دکتر ابراهيم رزاقی، اقتصاددان، پژوهشگر و مدرس دانشگاه، در رابطه با مالیات بر عایدی سرمایه در گفتگو با مسیر اقتصاد به بیان دیدگاه های خود پرداخت.
وی با اشاره به تجربیات کشورهای توسعه یافته و سرمایه داری در وضع مالیات بر عایدی سرمایه گفت: در کشورهای دارای نظام سرمایه داری با وجود اینکه به سرمایه داری و اقتصاد بازار آزاد اعتقاد دارند، نظام مالیات بر عایدی سرمایه برقرار است. اما در مورد ایران که به صراحت در قانون اساسی تاکید بر حق داشتن شغل و مسکن برای هر فرد تاکید شده و در تلاش است تا کسی فقیر نباشد، نظام مالیات بر عایدی سرمایه وجود ندارد. در صورتی که تامین مسکن و شغل برای افراد کم بضاعت و ضعیف جامعه بدون پیاده سازی چنین نظام مالیاتی امکان پذیر نیست.
مالیات بر عایدی سرمایه مانع از گسترش فساد می شود
این استاد دانشگاه درباره نقش مالیات بر عایدی سرمایه در اقتصاد اظهار داشت: در حال حاضر مشاهده می شود که عده ای رانت خوار و سودجو با استفاده از منفعت سرمایه و دریافت وام های کلان و بدون بازپرداخت اقدام به افزایش ثروت می کنند. در صورتی که این گونه افراد بدون انجام هیچ گونه تلاشی برای رونق اقتصاد کشور، منجر به ایجاد فساد می شوند.
وی افزود: برای جلوگیری از چنین فسادی علاوه بر فرآیندها و رویه های قضایی، نظام مالیات بر عایدی سرمایه راهگشاست و مانع فساد می شود.
مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهای اسلامی باید پیشگام باشد
دکتر رزاقی به ضروری بودن وضع این نوع مالیات به خصوص برای کشور اسلامی ایران اشاره کرد و افزود: حتی نظام سرمایه داری نیز به فکر کاهش فاصله طبقاتی و درآمدی به وسیله مالیات بر عایدی سرمایه است ولی متاسفانه در ایران که نظامش مبتنی بر اسلام پایه گذاری شده، چنین مالیاتی تعبیه نشده است. در صورتی که در اسلام و قانون اساسی اصل تعاون وجود دارد و همه باید برای تعالی و سعادت یکدیگر تلاش کنند، منافع برخی مسئولان مانع از پیگیری و اجرای مالیات بر عایدی سرمایه می شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: به طور مثال از فعالیت های تولیدی و ارزش آفرین که سود پایینی دارند بیش از ۲۵ درصد مالیات دریافت می شود. اما از فعالیت های رانت جویانه و سوداگرانه و غیرمولد که سودهای بسیار بالایی دارند، هیچ گونه مالیاتی گرفته نمی شود.
وی افزود: در قانون اساسی آمده است که دولت باید برای مردم مسکن تامین کند و هم چنین در اصل ۴۴ دولت ملزم به فراهم کردن شرایط مناسب برای تولید و صنعت شده است. همچنین در وصیت نامه امام خمینی رحمت الله علیه هم آمده است که ثروت اگر مشروع هم باشد باید در خدمت کارخانه ها و مزارع قرار بگیرد. در صورتی که چنین اتفاقی نمی افتد و به دلیل سود کم فعالیت های تولیدی، ثروت در فعالیت های دلالی به کار گرفته می شود.
فاجعه اقتصادی امروز نتیجه عدم توجه به تولید است
این اقتصاددان با ریشه یابی روند شکا گیری سرمایه داری در ایران گفت: به جای پیاده سازی قوانین مالیاتی و اقتصادی که مبتنی بر قانون اساسی باشد، روند اقتصادی از دوره دولت پنجم بر پایه تفکر لیبرالی بنا نهاده شد. بدین صورت که با فروش نفت خام و اختصاص ارز ارزان قیمت به واردات، نیازهای کشور را تامین کنند و هیچ گونه توجه و حمایتی از تولید مطرح نباشد.
وی افزود: این روند منجر به فاجعه اقتصادی شده است که امروزه مشاهده می شود. در صورتی که در کشورهای توسعه یافته مالیات بر عایدی سرمایه و املاک گرانقیمت امری عادی و طبیعی است.
نظرات مخالفان مالیات بر عایدی سرمایه کاملا اشتباه است
دکتر رزاقی با اشاره به سابقه طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس گفت: اینکه برخی در سال ۹۳ با ادعای ایجاد تورم مانع از تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه شده اند، اشتباه گفته اند. اتفاقا مالیات بر عایدی سرمایه با دریافت مالیات از محتکران و سوداگران و کاهش فعالیت های سفته بازی مانع از تورم می شود.
وی هم چنین با اشاره به ادعای اشتباه ایجاد رکود در اثر مالیات بر عایدی سرمایه گفت: مگر رکود اقتصادی که الان وجود دارد در اثر مالیات بر عایدی سرمایه است؟ متاسفانه مخالفان، آن چیزی را به عنوان دانش اقتصادی مطرح می کنند که موافق نظراتشان باشد.
با مالیات گرفتن از فعالیت های غیرتولیدی، شرایط به نفع تولید می شود
دکتر رزاقی در مورد مهم ترین راه پیشرفت اقتصادی گفت: مهم ترین مسئله موجود در هر اقتصادی، مسئله تولید است. بنا بر این باید شرایطی به وجود بیاید تا سود فعالیت های تولیدی بالاتر از فعالیت های دیگر باشد. انسان سرمایه داری، انسانی است که به دنبال کسب سود تحت هر شرایطی است. طبیعی است که وقتی سود دلالی و احتکار مسکن و دیگر فعالیت های غیرمولد زیاد باشد، حرکت به سمت تولید انجام نمی گیرد.
وی گفت: بنابراین بایستی از تمامی فعالیت های غیرتولیدی مالیات گرفته شود. مسئولان غربگرا و معتقد به اقتصاد آزاد بدانند که حتی در آمریکا هم اقتصاد آزاد نیست. هم چنان که الان شرایط اقتصاد آزاد در آمریکا با گرفتن تعرفه های سنگین از واردات وجود ندارد.
راه اجرای قوانین مطالبه گری عمومی است
دکتر رزاقی در پایان با اشاره به نگرانی هایی که به منظور عدم اجرای قوانین توسط دولت وجود دارد، خاطر نشان کرد: برای اینکه مالیات بر عایدی سرمایه در کشور شکل بگیرد، احتیاج به آگاهی عموم جامعه است. چون در صورتی که قانون مالیات بر عایدی سرمایه تصویب شود، برخی مسئولان مانع از اجرایی شدن آن می شوند. کما اینکه برخی از قوانین توسط دولت اجرا نشده است. باید فضای مطالبه گری به وسیله تشکل های جهادی و انقلابی شکل بگیرد تا برخی از اجرای قانون شانه خالی نکنند.
