به گزارش مسیر اقتصاد شرکت های دانش بنیان نوپا در اقتصاد کشور دارای اهمیت خاصی هستند. علی رغم تمام انتقادهایی که به این شرکت ها و مدل رشد آنها می شود، این شرکت ها می توانند ضمن ایجاد روحیه امید به خصوص در جوان ها مبنی بر وجود فرصت کارآفرینی، به عنوان منابع دانشی صنایع پیشرو و راهبردی نیز محسوب گردند که در صورت مدیریت مناسب جریان دانشی، می توان از ظرفیت هایشان جهت بهبود عملکرد شرکت های بزرگ نیز بهره مند شد.
با توجه به اینکه نگارنده به طور مداوم با شرکت های دانش بنیان به خصوص شرکت های نوپا در تعامل می باشد، تحلیل وضعیت کسب و کار بسیاری از این شرکت ها گویای این واقعیت است که می توان محرک ها و موانع متعددی را برای خلق نوآوری توسط ایشان برشمرد. شناسایی این عوامل، در سیاستگذاری بهتر دولتمردان می تواند موثر باشد.
اولین مانعی که برای خلق نوآوری در شرکت های دانش بنیان در این سلسله یادداشت به آن اشاره می شود، عبارت است از عدم دسترسی این شرکت ها به شبکه های توزیع محصولات.
به عبارت دیگر، بسیاری از شرکت های دانش بنیان تنها قادر هستند تا محصولات خود را در بازار استانی و منطقه ای به فروش برسانند و از نفوذ محصول به بازارهای سایر استان ها و حتی بازارهای بین المللی، عاجزند. از سوی دیگر، به دلیل اندازه کوچک سازمانی، این شرکت ها نمی توانند تشکیلات بازاریابی مستقلی را در داخل خود ایجاد کنند و لذا همواره به دنبال فرشته نجات می گردند. این مسئله باعث می شود توان زیادی از این شرکت ها صرف فروش محصول شده و عملا از خلق نوآوری و ارتقای محصولات باز بمانند.
ضعف در قوانین و سازوکارهای تجارت الکترونیک کشور از یک سو و عدم آشنایی با اصول تجارت الکترونیک از سوی دیگر، مشکل بعدی در بازاریابی محصولات دانش بنیان است. به همین دلیل در غالب مواقع، شرکت های دانش بنیان به راه اندازی یک وبسایت و معرفی اجمالی محصول خود اکتفا کرده و قادر به استفاده بیشتر از ظرفیت های فضای مجازی نیستند.
همچنین نبود بازاریابان تخصصی برای کالاهای دانش بنیان، به عنوان تسهیلگران اتصال عرضه و تقاضا به هم، یک مانع اصلی در این زمینه تلقی می شود.
با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از شرکت های دانش بنیان یا فناور در پارک های علم و فناوری و مراکز رشد مستقر هستند، این شرکت ها انتظار دارند تا نهادهای فوق الذکر در کمک به فروش محصولات ایشان، نقش ایفا کنند.
برای مثال، راه اندازی هدفمند شرکت های تخصصی بازاریابی در پارک های علم و فناوری با حمایت اولیه دولت و کاهش تدریجی یارانه های دولتی؛ رایزنی با سایر پارک های علم و فناوری و شرکت های مستقر در آن ها برای شبکه سازی؛ و نیز تسهیل کردن حضور شرکت های دانش بنیان در نمایشگاه ها؛ از جمله انتظارات شرکت ها از این نهادهاست.
تجربه سایر کشورها نشان می دهد بهترین راهکار در تکمیل ساختار بازار دانش بنیان، شکل دهی و حمایت از تسهیلگران بازاریابی تخصصی است. وجود تسهیلگران، می تواند به تشکیل کانال های بازاریابی منجر شده و عرضه و تقاضای کالاهای دانش بنیان بهتر از گذشته به یکدیگر متصل گردند.
اگرچه حمایت های هدفمند دولتی مانند حمایت از شرکت هایی که اقدام به تجاری سازی و فروش محصولات شرکت های دانش بنیان می کنند می تواند یک سیاست خوب تلقی شود، اما به نظر می رسد فقدان تخصص لازم در بین تسهیلگران کشور برای بازاریابی تخصصی کالاهای دانش بنیان نیز یک مانع اصلی محسوب می شود و آموزش ها و حمایت های مالی به خصوص در اوایل مراحل کار، برای تکمیل سیاست پیشین ضروری می باشند.
با توجه به اینکه در سال اخیر شرکت های ارائه دهنده خدمات تجاری سازی موفق به اخذ برند دانش بنیانی هرچند با شرایطی خاص شده اند طبق نظرات ارزشمند شما و تجربه بنده در شرکت ارائه دهنده خدمات تجاری سازی باید چندین نکته را در رأس کار قرار داد:
١- استفاده از تجارب و نحوه برقراری ارتباط در بازارسازی محصولات جدید و فراهم نمودن بستر مناسبی در حجم تقاضای پاسخ داده نشده بازار داخل و خارج جهت معرفی و نهادینه نمودن ارزش محصول یا خدمات شرکت دانش بنیان نوپا، لذا وجود ظرفیت خالی آموزش و ترویج شرکت های تجاری سازی و الزام به طی نمودن دوره های مربوطه در نهاد ریاست جمهوری اولین گام تایید شرکت های تجاری سازی است. و در حال حاضر به دلیل اکتفا بر تجارب سنتی تاکیدی بر این مورد وجود ندارد.
