به گزارش مسیر اقتصاد پس از تصویب کلیات طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه های کشور با استفاده از سرمایه های مردمی، روز سه شنبه ۲۷ آذرماه جزئیات این طرح در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در حالی تصویب شد که برای موفقیت آن اهتمام وزارت نفت شرط اول است.
خام فروشی نفت دیگر امکانپذیر نیست
وزارت نفت به دلیل سود بالایی که در صنعت بالادستی نفت به معنای استخراج نفت و خام فروشی آن وجود دارد، علاقه‌ای به درگیر کردن خود در صنعت پایین‌دستی طی دهه های گذشته نداشته است؛ اما تحولات چند سال اخیر در عرصه سیاسی و اقتصادی نشان داد که وابستگی به خام فروشی می تواند به عنوان ابزار اعمال فشار توسط دولت های متخاصم علیه ایران قرار گیرد.
از طرفی، فرآورش نفت خام در کشور توسط پالایشگاه های داخلی علاوه بر مزایایی همچون ایجاد اشتغال و توسعه پایدار، پیشرفت صنعتی، استقلال اقتصادی و … می تواند با توسعه صنایع پایین دستی نفت، گامی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و بی اثر کردن تحریم ها باشد.
دلایل عدم توسعه صنایع پالایشگاهی در ایران
اما متولیان صنعت نفت در کشور تا به امروز توجه چندانی به ایجاد و توسعه پالایشگاه ها نداشته اند. دلیل آن هم می تواند نقدپذیری بالا و کم دردسر در خام فروشی نفت باشد. وزارت نفت هم به عنوان نهاد اصلی برای توسعه صنعت پالایشگاهی، عدم سودآوری و تامین منابع مالی را از مهمترین دلایل خود بر می شمارد.
بررسی ها نشان می دهد عدم سودآوری صنعت پالایشگاهی در ایران، به دلیل فرسودگی و عدم انطباق با تکنولوژی متناسب با علم روز دنیاست و با تجهیز پالایشگاه ها با لوازم مدرن، می توان به سودآوری در این صنعت دست یافت؛ همان کاری که کشورهای صنعتی در آن مسیر حرکت می کنند.
در واقع اگر بنا بود که پالایشگاه ها در برابر سرمایه گذاری و هزینه قابل توجه بر روی آن ها سودآور نباشند، کشورهایی مانند چین، کره جنوبی، هند، ترکیه و … به سمت توسعه این صنعت حرکت نمی کردند.
مشکل اصلی که وزارت نفت در مسیر توسعه پالایشگاه ها عنوان می کند، «عدم امکان تامین منابع مالی» است. شاهد آن هم بلاتکلیف بودن حدود ۹ طرح توسعه پالایشگاهی در طی ۱۲ سال اخیر است.
رفع مسئله تامین مالی پالایشگاه با طرح جدید مجلس
راهکار حل مسئله تامین منابع مالی برای ایجاد و توسعه پالایشگاه ها، «افزایش ظرفیت پالایشگاه ها با استفاده از سرمایه های مردمی» است که در دو جلسه اخیر کمیسیون انرژی و با حضور کارشناسان حوزه نفت و انرژی، کلیات و جزئیات آن تصویب شد و اکنون در نوبت صحن علنی مجلس قرار دارد.
اسداله قره خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در این راستا با بیان اینکه نظر کارشناسان دستگاه‌های زیرمجموعه وزارت نفت در این طرح گنجانده شده و تصویب شده است، تصریح کرد: معتقدم طرح تصویب شده در کمیسیون طرح جامعی است. با طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه ها می‌توان تحرک اقتصادی در کشور ایجاد کرد، زیرا بسیاری از افراد علاقه مند به سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی هستند[۱].
غلامرضا شرفی عضو کمیسیون انرژی نیز با اشاره به تلاش مجلس برای رفع موانع قانونی برای اجرای این طرح گفت: امیدوارم تأیید این طرح نویدبخش برون رفت از مشکلات نفت بوده و گام بزرگی در جهت اجرای اقتصاد مقاومتی در حوزه نفت و فرآورده‌های نفتی باشد[۲].
این طرح در حالی به صحن علنی مجلس راه می یابد که بازوی اصلی اجرای آن وزارت نفت است که باید اهتمام جدی به اجرای کامل و دقیق آن داشته باشد؛ چرا که دلایلی که در گذشته برای عدم توسعه پالایشگاه ها مطرح می شد دیگر رسمیت ندارد و راهکارهای لازم برای آن مطرح شده است.
ساخت پالایشگاه کاملا ایرانی با سرمایه‌های مردم
تجربه اجرا و توسعه پالایشگاه های شازند اراک و ستاره خلیج فارس در دورانی که ایران در معرض شدیدترین تحریم ها قرار داشت، نشان داد که توان و دانش ایرانی می تواند تا بخش های نهایی ایجاد یک پالایشگاه با تکنولوژی روز پیش رود.
ساخت واحدهای RFCC برای پالایشگاه ها با تکنولوژی مدرن، توسط نیروهای داخلی انجام شد و تنها مانع پیش رو، گرفتن لایسنس برای آن بود که آن هم بوسیله رایزنی با شرکت های اروپایی و چینی (مانند UOP) امکانپذیر است.
بنابراین با اقدام بازار سرمایه برای جذب سرمایه های مردمی و تصویب کامل و اجرای طرح مجلس، آخرین مسئله باقیمانده یعنی تامین مالی نیز حل خواهد شد و تنها اهتمام وزارت نفت می تواند راهگشای افزایش ظرفیت پالایشگاه ها در دوران تحریم باشد؛ تا سال ۱۳۹۸ آغاز شکوفایی صنعت پالایشگاهی ایران نام بگیرد.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری فارس؛ کد خبر: ۱۳۹۷۰۹۲۸۰۰۰۳۷۹
[۲] خبرگزاری فارس؛ کد خبر: ۱۳۹۷۰۹۲۷۰۰۱۱۷۴
انتهای پیام/ نفت و انرژی
