کاهش ۲۵ درصدی قیمت صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای اروپایی

به گزارش مسیر اقتصاد بر اساس آمار منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی در ۶ ماه ابتدایی سال جاری، ارزش صادرات غیر نفتی ایران به اروپا (مجموعه کشورهایی که کاملا در اروپا قرار دارند) در نیمه نخست سال جاری ۵ درصد کمتر از مدت مشابه در سال قبل بوده است.

این کشورها جمعا مقصد ۶۷۶ میلیون دلار از صادرات غیر نفتی ایران بوده‌اند که معادل ۳ درصد از کل است.

همچنین ارزش صادرات غیر نفتی ایران به اتحادیه اروپا و اروپای وسیع (کشورهایی که کاملا در قاره اروپا هستند و کشورهایی که بخشی از آنها در اروپا و بخشی در آسیا قرار دارد) به ترتیب با ۱ و ۶ درصد کاهش به ۶۳۹ و ۱۸۵۹ میلیون دلار رسیده است. این در حالیست که صادرات غیر نفتی ایران به مناطق دیگر جهان شاهد رشد بوده است.

کاهش ۲۵ درصدی قیمت صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای اروپایی

وضعیت قیمتی محصولات صادر شده به اروپایی‌ها در نیمه نخست سال جاری نیز با کاهش مواجه شده است؛ به طوریکه متوسط قیمت محصولات صادرشده از ایران به اروپا با ۲۵ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل از ۱۰۷۹ (دلار بر تن) به ۸۰۶ (دلار بر تن) تنزل یافته است. همچنین قیمت محصولات صادرشده به اتحادیه اروپا با ۲۲ درصد، بیشترین کاهش را طی سالیان اخیر تجربه کرده است.

این در حالی است که قیمت کالاهای غیرنفتی صادرشده از ایران به کشورهای همسایه، کشورهای اسلامی، آسیا و آفریقا همگی افزایش پیدا کرده است.

در جدول زیر قیمت کالاهای غیر نفتی صادر شده از ایران به مناطق مختلف جهان در ۶ ماه نخست سال جاری و تغییرات آن نسبت به مدت مشابه در سال قبل نشان داده شده است:

البته بدون در نظر گرفتن ترکیب محصولات صادر شده نمی‌توان درباره خوب یا بد بودن کاهش میانگین قیمت محصولات صادر شده قضاوتی کرد؛ چرا که مهمترین معیار ارزش افزوده است.

به همین دلیل است که صادرات برخی محصولات ارزان قیمت مطلوب و برخی دیگر نامطلوب است و یا صادرات برخی محصولات گران قیمت مطلوب و برخی دیگر نامطلوب است.

کاهش ارزش افزوده کالاهای صادراتی به اتحادیه اروپا

برای روشن شدن مسئله می‌توان به دو محصول سیمان و مشتقات خونی اشاره کرد. هرچند که سیمان از ارزان‌ترین محصولات مبادله شده در جهان محسوب می‌شود اما صادرات این محصول به دلیل ارزش افزوده نسبتا مناسب آن برای ایران مطلوب است. اما صادرات مشتقات خونی که محصولاتی گران قیمت هستند، به دلیل ارزش افزوده پایین و ظرفیت تولید داروهای بسیار گران قیمت از آنها امر مطلوبی نیست.

اکنون برای مقایسه ارزش افزوده کالاهای صادرشده به اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال جاری با نیمه نخست سال قبل، جدول زیر قابل استفاده است. در این جدول ده کالای عمده صادر شده به این منطقه در دو مقطع زمانی به همراه قیمتهایشان نشان داده شده است:

همانگونه که در جدول فوق پیداست، بیشترین اثر گذاری مربوط به کاهش ۵۰ میلیون دلاری صادرات پلی اتیلن که ارزش افزوده و قیمت نسبتا بالایی دارد و افزایش صادرات اوره و متانول به میزان ۶۰ میلیون دلار است که ارزش افزوده و قیمت نسبتا کمی دارند.

شرق و جنوب شرق آسیا، جایگزینی بهتر از اتحادیه اروپا برای ایران

در مجموع باید اذعان کرد که اغلب صادرات ایران به اتحادیه اروپا را مواد با ارزش افزوده اندک تشکیل می دهند. تنها مزیت اروپا برای ایران این است که بازار آن قادر است برخی محصولات گران قیمت که یا در انحصار ایران بوده و یا تعداد اندکی صادرکننده در جهان دارد را جذب کند. اما در مورد سایر کالاها بازار بسته و صعب الورودی برای ایران محسوب می‌شود.

سال‌هاست که از سوی ایران تلاش‌هایی برای بهره‌مندی بیشتر از تجارت با اتحادیه اروپا صورت گرفته است؛ اما چیزی غیر از افزایش واردات از این منطقه عاید ایران نشده است. اکنون که اروپا اجازه دسترسی ایران به بازار خود را نمی‌دهد، ایران می‌تواند تمرکز خود را به شرق و جنوب شرق آسیا معطوف کند که چه به لحاظ توان تامین نیازهای صنعتی ایران و چه به لحاظ پذیرش کالاهای ایرانی ظرفیت بسیار بالاتری نسبت به اتحادیه اروپا دارد.

در منطقه جنوب شرق آسیا کشورهای ثروتمندی هستند که پذیرای کالاهای گران‌قیمت و ارزان قیمت ایرانی خواهند بود. مالزی و سنگاپور و همچنین منطقه آزاد هنگ کنگ از این قبیل هستند. به همین منظور لازم است مسئولین تجاری کشور با انعقاد توافقنامه‌های تجارت دوجانبه با کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا، راه را برای بهره‌مند شدن طرفین از بازار یکدیگر باز کنند.

انتهای پیام/ تجارت و ارز