به گزارش مسیر اقتصاد چهارشنبه ۲۰ تیر ۹۷ برنامه ثریا سیاست‌های کشور در حوزه مسکن را با میهمانان خود دکتر حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی و مهندس فرهاد بیضایی مدیر مرکز مطالعات مسکن ایران مورد بررسی قرار داد.
یکی از مهمترین بحث‌های این برنامه بسته مالیاتی به ویژه مالیات بر عایدی سرمایه بود که وزارت راه و شهرسازی در ماه اخیر به عنوان پیشنهاد مطرح کرده است.
مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر خانه های خالی تنظیمی هستند نه درآمدی
بیضایی گفت: زمانی که وزارتخانه از سیاست های تقویت تسهیلات خرید، مسکن اجتماعی و بازار استیجار حمایت می کرد که همه این موارد تجربیات شکست خورده بود و در حال حاضر با تغییر رویکرد بسته سیاست هایی که مدت ها کارشناسان آن را عنوان می کردند را ارائه داده است.
مدیر مرکز مطالعات مسکن افزود: در سال ۹۳ به منظور تنظیم بازار و خروج سوداگران، بسته مالیاتی به مجلس رفت اما با نامه ای که وزیر راه و شهرسازی به رئیس مجلس زد خواستار حذف آن شد و به همین دلیل مالیات بر عایدی سرمایه به طور کامل حذف و مالیات بر خانه خالی نیز به طور مناسب و کامل تصویب نشد.
وی بیان کرد: در بسته وزارت راه و شهرسازی به اخذ مالیات بر عایدی سرمایه و به انتقال ماموریت وصول مالیات بر خانه‌های خالی از سازمان امور مالیاتی به شهرداری‌ها و تخصیص این مالیات‌ها به شهرداری‌ها و مصرف وجوه آن برای اجرای برنامه مسکن اجتماعی اشاره شده که در این مورد باید گفت مالیات بر خانه های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه مالیات های تنظیمی هستند و برای کسب درآمد نیستند. در ضمن پس از گذشت مدتی از اخذ مالیات بر عایدی بازار میرا شده و عملاً درآمد خاصی را برای شهرداری نخواهد داشت که با آن مسکن اجتماعی را راه بیاندازد.
این کارشناس اقتصاد مسکن ادامه داد: در تمام دنیا نیز مالیات بر عایدی سرمایه با رقم بالایی اخذ می شود اما نه برای کسب درآمد بلکه برای کنترل سوداگری در بازار اعمال می شود.
مالیات بر عایدی سرمایه همان مالیات بر عملکرد است!
عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی در ادامه گفت: فرض کنید مسکنی ۶۰ متری در سال ۱۳۵۳ در منطقه نظام آباد به مبلغ ۱۶ هزار تومان خریده شده و درسال ۱۳۹۷ قیمت فروش آن به ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است بنابراین امکان دریافت مالیات از تفاوت این مبالغ وجود ندارد و وزیر راه و شهرسازی به همین دلیل نامه مخالفتی به رئیس مجلس در رابطه با حذف این ماده فرستاده است.
این کارشناس اقتصاد مسکن خاطرنشان کرد: مالیات بر عایدی سرمایه با عنوان مالیات بر عملکرد از ساخت و فروش مسکن با نرخ ۲۵ درصد دریافت می شود و علاوه بر این مالیات بر نقل و انتقال نیز وجود دارد.
مشاور وزیر راه و شهرسازی گفت: در کشوری که به طور متوسط در سال ۲۲ درصد تورم اتفاق می افتد کسی خانه ۱۶ هزار تومنی را ملاک قرار نمی دهد تا از تفاوت آن با ۳۰۰ میلیون تومان مالیات اخذ کند و این اقدام عادلانه هم نیست و لزوما هم به نفع طبقات ضعیف نیست.
هدف مالیات بر عایدی سرمایه سوداگران هستند
بیضایی در پاسخ به فرض مطرح شده گفت: این چیزی که آقای عبده از مالیات بر عایدی سرمایه تصویر کردند، افرادی که از شیوه اخذ این نوع مالیات اطلاعی ندارند را گمراه می کند.
