مسیر اقتصاد/ در یادداشت قبل به جریان قائلان به خنثایی پول پرداخته شد و عنوان گردید که در این دیدگاه، پول یک مقوله خنثی در اقتصاد است و تغییرات آن، هیچگونه تغییری در متغیرهای حقیقی اقتصاد به وجود نمی آورد.
به زعم معتقدین به این دیدگاه، پول اگر هم تغییری ایجاد کند، در کوتاه مدت است و در بلندمدت هیچگونه تاثیری بر متغیرهای اقتصادی نخواهد داشت.
افزایش حجم پول تاثیر منفی بر اقتصاد دارد
رویکرد دیگر به پول و سیاست پولی این است که افزایش حجم نقدینگی و سیاست پولی، بر اقتصاد اثرگذار است؛ ولی جهت اثرگذاری منفی و مخرب است.
در این دیدگاه وقتی حجم پول و نقدینگی افزایش می یابد، این نقدینگی از یک کانالی وارد اقتصاد می شود و از آن کانالی که نقدینگی وارد اقتصاد می شود، قیمت های نسبی را به هم می ریزد و اثر خود را در آن جا می گذارد.
بر اساس این دیدگاه، نقدینگی کاملا اثرگذار است؛ زیرا چگونگی تخصیص منابع را تغییر می دهد. یعنی پول جدید از یک بخش معینی به اقتصاد وارد می شود و بعد روی بخش های دیگر اثر می گذارد.
به طور مثال ممکن است بانک مرکزی فقط در بخش مسکن پول تزریق کند؛ این تزریق پول هر چند در کوتاه مدت ممکن است این بخش را حرکت ببخشد، ولی طولی نمی کشد با تزریق پول به این بخش، قیمت ها در این بخش افزایش یافته و قیمت های نسبی در دیگر بازارها را نیز دچار تغییر می کند و کل اقتصاد را به هم خواهد ریخت.
اثرات مخرب پول از منظر مکتب اتریش در اقتصاد
از جمله طرفداران این دیدگاه، متفکران اتریشی هستند؛ از منظر این مکتب با افزایش اعتبارات، یک رونق کاذبی در آن بخش ایجاد می شود که همین رونق موقت، باعث سیکل رکودی دیگری خواهد شد.
در واقع اتریشی ها می گویند پول خنثی نیست؛ ولی نه بدان معنا که اگر حجم پول افزایش یابد، این کار باعث می شود که تولید افزایش یابد، بلکه برعکس می گویند پول خنثی نیست ولی اثرش بر اقتصاد مخرب و منفی است.
دیگر ایراد این نهله فکری به افزایش حجم پول و حکم تخریب کنندگی آن، از سوی میزس مطرح شده است. از نگاه میزس با سیاست انبساطی پولی، حجم پول اضافه شده برای همه مردم صورت نمی گیرد و آن کسانی هم که پول جدید به دستشان رسیده است به یک میزان نیست، در نتیجه توزیع تزریق حجم پول، نامتناسب است و علاوه بر کاهش قدرت خرید (به دلیل افزایش نسبی قیمت ها)، توزیع درآمد و ثروت را نیز تغییر می دهد.
تزریق پول به اقتصاد چگونه باعث رونق می شود؟
باید گفت که این دیدگاه فراتر از کلاسیک ها، معتقد است که سیاست پولی انبساطی، تاثیر مثبتی روی اقتصاد نمی گذارد و علاوه بر اینکه تاثیر مثبتی بر اقتصاد ندارد بلکه، یک هزینه دیگر هم ایجاد می کند و رونق موقتی به وجود می آورد. لذا در نهایت این دیدگاه هم میانه ی خوبی با پول نداشته و نقش آن بر رشد اقتصادی و تولید را کمرنگ می داند.
با این وجود، بررسی ها نشان می دهد نحوه و محل ورود پول به اقتصاد است که تعیین می کند افزایش حجم پول خنثی باشد، باعث تورم شود یا به رشد اقتصادی بیانجامد.
در این راستا، دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که نه تنها استدلال طرفداران خنثایی پول و مخرب بودن پول را قبول ندارد، بلکه قائل به این است که پول می تواند نقش بسیار تعیین کننده ای در متغیرهای حقیقی اقتصاد داشته باشد.
در یادداشت بعدی، این دیدگاه و مکتب فکری تشریح خواهد شد.
انتهای پیام/ نظام مالی
