به گزارش مسیر اقتصاد در طول دهه های اخیر یکی از مهم ترین دلایل قدرت گرفتن سازمان تجارت جهانی و رهبری این سازمان در تعاملات تجاری بین کشورهای جهان، پیشتیبانی آمریکا از آن بوده است. در واقع آمریکا رهبر نظم تجاری حاکم بر جهان بر پایه WTO بوده است.
اما اکنون این سازمان رو به سمت فروپاشی کامل در حرکت است و دلیل اصلی آن نیز اقدامات آمریکا، به عنوان بزرگترین پشتیبان این سازمان است.
دولت آمریکا در اعمال قواعد تجاری هیچ توجهی به WTO ندارد
در طول بیش از یک سال اخیر دولت آمریکا به طور صریح علیه سازمان تجارت جهانی موضع گیری نموده است و در عمل قواعد این سازمان را نادیده انگاشته است.
به طور خاص در زمینه اعمال تعرفه واردات بر فولاد و آلومینیوم، آمریکا به طور صریح خلاف قواعد این سازمان عمل کرد و در پاسخ به انتقادات مطرح شده نیز هیچ تلاشی برای مرتبط کردن آن با قواعد WTO، از سوی دولت آمریکا انجام نگرفت.
این در حالیست که تا پیش از این اقدامات تجاری آمریکا یا با هماهنگی سازمان تجارت جهانی انجام می گرفت و یا آمریکا تلاش می کرد به طور ظاهری مستنداتی را ارائه دهد و در راستای اقناع دیگر کشورهای جهان در زمینه همخوانی اقدامات خود با قواعد سازمان تجارت جهانی گام بردارد.
فشار شدید آمریکا به سازمان تجارت جهانی
علاوه بر وضع قواعد تجاری بدون توجه به سازمان تجارت جهانی، آمریکا از دیگر ابزارهای خود نیز برای تضعیف این سازمان و تشدید فشار بر آن استفاده کرده است.
به طور خاص این کشور از اضافه شدن داوران جدید به بخش رسیدگی به اختلافات کشورها جلوگیری نموده است؛ این درحالیست که در حال حاضر به دلیل سهم بالای آمریکا در سازمان تجارت جهانی، بدون اجازه این کشور امکان افزودن قاضی جدید به این بخش وجود ندارد.
آمریکا معتقد است داوران سازمان تجارت جهانی تصمیمات درستی در رابطه با پرونده های آمریکا در این سازمان اتخاذ نمی کنند و لازم است روند تصمیم گیری آن ها به سود آمریکا تغییر کند.
در صورت تداوم این روند انتظار می رود از سال ۲۰۱۹ به بعد هیچ پرونده ای امکان بررسی در سازمان تجارت جهانی نداشته باشد و در عمل شکایت از دیگر کشورها در این سازمان هیچ فایده ای در بر نداشته باشد.
عدم موفقیت WTO در جلوگیری از وقوع جنگ های تجاری
یکی از اهداف اصلی وجود سازمان تجارت جهانی، ساماندهی به مذاکرات تجاری و حل و فصل اختلافات در این زمینه است تا در نهایت بدون نیاز به اقدامات متقابل کشورها علیه یکدیگر و وقوع جنگ تجاری، مسائل تجاری در سطح بین المللی مرتفع گردد.
اما در طول سال های اخیر سازمان تجارت جهانی در تحقق این هدف به هیچ عنوان موفق نبوده است. در حال حاضر آمریکا و چین یک جنگ تجاری بزرگ و بی سابقه را آغاز کرده اند و WTO هیچ اقدامی در جلوگیری از آن انجام نداده است.
علاوه بر این بسیاری از کشورهای جهان تصمیم گرفته اند به جای پیگیری شکایت های خود در سازمان تجارت جهانی، علیه اقدامات یکجانبه آمریکا به طور متقابل عمل نمایند.
همه این مسائل نشان می دهد که اکنون پایان کار سازمان تجارت جهانی فرا رسیده است.
آمریکا به دنبال تغییر ماهیت WTO و حفظ سلطه بر تجارت جهانی است
آمریکا رهبر نظم فعلی تجارت جهان بر پایه سازمان تجارت جهانی است. اکنون این کشور تأمین خواسته های خود را در خطر دیده است و قصد دارد از ادامه روند فعلی جلوگیری نماید.
اما اقدامات آمریکا نشان می دهد این کشور در تلاش است ساختار تجارت جهانی را بار دیگر مطابق با خواسته های خود و در جهت منافع خود شکل دهی نماید.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با تهدیدات گسترده خود در این زمینه نقش بالا بردن چماق را ایفا میکند و مذاکره کنندگان تجاری این کشور نیز با لابی گری و مذاکره تلاش می کنند در سایه تهدیدات ترامپ، شرایط را بیش از پیش به سود آمریکا تغییر دهند.
منبع: اکونومیست
