به گزارش مسیر اقتصاد روند تولید خودرو در کشور طی ۲۳ سال اخیر نشان می دهد که با اعمال تحریم های خارجی، همواره تولید خودروسازان با چالش های جدی همراه بوده است.
طبق نمودار منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تیراژ خودروسازان از ابتدای سال های ۱۳۷۳ تا ۱۳۹۰ همواره روند رو به رشدی داشته است. اما همزمان با آغاز تحریم های خارجی، صنعت خودروی کشور آسیب پذیر شده و کاهش تیراژ خودروسازان نمود پیدا کرده است.
لذا مشخص است که خودروسازان همواره با چالش داخلی سازی مواجه بوده اند. چالشی که هم اکنون با اعمال تحریم های جدید صنعت خودرو از نیمه مرداد ماه دوباره نمود پیدا کرده است.
روند مثبت تیراژ تولید خودروسازان در دهه ۷۰
طبق این نمودار، تیراژ خودروهای داخلی در سال ۷۳، کمتر از ۱۰۰ هزار دستگاه بوده، اما به تدریج روند صعودی به خود گرفته است. خودروسازان کشور در سال ۷۷، تیراژ سالیانه تولید را به بالای ۲۰۰ هزار دستگاه رساندند و طی دو سال میزان تیراژ تولید بیش از ۲ برابر رشد کرده است.
از سال های ۷۷ تا ابتدای دهه ۸۰ با بهبود فعالیت قطعه سازان و کارایی لازم تأمین کنندگان قطعات، تیراژ خودروسازان همچنان در مدار صعود قرار گرفت و در نهایت به ۴۰۰ هزار دستگاه در سال رسیده است.
رشد چشمگیر تیراژ خودروسازان در دهه ۸۰
در سال های ابتدایی دهه ۱۳۸۰، شتاب رشد تولید خودروسازان بالا بود؛ به نحوی که از ابتدای سال ۸۰ طی دو سال میزان تیراژ سالیانه خودروسازان به ۶۰۰ هزار دستگاه رسید.
شتاب رشد تیراژ خودروسازان در دهه ۸۰ به نحوی بالا بود که در سال ۸۳ به ۸۰۰ هزار دستگاه افزایش یافت. در نهایت خودروسازان موفق شدند تیراژ تولید خود را در سال ۸۴، به میزان ۱ میلیون دستگاه در سال برسانند.
این میزان افزایش تیراژ در نیمه دوم دهه ۸۰ ادامه داشت تا اینکه در سال ۸۶ و با ورود خودروهای جدید به بازار نظیر تندر-۹۰ تیراژ سالیانه در سال ۸۷، به ۱.۲ میلیون دستگاه رسید. این روند رشد تا ابتدای سال ۹۰ نیز ادامه داشت؛ تا آنجا که میزان تیراژ سالیانه خودروسازان در سال ۹۰ به رکورد بیش از ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه رسید.
وابستگی صنعت خودرو به خارج عامل کاهش تیراژ خودروسازان در ابتدای دهه ۹۰
رشد تیراژ خودروسازان از ابتدای سال ۷۳ تا سال ۹۰ حاکی از این است که با نبود تحریم ها و حضور شرکای خارجی در ایران، تولید همواره در مدار رشد قرار داشته است. اما با شروع تحریم های خارجی، صنعت خودرو شرایط جدیدی را تجربه کرده است. تحریم های خارجی وابستگی صنعت خودرو به قطعات وارداتی را تأیید می کند. در واقع این تحریم صحت و سقم اطلاعات در خصوص عمق ساخت داخل محصولات تولیدی خودروسازان را زیر سوال می برد.
اوایل سال ۹۱ پژو همکاری خود را با صنعت خودروی کشور قطع کرد و از آنجا که خودروسازان بزرگ کشور به این شریک خارجی وابسته بودند، افت تیراژ شدید در «جاده مخصوص» حاصل شد. علاوه بر این تحریم صنعت خودرو موجب شد تا دسترسی خودروسازان به قطعات وارداتی محدود شود. بر این اساس، تولید در صنعت خودروی ایران طی سال ۱۳۹۱ با کاهشی ۴۰۰ هزار دستگاهی به یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه رسید.
داخلی سازی محدود عامل افت تیراژ خودروسازان در زمان تحریم
در سال ۹۲ نیز اوضاع بدتر می‌شود؛ به نحوی که آمارها نشان می‌دهند تیراژ تولید خودروسازان در آن سال به کمتر از ۸۰۰ هزار دستگاه می رسد و نسبت به سال گذشته آن نصف می شود. اما در اواخر سال ۹۲ و همزمان با توافق هسته ای، تیراژ تولید خودروسازان همچنان در مدار رشد قرار گرفت. بطوریکه میزان تیراژ خودروسازان از ۸۰۰ هزار دستگاه در سال ۹۲ به يك ميليون و ۵۳۴ هزار دستگاه در سال ۹۶ رسید و رشد ۹۰ درصدی را طی ۴ سال تجربه کرد.
همزمان با خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریم های جدید صنعت خودرو از نیمه مرداد ماه امسال این شرایط افزایش تیراژ پایدار نماند و آمار انجمن خودروسازان حاکی از این است که صنعت خودرو کشور شرایطی همچون سال های ۹۱ و ۹۲ را پیش رو دارد.
پرواضح است که صنعت خودرو کشور طی این سال ها (از ابتدای دهه ۷۰ تا به الان) برنامه ریزی مدونی به منظور ارتقاء داخلی سازی انجام نداده است. لذا ضروری است این مسئله مورد توجه جدی مسئولین بخش صنعت کشور قرار گیرد.
انتهای پیام/ داخلی سازی خودرو