٢- ایجاد فضایی جهت سهولت برقرای ارتباط با کشور های موافق و همراه توسط پارک های علم و فناوری و مراکز رشد و صدور مجوز جهت عقد تفاهم نامه تجاری سازی فیمابین که منجر به گسترش ارتباطات، شناخت بازار کشور های خارج و تبلیغ بازار داخل و بررسی نیاز های مربوط در کمترین زمان و...می باشد.
٣- تخصیص بودجه در صندوق نوآوری نهاد ریاست جمهوری جهت ترویج دانش فنی (محصول/خدمات بدیع) منحصر به فرد شرکت های دانش بنیان در نمایشگاه های جهانی
۴-تدوین آیین نامه اجرایی در پروتکل و هدفمندی در یکپارچه سازی با توجه به چشم انداز و برنامه راهبردی شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای ارائه دهنده خدمات تجاری سازی در راستای اهداف و ارزش های مد نظر مقام معظم رهبری که غایت در راستای تحقق سند چشم انداز کشور می باشد
۵-تشکیل و یا تصحیح تیم کارگروه ارزیابی جدید با هدف شناسایی و بررسی شرکت ها از جمله شرکت های ارائه دهنده خدمات تجاری سازی و نهایتا تجمیع نیاز های تاثیر گذار در عملکرد اجرایی و تدوین دوره های آموزشی داخل و یا خارج از کشور و تربیت اصولی ونهایتا سعی در هم گام شدن با دانش تجاری روز دنیا
۶-تدوین تبصره های تاثیر گذار ازجمله عفو مالیاتی در خرید و یا ترویج کالاهای دانش بنیان داخلی در داخل و خارج از کشور
٧-برگزاری نمایشگاه کلیه کالاهای دانش بنیان نوپا در خارج از کشور توسط شرکت های ارائه دهنده خدمات تجاری سازی برای صنایع مرتبط
٨-هویت بین المللی بخشیدن دولت به شرکت های ارائه دهنده خدمات تجاری سازی و تخصیص فضایی ثابت جهت تبادل نظرات و رفع مشکلاتی از قبیل هماهنگی و برقراری ارتباط با سازمان ها و یا نمایندگان امور اقتصادی سفارت ها در ایران
٩- ملزم نمودن شرکتها ویا آموزش شرکت ها جهت تدوین برنامه استراتژی کوتاه مدت و بلند مدت که با استناد برآن بتوان پس از شناخت درست از بازار داخل و خارج و اهداف کسب و کار های بین المللی پیوسته بدون افول و چرخه عمر کوتاه محصول و یا خدمات ، تداوم رشد راحفظ نمود
وبسیاری موارد دیگر این چنینی که جزء اصول پایه ای تشکیل شرکت های ارائه دهنده خدمات تجاری سازی و شرکت های دانش بنیان نو پا می باشد،
راهکارهای بسیاری در این زمینه با استفاده از برگزاری نشست بین شرکت های ارائه دهنده خدمات تجاری سازی محقق خواهد شد. و مسائل کثیری در این باب وجود دارد لذا بنده به نگارش نکاتی کلی در این زمینه جهت تبادل نظر با شما بسنده نمودم.
با سلام و عرض ادب
در ابتدا باید عرض کنم که شرکت های دانش بنیان ریسک بزرگی میکنند . همانطور که در نظریه قبلی عرض کردم شرکت های دانش بنیان باید باید و باید و باید ارتباط منسجمی با شرکتهای بزرگ اقتصادی و تولیدی کشور داشته باشندچرا که شرکتهای بزرگ منابع مالی و بازارهای بزرگی در اختیار دارند و می‌توانند از خدمات فناورانه شرکتهای دانش‌بنیان به خوبی استفاده کنند.
و همچنین باید بازار شرکت های دانش بنیان را توسعه ببخشیم .
متاسفانه نتایج بعد از برجام ثابت نیست و دستخوش تغییرات زیادی میباشد وگرنه میتوانستیم ارتباط خوبی با اروپا پیدا کنیم چرا که موفقیت در نوآوری در جهان امروز نیازمند شبکه سازی و همکاری و ارتباط گیری است .
ما باید شرکت های بین المللی را تشویق به این امر کنیم که سفره تحقیق و توسعه خود را در ایران پهن کنندباید برای این شرکت های خارجی یک سری مزایا رو در نظر بگیریم به زبان ساده تر : برای بدست آوردن یکسری چیزها باید یه چیز هایی رو هم از دست بدهیم .
و همچنین باید بازار یابی خود را قوی کنیم . شرکت های دانش بنیان باید نهادینه شود فرهنگ سازی شود و در نهایت بازهم نیازمند به یاری شرکت های بزرگ و قدیمی هستیم