به گزارش مسیر اقتصاد نوع و حجم کالاهای صادرشده از ایران به اتحادیه اروپا و همچنین نیاز بازار این منطقه نشان می‌دهد که هیچ کدام از طرفین وابستگی تجاری چندانی به دیگری ندارد.
حجم کل صادرات غیرنفتی ایران به اتحادیه اروپا در سال ۱۳۹۶ برابر است با ۱.۵ میلیارد دلار که ۳ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران و میزان بسیار اندکی از واردات ۲۴۰۰ میلیارد دلاری این اتحادیه را تشکیل می‌دهد.
بیشترین محصولات صادر شده از ایران به اتحادیه اروپا در سال ۱۳۹۶ عبارتند از پسته، پلی اتیلن، آهن و فولاد به شکل ابتدایی، انواع فرش و کف پوش‌ها، زعفران و احشاء حیوانی.
در نمودار زیر مهمترین محصولات صادر شده از ایران به اتحادیه اروپا به همراه محدوده قیمت آن ها نمایش داده شده است:
کالاهای مذکور از دو حالت خارج نیستند؛ یا غیر ضروری بوده و واردات آن ها برای اتحادیه اروپا اهمیت چندانی ندارد و یا ضروری هستند اما حجم صادرات ایران به اتحادیه اروپا نسبت به کل واردات آن محصول به این منطقه، ناچیز است. زعفران و پسته نمونه‌هایی از حالت اول و آنتی سرم‌ها و مشتقات خونی نمونه‌هایی از حالت دوم هستند.
ظرفیت بازار اتحادیه اروپا برای کالاهای ایرانی
آمارهای مرکز تجارت جهانی از جزئیات واردات کالا توسط اتحادیه اروپا نشان می‌دهد این منطقه، ظرفیت بالایی برای افزایش واردات کالا از ایران دارد.
حجم صادرات محصولات مزیت دار ایرانی به جهان که در نمودار قبل نمایش داده شد، در سال ۱۳۹۶ برابر ۱۲ میلیارد دلار و حجم واردات این محصولات توسط اتحادیه اروپا از جهان در سال ۲۰۱۷ برابر ۳۰۲ میلیارد دلار بوده است.
وابستگی متقابل تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا وجود ندارد
از این ارقام دو نتیجه مهم می‌توان گرفت. اول آنکه اتحادیه اروپا بازار بزرگی برای محصولات ایرانی محسوب می‌شود و دوم آنکه ایران در تولید این محصولات توانمند و صاحب تجربه است.
با این وجود، بررسی ها نشان می دهد نه ایران در صادرات کالاهای غیرنفتی به بازار اتحادیه اروپا وابسته است (به دلیل درصد کم صادرات به این منطقه) و نه اتحادیه اروپا به واردات این کالاها از ایران وابسته است.
دانستن این مسئله زمانی اهمیت پیدا می‌کند که طرفین قصد داشته باشند از بازار یکدیگر بیشتر بهره‌مند شوند؛ زیرا در اینصورت شرایط برای دریافت امتیازات تجاری هم تراز و متقابل برای طرفین فراهم است.
ایران چگونه می‌تواند صادرات غیر نفتی خود به اتحادیه اروپا را افزایش دهد؟
تقریبا تمامی کشورهای جهان به منظور تامین برخی از مخارج دولت و همچنین محافظت از صنایع داخلی اقدام به وضع تعرفه‌های گمرکی بر واردات کالا می‌کنند. آن دسته از کشورها و قدرت های اقتصادی که تمایل به افزایش تجارت با یکدیگر دارند، در قالب توافقنامه تجارت دوجانبه تعرفه‌های وضع شده بر کالاهای یکدیگر را حذف کرده و یا کاهش می‌دهند.
ایران اما با توجه به برگه‌های برنده‌ای که در اختیار دارد (از جمله پایبندی به برجام و حجم زیاد واردات از اتحادیه اروپا) بدون اعطای هیچگونه امتیازی می‌تواند حذف تعرفه‌های گمرکی اتحادیه اروپا بر کالاهای خود را از طرف مقابل مطالبه کند.
در جدول زیر تعرفه اتحادیه اروپا بر مهمترین کالاهای صادر شده از ایران به این منطقه نشان داده شده است.
همانگونه که پیداست بیشترین تعرفه وضع شده مربوط به آبمیوه هست که با ۴۴ درصد، صادرات این محصول از ایران به اتحادیه اروپا را شدیدا تحت تاثیر قرار می‌دهد. زعفران، فرش، خرما و اوره نیز دیگر اقلامی هستند که تعرفه موثری از سوی اتحادیه اروپا بر واردات آنها از ایران وضع می‌شود.
در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که حذف تعرفه‌های گمرکی به هیچ وجه نمی‌تواند مابه‌ازای واردات ۱۲ میلیارد دلاری از اتحادیه اروپا و یا امتیازات داده شده در برجام باشد؛ اما به راحتی می‌توان در مناسباتی که ایران با اتحادیه اروپا دارد آن را از طرف مقابل مطالبه نمود.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
