به گزارش مسیر اقتصاد حدود ۴ ماه از زمان اعلام نرخ خرید تضمینی گندم می گذرد و دولت دوازدهم در آخرین اطلاعیه رسمی خود که توسط معاون اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اعلام شد، قیمت ۱۶۰۰ تومان را برای این محصول تعیین کرده است.
بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته حدود ۱۲.۶ میلیون تن گندم در کشور تولید شد که بیش از ۹ میلیون تن از این محصول از کشاورزان با قیمت ۱۳۰۰ تومان خریداری شد.
قیمت خرید تضمینی گندم طی دو سال گذشته بر خلاف قانون خرید تضمینی، تنها ۲.۳ درصد افزایش پیدا کرده بود؛ این در حالی است که تورم سال های ۹۶ و ۹۷ به میزان ۱۰ و ۱۱ درصد بود.
قاچاق گندم اولین اثر نامطلوب قیمتگذاری نادرست
اما از زمان تعیین قیمت ۱۶۰۰ تومانی گندم، اعتراضات بسیاری از سوی کارشناسان و کشاورزان نسبت به عدم تعیین درست قیمت این محصول مطرح شد؛ چرا که هزینه های تولید با توجه به افزایش نرخ ارز در سال جاری، رشد قابل توجهی داشته است.
بررسی ها نشان می دهد قیمت گندم در کشورهای همسایه به دلیل افزایش نرخ ارز، بالاتر از قیمت گندم در ایران است و همین امر به قاچاق این محصول به خارج از کشور منجر خواهد شد.
در جدول زیر قیمت گندم در کشورهای همسایه بر مبنای نرخ ارز ۸۵۰۰ تومانی در سامانه نیما آمده است:
اقتصادی شدن کشت محصولات غیرراهبردی در سال زراعی جاری
از سویی دیگر تعیین نادرست قیمت خرید تضمینی گندم در سال جاری، تاثیرات منفی دیگری نیز بر روند تامین و تولید گندم دارد؛ به نحوی که کشت محصولات آبی گندم را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
بررسی آخرین قیمت سایر محصولات، نشان از بالابودن رشد این قیمت ها نسبت به گندم در سال جاری دارد؛ به نحوی که کشاورزان برای تولید این محصولات نسبت به گندم انگیزه بیشتری دارند.
همانطور که مشخص است، تولید چنین محصولاتی به اندازه گندم راهبردی نیست و منجر به مصرف بیشتر آب خواهد شد و تهدیدی جدی بر امنیت غذایی کشور خواهد بود.
در این شرایط همچنین با توجه به هزینه بر بودن تولید گندم درجه ۱ و ۲، میزان تولید گندم های درجه ۳ و بی کیفیت برای فروش به صنایع دام و طیور افزایش خواهد یافت.
وابستگی ایران به واردات گندم در صورت کشت محصولات جایگزین
کاهش تولید و خرید تضمینی گندم در سال جاری، موجب افزایش واردات این محصول خواهد شد؛ که این مسئله به ویژه در شرایط تحریم به ضرر کشور تمام می شود.
ایران تا پیش از سال ۹۳ یکی از واردکنندگان بزرگ گندم در منطقه و جهان به شمار می رفت. به عنوان نمونه در سال ۹۱ حدود ۲.۵ میلیارد دلار گندم از کشورهای آلمان، روسیه و اوکراین وارد کشور شده بود.
بر اساس آمار گمرک در سال ۱۳۹۶ نیز ایران حدود ۱۳۶ هزار تن گندم به ارزش ۴۸ میلیون دلار از کشورهای روسیه، اوکراین و چند کشور دیگر وارد کشور کرده است.
قیمت نهایی گندم وارداتی در گمرک ایران حدود ۳۵۰ دلار برای هر تن تمام شده است؛ که با جمع هزینه های حمل و نقل از گمرک به شهرهای کشور، انبار داری و … در این رقم در هر تن به بیش از ۳۶۰ دلار می رسد.
به عبارت دیگر هزینه واردات ۱۰ میلیون تن گندم مورد نیاز کشور با توجه به هزینه های واردات این محصول حدود ۳.۶ میلیارد دلار برآورد می شود.
لزوم افزایش ضمانت اجرایی قانون خرید تضمینی با اصلاح آن
طبق بررسی های انجام شده و بر اساس نظر کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس، قیمت گندم در سال زراعی جاری باید ۱۹۳۰ تومان تعیین شود تا کشاورزان برای تولید این محصول انگیزه داشته باشند. قیمتی که به تایید مرکز پژوهش های مجلس نیز رسیده است. (اینجا)
به طور حتم تعیین چنین قیمتی برای این محصول نه تنها کشور را از حیث تامین غذای اساسی خود برای چهارمین سال بی نیاز می کند، بلکه به صرفه جویی در منابع محدود ارزی و آبی کشور نیز منجر می شود.
بنابراین ضروری است نمایندگان مجلس علاوه بر پیگیری افزایش نرخ خرید تضمینی گندم در سال زراعی جاری، با بررسی مجدد ایرادات قانون خرید تضمینی، اقدام به اصلاح این قانون نمایند. در این زمینه لازم است نحوه قیمت گذاری این محصول بر اساس شاخص بهای تولیدکننده کشاورزی تعیین شود و مسئولیت تعیین نهایی قیمت نیز بر عهده وزارت جهاد کشاورزی باشد.
انتهای پیام/ تولید گندم
