به گزارش مسیر اقتصاد با عبور از نیمه دی ماه، همچنان خانواده صنعت برق، منتظر تصمیم هیئت وزیران درباره اصلاح تعرفه مشترکین پرمصرف برق هستند. طرحی که چند ماه پیش وزیر نیرو آن را به هیئت دولت برده و از تصمیم‌گیری درباره آن تا پایان پاییز خبر داده بود. اما تا کنون خبر از تصویب طرحی برای اصلاح تعرفه‌های برق در هیئت وزیران داده نشده است.
وزارت نیرو، طرفدار اصلاح تعرفه‌ها
رضا اردکانیان وزیر نیرو، حدود یک هفته پیش در دیدار مدیران وزارت نیرو با رئیس جمهور، اذعان کرده بود زمانی که مشترکین پرمصرف با ابزار تعرفه، به سمت الگوی صحیح مصرف سوق پیدا کنند، طبیعتا صنعت برق در بلندمدت از صرف منابع فراوان برای احداث نیروگاه بی‌نیاز شده و این مهم منفعت اصلی صنعت برق کشور است.[۱]
در این دیدار، همایون حائری معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، کشورمان را یکی از بزرگ‌ترین مصرف کننده‌های انرژی در جهان دانسته و بیان کرده بود که باید کاری کنیم تا سوبسید‌های داده شده به انرژی جمع شده و به کسانی تعلق بگیرد که در مصرف انرژی با توجه به قیمت پایین آن در کشور ما صرفه‌جویی می‌کنند.
وی طرح نجات را که یکی از برنامه‌های مهم بخش برق وزارت نیرو است، متمرکز بر تبدیل صرفه‌جویی انرژی به چرخه‌های ثروت‌ساز دانسته و ابراز کرده بود که مصرف کنندگان خانگی می‌توانند با صرفه جویی برق، آن را در بازار مبادله کنند و درآمد حاصل از این صرفه جویی به خود خانوار‌ها باز می‌گردد.[۲]
عدالت در توزیع یارانه پنهان با اصلاح تعرفه‌ها
یکی از موضوعاتی که تحقق آن در گرو اصلاح تعرفه‌های انرژی در کشور است، عدالت در تخصیص یارانه پنهان انرژی است. در این راستا فردین فرمند نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی در نشست تخصصی آب و انرژی با اشاره به بنیادین بودن مسئله اعطای یارانه پنهان انرژی در کشور گفته بود که قیمت حامل‌های انرژی در کشور واقعی نیست و در حقیقت یارانه پنهان انرژی پرداخت می‌شود. این یارانه به صورت مساوی بین مردم توزیع نمی‌شود و طبقات پرمصرف و ثروتمند جامعه به مراتب حتی تا ۱۰ برابر بیشتر از طبقات کم مصرف و فقیر جامعه از این یارانه پنهان بهره می‌برند.
وی میزان یارانه پنهان انرژی را از مقدار اختصاص یافته به هدفمندی یارانه‌ها نیز بیشتر دانسته و ابراز کرده بود که اعطای یارانه پنهان تنها به نفع ثروتمندان خواهد بود؛ چرا که اعطای یارانه پنهان انرژی موجب افزایش مصرف نیز شده است که این موضوع خود را در مصرف بنزین، برق و گاز و نیز در خاموشی‌های برق در تابستان نشان می‌دهد.[۳]
پشت پرده خاموشی‌های تابستان
عدم کنترل مصرف برق در بخش خانگی به ویژه توسط مشترکین پرمصرف و عدم وجود انگیزه برای ارتقای بازدهی تجهیزات سرمایشی برقی به دلیل قیمت پایین برق، موجب پیشی گرفتن مصرف برق از تولید در زمان پیک مصرف می‌شود. رخدادی که تابستان امسال با آن مواجه شدیم و نتیجه آن خاموشی در سطح شبکه برق کل کشور بود. این پدیده را که به شدت برای شبکه برق کشور مضر است، مردم تماما لمس کردند و برای برخی صنایع مشکلات جدی به وجود آورد.
با اینکه تلفات شبکه برق کشور و همچنین بازدهی پایین نیروگاه‌ها از مشکلات جدی صنعت برق است، اما وقوع پیک در ایام خاصی از سال، نشان از افزایش ناگهانی مصرف برق در سطح کشور دارد. بررسی ها نشان می دهد ۲۰ درصد از مشترکین پرمصرف خانگی، ۴۲ درصد از مصرف برق این بخش را به خود اختصاص می‌دهند.
