به گزارش مسیر اقتصاد پس از اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا، صادرات غیر نفتی ایران در آذرماه سال جاری به کمتر از نصف مدت مشابه در سال گذشته رسید. این در حالی بود که در ماه‌های قبل از اعمال مجدد تحریم، صادرات به طور میانگین ۱۳ درصد رشد داشته‌است.
جدیدترین آمارهای گمرک نشان می‌دهد که روند نزولی صادرات در دوماه اخیر تا حدی بهبود یافته است؛ به طوری که رشد صادرات غیر نفتی از منفی ۵۰ درصد در آذر ماه به منفی ۲۲ درصد در دی ماه رسیده است. با این وجود حجم صادرات غیر نفتی ایران در ۱۰ ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته کماکان رشد مثبت داشته و با ۲.۲ درصد افزایش به رقم ۳۶.۴ میلیارد دلار رسیده است.
در نمودار زیر آمار تجمعی ارزش صادرات غیر نفتی ایران به جهان در ۱۰ ماه نخست سال جاری با ۱۰ ماه نخست سال گذشته مقایسه شده است:
افزایش صادرات با رفع مشکلات اجرایی پیمان سپاری ارزی
با توجه به اقداماتی که از سوی بانک مرکزی در جهت رفع ایرادات پیمان‌سپاری ارزی در حال انجام است و همچنین ابتکاراتی که از سوی صادرکنندگان در رفع مشکل بازگرداندن پول حاصل از صادرات به ایران صورت می‌گیرد، انتظار می‌رود وضعیت صادرات غیر نفتی در ماه‌های آتی باز هم بهبود یابد.
با این وجود، نباید از نقش بسیار مهمی که نظام بانکی ایران در ایجاد سازوکارهای نوین برای نقل و انتقال پول تجّار ایرانی می‌تواند ایفا کند، غافل شد. زیرا جابجایی پول از طریق شبکه صرافی‌ها، هزینه‌ها و خطرات مالی را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد و به خروج تعداد قابل توجهی از صادرکنندگان ایرانی از چرخه صادرات منجر می‌شود.
از آنجا که تحریم‌های آمریکا کشتیرانی ایران را نیز مورد هدف قرار داده است، لازم است به بازارهای نزدیک که از طریق مرز زمینی و یا کشتی‌های کوچک محلی قابل دسترسی هستند توجه ویژه داشت و جریان تجارت را به سوی این کشورها منحرف کرد.
رشد ۲۱ درصدی صادرات غیرنفتی ایران به عراق در دی ماه
در میان همسایگان ایران، کشور عراق به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد مانند مرزهای طولانی زمینی با ایران، قرابت دینی و فرهنگی و همچنین نوع نیازها و بازار این کشور که شرایط حضور و فعالیت تجار کوچک مقیاس ایرانی را فراهم می‌کند، تحریم‌ناپذیرترین طرف تجاری ایران محسوب می‌شود.
عراق همچنین در تامین ارز مورد نیاز ایران برای واردات انواع کالا نقش بسیار مهمی دارد. به همین دلیل لازم است که در حوزه تجارت خارجی، بیشترین حساسیت مسئولین مربوطه معطوف به حفظ و توسعه تجارت با عراق باشد و به هر چیزی که امکان آسیب زدن به روابط تجاری دو کشور را دارد، به چشم تهدید امنیت ملی نگاه شود.
در نمودار زیر آمار تجمعی ارزش صادرات غیر نفتی ایران به عراق در ۱۰ ماه نخست سال جاری با ۱۰ ماه نخست سال ۹۶ مقایسه شده است:
همانگونه که از نمودار سال ۹۷ پیداست، رشد صادرات به عراق در آذرماه کاهش چشمگیری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته داشت اما خوشبختانه در ماه بعد، یعنی دی ماه، وضعیت بهبود یافته به طوریکه شاهد رشد ۲۲ درصدی صادرات به این کشور هستیم.
مطابق آمار گمرک صادرات ایران به عراق در تمامی ۱۰ ماه نخست سال جاری به غیر از آذرماه، بیشتر از مدت مشابه در سال گذشته بوده و در مجموع ۴۷ درصد رشد داشته است.
لزوم برنامه ریزی برای حفظ و توسعه صادرات ایران به عراق
علی رغم تحریم‌ها، مشکلات ناشی از پیمان سپاری ارزی-که شاید گریزی هم از آن نباشد- و ممنوعیت صادرات برخی اقلام، صادرات ایران به عراق رشد خوبی را تجربه کرده است.
اما باید توجه داشت که برنامه‌ریزی گسترده‌ای از سوی کشورهای همراه با آمریکا برای بیرون راندن ایران از بازار عراق صورت گرفته است و درصورتی که ایران به صورت فعال، هدفمند و با برنامه مسائل تجارت با عراق را پیگیری نکند، خطر کاهش صادرات به عراق وجود دارد.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
