی و بخش خصوصی انجام شده اما همه این حمایت ها واقعا به دست فعالان اقتصادی بخش خصوصی نرسیده است.
پینوشت:
[۱] سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای، کد مطلب: ۲۵۳۷۰
[۲] پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، کد مطلب: ۱۱۵۴۲
[۳] همان
[۴] همان
[۵] همان
انتهای پیام/ فرهنگ و گفتمان