لازم به ذکر است رئیس جمهور در جمع وزیر، معاونان و مدیران وزارت نیرو از امکان فروپاشی صنعت برق در اثر خاموشی‌های گسترده و برهم خوردن تراز تولید برق گفته بود. وی آب و برق را به دلیل ایجاد امنیت خاطر و آرامش برای مردم، یکی از مصادیق مسئله امنیت در کشور دانسته بود.[۴]
لزوم تمرکز بر پرمصرفان برق در بخش خانگی
اگرچه بهره‌وری پایین صنایع در بدمصرفی برق موثر است؛ اما این صنایع در تمام طول سال تقریبا به صورت یکنواخت از برق استفاده می‌کنند. درضمن بر اساس آمارهای وزارت نیرو، سهم صنایع از مصرف برق در زمان اوج بار (پیک مصرف) کمتر از ۲۰ درصد و سهم بخش خانگی بیشتر از ۵۰ درصد است[۵].
از طرفی نباید فراموش کرد که استفاده صنایع از برق به تولید کالا و ارائه خدمات منجر می‌شود و این به معنی افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور است.
بنابراین برای کاهش مصرف در اوج بار لازم است بر روی مصرف بخش خانگی تمرکز شود. تعرفه‌گذاری نوعی سیاست‌گذاری است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا به عنوان ابزاری برای کنترل مصرف انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلید اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف در دست کیست؟
گفتنی است وزیر نیرو چندی پیش از موافقت رئیس جمهور با افزایش تعرفه برق مشترکین پرمصرف برق خبر داده بود[۶].
اجماع نظر کارشناسان، نمایندگان مجلس و مسئولین دولت بر لزوم اصلاح رفتار مشترکین پرمصرف، در حالی است که نه تنها در بودجه ۹۸ تغییر محسوسی در قبال اصلاح شیوه تخصیص یارانه پنهان انرژی دیده نمی‌شود، بلکه طرحی که وزیر نیرو و مسئولان توانیر چند ماه است از ارائه آن برای تصویب در هیئت دولت صحبت می‌کنند، ظاهرا بی‌سرپرست رها شده است.
اکنون جای طرح این پرسش است که چه عاملی تصویب طرح اصلاح تعرفه‌ها را به تعویق می‌اندازد؟ حال که اهمیت این موضوع بر همگان روشن شده و زمان تصمیم‌گیری و پیاده‌سازی یک طرح جامع درباره آن فرارسیده است، آیا به جز مسئولین وزارت نیرو، هیئت دولت و در راس همه، شخص رئیس جمهور در این‌باره تصمیم‌گیری می‌کنند؟ خانواده صنعت برق، صاحبان صنایع و عموم مردم، این درخواست عدالت‌محورانه خود را از چه کسی باید طلب کنند؟
پینوشت:
[۱] برق نیوز، کد خبر: ۳۶۲۸۴
[۲] پاون، کد خبر: ۷۴۷۱۷
[۳] خبرگزاری فارس، http://fna.ir/bqszjz
[۴] برق نیوز، کد خبر: ۳۶۲۸۳
[۵] خبرگزاری مهر، کد خبر: ۴۳۴۵۹۸۰
[۶] مسیر اقتصاد، کد خبر: ۷۵۹۳۰
انتهای پیام/ نفت و انرژی
سلام
تعرفه برق بدلیل عدم توجه وزارت نیرو به بنگاه اقتصادی و در آمد و هزینه در سال ۸۰ قیمت یک تان تافتون با قیمت برق برابر بوده و امروز قیمت نان ده برابر برق است این نشان از بد مدیریتی در وزارت نیرویست
وزارت نیرو مشکلات بسیار دارد و بد مصرف فقط شعار است و در صورتی قابل اجرایت که سیستم اندازه گیری اصلاح شود و وزارت نیرو از سال ۷۷ تا منون شعار داده بدون عمل
۶۰ درصد تولید برق. را بخش غیر وزارت نیرو انجام می‌دهد ولی پرسنل وزارت نیرو افزایش یافته و هزینه جاری آن چند برابر
مشکلات بسیار آست باید از شعار خارج و عمل کرد