وی افزود: مالیات بر عایدی سرمایه دو هدفگذاری دارد یک تقاضاهای انبوه که در بازار مسکن سرمایه گذاری می کنند و دوم تقاضاهای کوتاه مدت که تقریبا هر دو اینها در بازار مخرب هستند و باعث افزایش قیمت و برهم زدن تعادل بازار مسکن می‌شوند.
مدیر مرکز مطالعات مسکن ادامه داد: هدف این مالیات سوداگران و دلالان هستند برای مثال بانکی با خرید املاکی به قیمت ۱۵۰۰ میلیارد تومان در نقطه ای از تهران ورود کرده است مشمول این مالیات خواهد شد؛ اما فردی که با پول بازنشستگی خود واحد مسکونی را خریده و قصد اجاره و کسب درآمد از آن را دارد، طبق قانون مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نخواهد شد.
بیضایی افزود: افراد در یک بازه سه ساله برای معامله مسکن مجاز هستند و اگر می‌خواهند در بازار اجاره این مسکن را وارد کنند تقاضای بلند مدت محسوب شده و معاف از مالیات هستند.
وی ادامه داد: این مثالی که شما زدید چون ۴۰ سال پیش خرید کرده و اون بازه سه ساله را گذرانده بنابراین معاف از پرداخت مالیات است؛ بنابراین آن قانونی که در مجلس بحث می شد تقاضاهای مصرفی، تقاضای مولد و تقاضاهای سرمایه ای بلند مدت را معاف از مالیات کرده بود.
این کارشناس مسکن با تأکید بر اینکه هدف گذاری این مالیات تقاضاهای تخریبی در بازار مسکن است گفت: یعنی افرادی که جهت کسب سود بالا معاملات مکرر انجام می دهند و بازار مسکن را از تعادل خارج می کند و همچنین برخی موسسات مالی که وارد این حوزه شدند.
وزارت راه و شهرسازی همواره موافق اخذ مالیات بر عایدی سرمایه بوده است
عبده تبریزی گفت: در اینکه نظام مالیاتی در ۵۰ سال گذشته در حوزه زمین و ساختمان بد عمل کرده هیچ شکی در آن نیست. انباشت سرمایه در حوزه زمین یکی از بدترین مواردی است که می‌تواند اتفاق بیفتد. حتی از خرید سکه هم بدتر است زیرا افراد با خرید و نگه داری سکه اشتغالی در کشور ایجاد نمی کنند و زمین هم به همین صورت است یعنی وقتی قیمت آن از ۱ میلیون تومان به ۲۰ میلیون افزایش پیدا می‌کند یک اشتغال هم ایجاد نمی شود.
وی افزود: فرض کنید اگر در تهران قیمت زمین را نصف کنیم میلیارد ها دلار وجوه را از این طریق آزاد کرده و می توانیم با آن کارهای مولد انجام دهیم؛ بنابراین از دهه ۴۰ شمسی تا به امروز سیاست های زمین و مالیات زمین به درستی عمل نکرده و باید روی آن کار شود؛ اما این موضوع برای این برهه از زمان نیست و در شرایطی که فشار تورمی وجود دارد صحبت از مالیات عظیم درست نیست وگرنه کسی در وزارتخانه مخالف این قضیه نبوده و بالعکس موافق بودند.
مشاور وزیر راه و شهرسازی مطرح کرد: در رابطه با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهایی مانند آلمان که تورم پایینی دارند بعد از ۱۰ سال اعمال نمی‌شود و نظامی وجود دارد که نشان می دهد قیمت خرید چند بوده و قیمت فروش چقدر است.
مشاور وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا موافق اخذ مالیات بر عایدی سرمایه بودید گفت: ما قطعا موافق اخذ این مالیات بودیم و نه حالا در سال ۷۲ و از قبل هم بودیم به گونه ای که در سال های اخیر آقای وزیر کلمه سوداگری را مطرح کرده است.
