مسیر اقتصاد/ یکی از اقدامات مهم دولت ها، تامین غذای مورد نیاز مردم کشورشان است؛ به نحوی که همه آنها دسترسی یکسان و ثابتی برای تهیه غذای مورد نیاز خود داشته باشند.
به همین منظور برخی از دولت ها با توجه به شرایط جغرافیایی خود اقدام به حمایت از تولید محصولات غذایی مورد نیاز خود کرده و برخی دیگر به دلیل عدم وجود شرایط مناسب، مسیر تجارت محصولات غذایی را انتخاب می کنند.
در این میان گندم به دلیل جایگاه ویژه آن در تامین کالری و پروتئین مصرفی خانوارها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ چنانچه از دیرباز کمبود این ماده غذایی گاهی منجر به متزلزل شدن انسجام و یکپارچگی دولت ها شده است.
در ایران نیز گندم غذای اساسی مردم محسوب می شود به نحوی که بر اساس یافته های اطلاعاتی، این محصول حدود ۳۸ درصد از پروتئین و بیش از ۴۳ درصد از کالری مصرفی خانوارها را به طور روزانه تامین می کند.
به همین منظور دسترسی مردم به این ماده غذایی که معمولا به شکل نان مورد مصرف قرار می گیرد، برای دولت ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. لذا از سال های گذشته دولت با تخصیص یارانه به گندم، آرد و نان همواره سعی در تامین این ماده مهم غذایی داشته است.
با این حال، نحوه تامین و تولید گندم به منظور استفاده در زنجیره تولید آرد و نان در کشور، با وجود تاکید قوانین و اسناد بالادستی دچار اشکالاتی بوده است.
تثبیت خودکفایی با رفع ۳ مشکل در خرید تضمینی گندم
تامین گندم در کشور همواره از دو طریق واردات و یا تولید داخلی صورت گرفته است. بررسی های نشان می دهد واردات گندم علاوه بر آنکه ظرفیت های تولیدی کشور را به تعطیلی می کشاند و امنیت غذایی را به خطر می اندازد، منجر به کوچ کشاورزان به شهرها می شود؛ در نتیجه اولویت سیاست ها و اسناد بالادستی همواره با تولید گندم بوده است.
با این وجود، تولید و خرید تضمینی گندم نیز طی سال های اخیر مشکلاتی داشته که لازم است مرتفع گردد تا مسیر خودکفایی در تولید گندم و تامین امنیت غذایی از این مسیر، با مشکل مواجه نشود.
از جمله این مشکلات و مسائل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قیمت گندم طی سال های گذشته علیرغم تاکید قانون تضمین خرید محصولات اساسی، بر اساس هزینه های تولید تعیین نشده و همچنین در زمان مقرر اعلام نگردیده است.
- گندم های تولید شده توسط کشاورزان باید بر اساس استاندارد ۱۰۴ به ۴ نوع درجه کیفی گندم تقسیم بندی شده و هر کدام از این گندم ها پس از خریداری از کشاورزان در سیلوهای مشخصی ذخیره سازی شوند؛ اما طی سال های اخیر همواره گندم خریداری شده رتبه بندی مشخصی نداشته است. لذا تعیین قیمت یکسان برای هر ۴ نوع گندم تولید و خریداری شده در کشور، انگیزه بهبود کیفیت بین کشاورزان را از بین برده است.
- بالا بودن قیمت گندم خارجی در بعضی مقاطع زمانی مثل حال حاضر ناشی از افزایش نرخ ارز، احتمال قاچاق گندم را افزایش داده است.
رفع این مشکلات و مسائل، مسیر کشور در خودکفایی گندم را هموارتر خواهد کرد و جلوی تضعیف امنیت غذایی را خواهد گرفت.
انتهای پیام/ غذا و کشاورزی
