به گزارش مسیر اقتصاد در کشور نیوزیلند از فعالیت های تولیدی و سپرده های بانکی مالیات دریافت می شود. آیا عادلانه است که از سپرده های بانکی مالیات دریافت شود ولی از عایدی حاصل از املاک مالیات دریافت نشود؟ مالیات بر عایدی سرمایه در کشور نیوزیلند وجود ندارد. در حال حاضر در نیوزیلند سود سپرده های بانکی مشمول مالیات است، اما عایدی حاصل از فروش یک دارایی، سرمایه گذاری و شغل محسوب نشده و مشمول مالیات نیست.
تفاوتی میان درآمد و عایدی حاصل از سرمایه نیست
بر اساس گزارش وزارت درآمد داخلی کشور، نباید تفاوتی میان درآمد ناشی از فعالیت مولد و عایدی حاصل از سرمایه قائل شد. در این گزارش سیاستی، مزایا و معایب مالیات بر عایدی سرمایه در ماه فوریه سال ۲۰۱۴ برای وزیر درآمد نیوزیلند تهیه شده است.
در بخشی از گزارش آمده است: « چرا تفاوت مالیاتی بین کسی که ۱۰۰ هزار دلار درآمد دارد و کسی که ۱۰۰ هزار دلار عایدی از سرمایه کسب کرده است، وجود دارد؟ برای این موضوع هیچ دلیل واضحی وجود ندارد که شخص اول مالیات پرداخت کند و شخص دوم هیچ گونه مالیاتی نپردازد.»
لزوم توسعه مفهوم درآمد و عدم تمایز با عایدی
یکی از کلیدها و نکات اصلی برای اصلاح نظام مالیاتی، گسترش دامنه مفهوم درآمد است تا تعریف اقتصادی وسیع تری از افزایش در ارزش را شامل شود. این به معنای پایان تمایز به اصطلاح سرمایه -درآمد خواهد بود به این دلیل که همگی مشمول پرداخت مالیات هستند.
نتیجه منطقی اصلاحات مالیاتی دهه ۱۹۸۰ در نیوزیلند، معرفی مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) بود. اگر چه در دسامبر ۱۹۸۹ یک سند مشورتی حاوی پیشنهاد CGT مبتنی بر تحقق گسترده (شامل فروش خانه های خصوصی اصلی) ارائه شد. این پیشنهاد ابتدا در مارس ۱۹۹۰ و سپس توسط دولت ملی منتخب در اکتبر ۱۹۹۰ رها شد. از آن زمان هیچ دولتی در این کشور یک CGT جامع را پیشنهاد نکرده است.
مالیات بر عایدی سرمایه بهترین راه برای بهبود کارآیی تخصیص منابع است
وزارت خزانه داری نیوزیلند از مالیات بر عایدی سرمایه حمایت می کند. در گزارش مشترک خزانه داری و وزارت درآمد داخلی نیوزیلند در سال ۲۰۱۲ در مورد مالیات پس انداز و درآمد سرمایه گذاری آمده است: «خزانه داری در مطالعات خود به این نکته دست یافته است که یک نظام جامع مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر ارزش زمین برای بالا بردن کارآیی و اصلاحات نظام مالیاتی لازم است.»
در این گزارش همچنین آمده است: «خزانه داری به این نتیجه رسیده است که مالیات بر عایدی سرمایه بهترین راه برای بهبود کارآیی تخصیص منابع است. بدین نحو که با کاهش انحراف های اقتصادی ناشی از شکاف در پایه مالیاتی، بهره وری تخصیص منابع را بالا می برد.»
پیچیدگی و مدیریت سخت تنها یک بهانه برای عدم اعمال CGT
از طرف دیگر وزرات درآمد داخلی بر روی دریافت مالیات بر عایدی سرمایه چندان مشتاق نبوده است: «مالیات بر عایدی سرمایه برای کسانی که ثروت خود را در زمین و یا سرمایه نگه می دارند، غیرقابل قبول است. در ضمن جزئیات طراحی قانون مالیات بر عایدی سرمایه نیز بسیار اهمیت دارد. زیرا که بایستی مزایای دریافت مالیات بر عایدی سرمایه کاملا ارزیابی شود و جنبه های مثبت و منفی آن را بدست آورد.»
با توجه به گزارش می توان به این نتیجه رسید که وزارت درآمد طراحی مالیات بر عایدی سرمایه را بیش از حد پیچیده و سخت تصور می کند. لذا بهانه پیچیده بودن مالیات بر عایدی سرمایه، این پایه مالیاتی مهم را در انزوا قرار می دهد و اصلاح نظام مالیاتی را به تاخیر می اندازد. یک مقاله برای گروه کاری مالیات در سال ۲۰۰۹ اذعان کرد که CGT نسبتا چالش برانگیز برای مدیریت خواهد بود، اما پس از آن پرسش “نسبت به چه چیزی” را پرسید؟ در واقع در این موضوع هزینه – فایده مطرح است.
تجربه کشورهای دیگر، متناسب ترین استدلال در رد بهانه پیچیدگی و مدیریت CGT است. اکثر اعضای OECD از جمله شرکای عمده تجاری نیوزیلند مانند استرالیا، ایالات متحده آمریکا و انگلستان، مالیات بر عایدی سرمایه را هنگام فروش دارایی دریافت می کنند. آمریکایی ها از سال ۱۹۱۳، بریتانیا از سال ۱۹۶۵، کانادا از سال ۱۹۷۲ و استرالیا از سال ۱۹۸۵ مالیات بر عایدی سرمایه را اجرا کرده اند. به طور حتم چند دهه تجربه در خارج از کشور در مورد جنبه های عملی طراحی و اجرای CGT وجود دارد.
مضرات عدم اعمال CGT در اقتصاد نیوزلند
بنابراین مشمول مالیات نشدن عایدی حاصل از سرمایه گذاری غیرمولد در املاک، ناعادلانه و به دور از انصاف است. این مسئله عدالت کلی نظام مالیاتی را با ایجاد ترجیح مالیاتی عایدی حاصل از دارایی ها نابود می کند.
علاوه بر از بین رفتن عدالت مالیاتی، یک عامل کلیدی بحران کنونی مسکن در نیوزیلند حاصل عدم اجرای مالیات بر عایدی سرمایه است. این مسئله موجب بروز تنش های بین نسلی و عدم توانایی جوانان برای تهیه مسکن شده است. پس هر چه سریعتر پیش از آن که دیرتر شود، مالیات بر عایدی سرمایه (مخصوصا املاک) بایستی برای حفظ تمامیت صحت نظام مالیاتی به کار گرفته شود.
منبع: baucher.tax
