به گزارش مسیر اقتصاد انگلیس، آلمان و فرانسه یک سازوکار پرداختی برای شرکت های اروپایی راه اندازی کرده اند تا تجارت با ایران را ادامه دهند. این سازوکار اینستکس نام دارد و در تلاش است تا آثار سوء خروج آمریکا از توافق هسته ای علیه ایران را خنثی کند.
خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم ها علیه ایران، شرکت های اروپایی که به دنبال تجارت با ایران هستند را با چالش هایی مواجه ساخته است. یک چالش تحریم های ثانویه است که بر اساس آن حتی شرکت های غیر آمریکایی نیز اگر با ایران تجارت کنند ممکن است تحت مجازات قرار بگیرند.
چالش دیگر این است که تحریم های آمریکا موجب شده است روابط سیستم بانکی بین المللی با مؤسسات مالی ایران دچار محدودیت هایی شود و در پی آن بانک های جهان از انتقال پول به ایران به خاطر ترس از تحریم ها خودداری کنند. این چالش منطق مبنایی برای ایجاد سازوکار مالی اینستکس توسط اروپا برای تجارت با ایران است. به این صورت که این سیستم بدون انتقال پول و به صورت مبادله کالا به کالا میان ایران و اروپا عمل خواهد کرد.
تهدیدهای آمریکا مانع شرکت های اروپایی در استفاده از اینستکس
اما با اینحال راه اندازی اینستکس می تواند شرکت های اروپایی را در معرض تهدیدات آمریکا قرار دهد. لذا شرکت ها در معرض این خطر هستند که دسترسیشان به سیستم مالی آمریکا قطع شود و توانایی تعامل با بازارهای آمریکا را از دست بدهند. در نتیجه بسیاری از شرکت ها از همکاری با سازوکار مالی اروپا ناامید می شوند.
در همین زمینه آناهیتا تامس، مدیر شرکت بین المللی مک کینزی آلمان گفته است: اطلاعات کمی در مورد اینکه اینستکس چگونه کار خواهد کرد وجود دارد و آنچه که ما می دانیم این است این سازوکار به عنوان یک واسط و نماینده سپرده گذاری برای انجام معاملات تهاتری عمل خواهد کرد.
بانک ها در معاملات اینستکس حضوری ندارند
به گفته تامس این سازوکار به عنوان یک حساب سپرده معتمد عمل می کند و قرار نیست بین ایران و اروپا تراکنش مالی را رد و بدل کند و فقط در فواصل زمانی منظم تراز معاملات را تسویه می کند.
توماس گفته است: در ابتدا این سازوکار غذا و دارو را شامل خواهد شد و فقط از تجارت با شرکت های اروپایی حمایت خواهد کرد و هدف آن است که درآینده کشورهای غیر اروپایی هم در این سازوکار وارد شوند.
به گفته مدیر شرکت مک کینزی حضور بانک ها در این مکانیزم حتی به صورت غیرمستقیم هم چالش برانگیز است. از طرف دیگر بانک ها نیز به دلیل خطر تنبیه از جانب آمریکا وارد این سازوکار نخواهند شد و لذا در این سازوکار سیستم بانکی نقشی ندارد.
عدم تعادل تجاری بین ایران و اروپا مانع کاربردی شدن اینستکس
به گفته تامس در این سازوکار بیشتر شرکت های کوچک و متوسط اروپایی که با آمریکا تجارتی ندارند و محلی محسوب می شوند، امکان فعالیت دارند و شرکت های بزرگ اروپایی حاضر نیستند از جانب آمریکا درگیر چالش شوند.
آناهیتا تامس با بیان اینکه اینستکس قادر نخواهد بود امنیت کامل برای تجارت با ایران را تأمین کند، گفته است: نیاز است که صادرات و واردات میان ایران و اروپا در تعادل معینی باقی بماند تا این سیستم تهاتری امکان فعالیت داشته باشد، این درحالی است که این سازوکار به تعداد کمی از کشورهای اروپایی و کالاهای معدود و مشخص، محدود شده است.
اینستکس نمی تواند تجارت نفت ایران را تحت پوشش قرار دهد
وی ادامه می دهد در قالب این سازوکار مالی تجارت نفتی که منبع اصلی ارز خارجی برای ایران است، تحت پوشش قرار نخواهد گرفت. معاملات نفتی به طور معمول نیازمند دیگر ابزارهای مالی متداول است که نیاز است مؤسسات مالی مناسبی دخالت کنند.
تامس در پایان می گوید: با این حال عامل مهم برای کاربردی شدن اینستکس، پذیرش آن از سوی شرکت های اروپایی است که با وضعیت فعلی بعید به نظر می رسد. حتی در این صورت هم من فکر می کنم عملیاتی شدن این سازوکار مدت زمان زیادی طول خواهد کشید.
منبع: مجله گلوبال ترید yon.ir/BdZJi
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
